Mengsel X

(over computers op de basisschool)

Stel: je hebt kippen.

Iemand (de kippenexpert) raadt je aan om ze 'Mengsel X' te geven. Voor grotere en stevigere eieren. Je twijfelt, want Mengsel X is behoorlijk duur en de opbrengst onzeker. Je probeert het een week. Een maand. Twee maanden. Je kippen leggen minder dan tevoren en ze zien er niet gezond uit. Wat doe je? Meer Mengsel X geven, of een ander mengsel proberen? Een eenvoudige opgave, nietwaar? Je sodemietert mengsel X weg en geeft je kippen een mengsel waarin een rijkheid van zaden zit die hun gezondheid ten goede zal komen. Vervang de kippenren nu door een school en de kippen door kinderen. Bent u nog mee?

Scholen hebben geen kippen. Zij hebben kinderen. Nee, de kinderen leggen geen eieren. Maar ook zij moeten op een bepaalde manier gevoed worden. Met leerstof, inzichten, vaardigheden en dergelijke. Stel dat iemand (de computerexpert) je verzekert dat een computer in de klas de didactische 'opbrengst' significant zal vergroten. Het kost veel, maar het brengt veel op. Je twijfelt. Een computer in elke klas betekent een fameuze hap uit het schoolbudget. Je hapt ten slotte toe. Experten zullen het wel beter weten denk je. Er gaan maanden, jaren voorbij. Je merkt dat er heel wat veranderd is in je school. De kinderen zitten inderdaad veel voor de computer. Cijferen, surfen en chatten. En ze werken met hele dure software in een netwerk. Maar ze schilderen minder. En ze zingen minder.Want de leerkracht moet de kinderen klaarstomen voor de eenentwintigste eeuw. En er is geen budget meer voor de aanleg van een nieuwe speelplaats. De computers slokken het allemaal op. En de leerresultaten van de kinderen gaan er eerder op achteruit. Is het dit allemaal wel waard geweest? denk je. Maar de computerexpert stelt je gerust. Je moet gewoon meer van alles hebben. Meer computers. Meer software. Liefst van in de kleuterschool. En dan komt het wel in orde. Wat doe je?

Vreemd toch. Er is geen enkele onafhankelijke wetenschappelijke studie die aantoont dat computers op de basisschool een tastbare meerwaarde opleveren. En zelfs zonder die studies hoeven we alleen maar rond te kijken om te zien dat al die dure investeringen slechts povertjes renderen. En toch blijven we halsstarrig geloven in de wondermachine. Tegen beter weten in. Dat optimisme is terug te voeren op de magie van nieuwe technologieën. Zo verkondigden onderwijskundigen in de twintiger jaren van vorige eeuw dat films spoedig schoolboeken zouden vervangen. Wat niet gebeurd is. Datzelfde blinde geloof richten we nu op de computer. Weg met de boeken, ram die schijf maar in de lader en laat de pixels je geest in vervoering brengen.

Er is niks mis met de aanwezigheid van computers op school. Maar ICT op de basisschool krijgt voor het ogenblik veel te veel belang. Niemand weet wat het effect op langere termijn zal zijn. We zouden voorzichtiger moeten zijn. Onze verwachtingen wat matigen. En vooral: een meer gedifferentieerd mengsel aanbieden. Want of onze eieren in omvang, smaak en stevigheid zullen verbeteren, dat valt nog af te wachten. Ik denk alvast van niet.