Họ và tên: Chuyện series
Bố: Hồng Đỗ
Mẹ: COVID-19
Sinh ngày: không biết
R.I.P.: 28/03/2021
Tháng 3/2020, mình bắt đầu quá trình làm việc tại nhà theo quy định của trường Đại học Michigan khi COVID bùng phát ở Mỹ. Ban đầu cứ ngỡ quá trình này chỉ diễn ra trong vài tháng. Rồi chẳng ai ngờ kéo dài cả năm, và mình chia tay công việc ở Michigan cũng từ nhà chứ không phải tại văn phòng làm việc.
Trước đó 4 tháng, CuVic chào đời, và tuổi thơ của đại ka này được “nhờ” rất nhiều bởi COVID. Khoảng thời gian làm việc tại nhà đã giúp mình có nhiều thời gian hơn để tham gia vào việc chăm sóc con. Giai đoạn này, và những cái lạ đi kèm theo đó, cũng cho mình nhiều thời gian hơn cho việc nghĩ (“suy nghĩ” chứ không phải “nghỉ ngơi”).
Ví dụ như những lúc vợ quá mệt, mình phải bế bồng đại ka đang gắt ngủ. Một đêm, lúc 2h sáng, đang làm công việc thanh cao thì nhà hàng xóm có xe cấp cứu ghé thăm. Chợt nhớ lại những cảm xúc cũ ở đường Edsall vào đêm trước khi anh hàng xóm nhà mình ra đi.
Anh này lớn tuổi hơn mình rất nhiều, là người Úc, tốt nghiệp Tiến sỹ tại Đại học Adelaide. Sự ra đi của anh đã khiến mình suy nghĩ rất nhiều.
Cũng bởi những ngày cuối đời “đèn không hắt bóng” của anh. Những ngày ở một khu chung cư cũ kĩ dành cho những người thu nhập thấp (bao gồm mình), giữa lòng một vùng phụ cận trù phú vào hàng bậc nhất của Adelaide. Và cũng vì anh ra đi vào khoảng thời gian mà mình đang trải qua giai đoạn chông chênh của tuổi 30 +/- 2, đang suy nghĩ nhiều về nghề, và về “chốn tạm” mà mình đang đi qua.
Quãng thời gian làm việc từ nhà cũng khiến mình nghĩ nhiều cho việc chuẩn bị về Việt Nam sau khi hoàn thành quá trình rèn nghề ở Mỹ. Chợt nhận ra chữ “về” này rất sai. Hiểu đúng thì phải là “đi Việt Nam”. Cũng giống y như “đi Mỹ”, hoặc “đi Úc”.
Vì phát triển sự nghiệp ở Việt Nam đối với mình khó không khác gì ở những nơi khác. Nếu sử dụng chữ “về”, mình đã vô tình tự tạo cho bản thân một sự “thoải mái” không nên có. “Về” mà. Đơn thuần là quay lại những nơi đã đi qua, giải quyết những thứ đã biết cách xử lý, và làm việc cùng những người đã quen. Nhưng khi nghĩ nhiều về chuyện “đi Việt Nam”, mình bắt đầu nghĩ mình sẽ “lạc giữa chốn quen”.
Vì mình biết để “thành công”, ở Việt Nam hay bất cứ đâu, mỗi “người lao động” phải hội tụ được rất nhiều yếu tố. Ngoài nỗ lực cá nhân còn là hàng trăm những yêu cầu khác, ví dụ như mạng lưới mối quan hệ, sự thấu hiểu văn hóa đơn vị, chuyên môn, khả năng “nói nhỏ”, khả năng lãnh đạo… Cũng y như khi mình nộp hồ sơ vào UM, việc vượt qua một số ứng viên khác có một phần quan trọng là do tiền bối cảm thấy mình “hợp” (vô tình mình biết được có một ứng viên khác không được chọn nhưng hồ sơ thì ấn tượng hơn mình nhiều).
Để đưa vấn đề lên một tầm “nguy hiểm” mới, mình thêm vào sự phức tạp về cách mà người sử dụng lao động nhìn nhận năng lực của mình. Ví dụ ở một vị trí kỹ thuật viên, người sử dụng lao động có thể sẽ cần mình “khó khăn kỹ thuật nào cũng giải quyết được”. Có lẽ họ sẽ đặt trọng số cho yếu tố chuyên môn rất cao. Nhưng cũng có thể, mạng lưới các mối quan hệ, hay am hiểu về văn hóa làm việc của đơn vị mới là yếu tố được đánh giá cao nhất?
Mình bắt đầu viết lại những cảm xúc xưa cũ về những ngày học nghề. Để chậm rãi hệ thống lại những trải nghiệm, và suy nghĩ xem mình nên làm gì để đừng bị lạc. Và dần dần hình thành những mảnh chuyện không đầu không đuôi trong “Chuyện series.”
Thật ra mình cũng không biết “Chuyện series” được bắt đầu từ lúc nào.
Khá nhiều cảm xúc vụn vặt này đã được mình ghi lại từ những tháng ngày làm PhD, cũng như trong khoảng thời gian ngắn ngủi rèn nghề ở Michigan. Chủ yếu theo dạng ghi chú nho nhỏ, để mình trong tương lai có cơ hội xem lại, và hiểu thêm về bản thân trong những ngày chông chênh xưa cũ.
Có thể nói, COVID-19 (và sự bất thường mà nó mang lại) là chất xúc tác quan trọng nhất để mình biên tập lại những cảm xúc này thành một chuỗi bài viết “public”. Một năm làm việc tại nhà, gần như cô lập với thế giới bên ngoài, đã tạo điều kiện cho những năm tháng học làm nghiên cứu được quay chậm lại trong đầu mình.
Nhưng cuộc vui nào thì cũng tàn. Chuyện series cũng nên đến hồi kết.
Đã đến lúc trả lại những cảm xúc này cho những ngày xưa cũ, để đối mặt với những thử thách mới ngoài kia.
Tạm biệt chuyện series. Tạm biệt những ngày chông chênh.
Tương lai ơi, chào mi.
Bình Dương, 28/3/2021.