Đang ngồi dò kết quả, chợt nhận ra vợ đứng ở sau lưng - và hỏi "Anh đang làm gì vậy?"

Mình cười "Đang chờ kết quả". Chợt phát hiện ra là chưa bao giờ vợ thấy mấy cái bảng này (nhờ COVID vợ mới có cơ hội đột kích sau lưng và thấy trò thầm lén của mình). Thế là ngồi giảng giải cho vợ nghe một hồi.

Nghe xong vợ phán - thế mà tưởng anh mua Vietlot!!! 😂😂

Mà thật! Làm cái nghề viết báo dạo, tâm lý không khác mua xổ số hay chơi chứng khoán là mấy. Đặc biệt là đối với phần đông Nghiên cứu sinh và Hậu tiến sỹ - chỉ biết bấu víu vào vài ba bài báo để "tự sướng" qua ngày - thì việc chờ đợi, đợi chờ lại càng như bất tận 😂😂

Nghe vợ nói, tự nhiên muốn viết về cái "góc khuất" này của làng SciBiz - nơi mà ai cũng từng ngồi "dò Vietlot" vài lần. Viết để ai quan tâm thì cùng hiểu thêm về nghề viết báo dạo - nó hơi khác với viết cho báo Hoa Học trò (thật ra là khác rất nhiều 😂). Hi vọng nếu bạn có quen anh/chị nào suốt ngày mặt như đưa đám, lải nhải publication như lên đồng 😂😂 thì sẽ bỏ qua cho họ.

Mình lấy một bài mới đăng năm ngoái làm ví dụ.

Trong cái hình này mọi người chỉ thấy quy trình từ lúc nhấn nút "Nộp bài" tới khi bản thảo được gửi qua khâu biên tập để chuẩn bị lên trang. Còn cả một chặng được đầy nước mắt, nước mũi, nước trà và đủ thứ nước khác trong 2 năm trước khi nhấn nút "nộp bài" thì mình đã viết trong một post #publicationbrief rồi...

Ai đọc tới đây mà còn dũng cảm đọc tiếp thì đi kiếm ly cà phê uống cho đỡ buồn ngủ há 😂😂

-----------------------

**Bảng A. Vòng phản biện thứ nhất

Một đêm hè

Khi ve ve

đã ngủ

Tôi lắng nghe

trên đường...

Quên, lúc đó đang ở Úc nên không có đường Trần Phú. Nhưng đúng là mùa hè (tháng 2 nha - website này nó theo định dạng Năm-Tháng-Ngày). Và đó là những ngày cuối cùng của đời Nghiên cứu sinh của mình.

* Mục 1.

- Ngày 15/2/2019, mình canh giờ Tí để nộp bài cho nó thiêng 😂😂 Ai để ý sẽ thấy mình tạo trang bản thảo mới trên website nộp bài vào ngày 6 tháng 2 (Preliminary Manuscript Data Submitted), nhưng mãi đến ngày 15/2 mới nộp. Nguyên nhân là run tay nên phải chỉnh lại một chút và năn nỉ sup đọc qua một lần nữa 😂

- Ngày 19/2/2019, một thành viên của Nhà xuất bản xem các file mình nộp xong thì chuyển qua cho Ban biên tập. Họ mất 4 ngày để làm việc này, vì cần chạy phần mềm chống đạo văn, xem xét quy cách, trích dẫn đã đúng theo quy định của tạp chí chưa, dữ liệu có được đăng công khai hay không... Cũng may vị này cảm thấy không cần phải yêu cầu mình sửa kỹ thuật gì chứ không còn dài nữa 😂

- Ban biên tập có vài đại ca (Phó Biên tập). Tùy theo lĩnh vực nghiên cứu, mỗi đại ca lại làm trùm một nhóm từ vài đến vài chục tiểu ca (Biên tập viên; có khi lên đến hàng trăm BTV đối với một số tạp chí theo mô hình "Open Access ngắn ngày").

- Một trong số các đại ca đó dòm tiêu đề bản thảo thấy trúng lĩnh vực bác ấy làm nên nhận. Bác ấy coi thử mấy vị BTV trong năm 2019 ai ít xử lý bản thảo nhất thì thảy cho người đó (đoán vậy 😂). Mình thấy Đại ca này xử lý khá nhanh, có 3 tiếng là đã làm xong rồi. Tạt cánh không cần nghĩ 😂

* Mục 2.

- Biên tập viên nhận bài và sẽ ra quyết định có gửi đi phản biện hay không - hay là từ chối thẳng tại chỗ.

- Ngày 25/2/2019, tiểu ca giữ bóng rất lâu mới quyết định chuyền cho phản biện 😂 Thật ra mình có nói chuyện với một vài BTV thì được biết là họ sẽ phải lên lớp dạy, viết 3 bản thảo, đưa con đi bơi, đưa vợ đi shop, cho mèo ăn xong 😂 thì mới đọc Tóm tắt, nhìn xem hình vẽ có xinh đẹp không 😂 để ra quyết định - nên lâu vậy đó. Bác này cảm thấy là độc giả sẽ thích mấy cái hình vẽ của mình nên chọn ra 4-6 người để năn nỉ họ đọc và góp ý dùm.

- Một phản biện rất chịu chơi, mới 9 phút là đã nhận đọc ngay. Tiết lộ thông tin là vị này hành hạ mình mệt mỏi nhất (vì cùng làm chung một hướng nghiên cứu nên các góp ý cực kỳ hóc và chất lượng; mình cũng mơ hồ đoán được họ là ai...)

- Ngày 04/3/2019, bài báo của mình tìm được đủ phản biện.

- Ngày 16/4/2019, cả 3 phản biện gửi ngược nhận xét về cho BTV. Rõ ràng là họ đã kịp dạy 1 tuần, viết 2 bản thảo, nộp 3 đề xuất dự án, đăng 4 bài báo Hoa Học trò, đưa 5 thằng con đi bơi, mua cho vợ 6 bộ đầm và cho 7 con mèo ăn xong 😂 trước khi đọc bài của mình và viết thư nhận xét.

Trong một diễn biến khác, khi đọc thấy "With Editor for Decision" thì có một thanh niên cứ 5 phút lại refresh website một lần như chờ kết quả tuyển sinh 😂

* Mục 3 + 4

- BTV đọc qua nhận xét phản biện và trong ngày gửi thư thông báo kết quả. Lần này mình được Major Revision (đại chỉnh sửa) và phải chạy lại hết kết quả từ đầu. Vẽ thêm 1 cái hình, và chỉnh sửa khá nhiều phần viết lách 😂

- Ba tháng sau, ngày 12/7/2019 thì mình sửa xong và nộp lại bài. Nếu để ý sẽ thấy có 2 lần "Revision Received" là tại mình lụt quá (mới chuyển qua Michigan) nên phải xin khất hạn nộp bài 1 tháng 😂

Nghỉ giữa hiệp chút nha 😂

-----------------------

** Bảng B. Vòng phản biện thứ hai

Vòng này cũng tương tự như ở bảng A. Nhưng lần này BTV chỉ gửi lại cho một mình vị phản biện khó tính đọc lại thôi.

- Ngày 19/8/2019. Cũng mất 1 tháng bài báo mới được phản biện xong. Chắc tại mùa hè 😂.

- Ngày 27/8/2019. Sau hơn một tuần bác BTV mới gửi thư, cho mình "cơ hội thứ hai" để chỉnh sửa. Chắc tại mùa hè 😂

- Lại chạy mô hình lại từ đầu. Lại mất 2 tháng. Nói thật là lúc này mình vã lắm rồi 😂 Vợ sắp đẻ, mentor hỏi báo mới, nhà bao việc...

-----------------------

** Bảng C. Chấp nhận đăng và dàn trang

* Mục 5. Cũng tương tự như bảng A. Ngày 23/10 mình nộp thì đến ngày 26/10 BTV nhận hàng.

* Mục 6. Lần này bác BTV thấy mình vẽ hình ngày càng xuất sắc nên tự nhận xét và chấp nhận cho đăng luôn chứ không gửi đi phản biện nữa.

* Mục 7.

- Ngày 31/10/2019, mình nhận được thông báo là đã trúng giải Tám. Bài báo được cho lên sóng. Ba ngày sau thì bản thảo được gửi qua bộ phận Xuất bản (để dàn trang, đánh máy, hiệu đính, vân vân và mây mây).

Nói thêm, tận tháng 12/2019 thì các khâu của quy trình xuất bản mới hoàn tất và bài báo chính thức được đăng online.

-----------------------

Kết luận: Từ lúc vào đến lúc ra của bài báo này còn lâu hơn vợ mình mang thai và sinh em bé! 😂

Vậy chứ, nhiều ngành khác nghe nói thời gian chờ còn theo phong cách Sọ Dừa nữa!!! 😂 😂

Ann Arbor, 27/8/2020