Eliza eta argizaiolak

SAN BARTOLOME ELIZA

Ergoiene auzoan kokatzen da. Kareharriz eginda dago, harri sedimentarioa da eta Altzoko harrobitik ateratakoa da. 1547an eraikuntza berria egiten hasi ziren, baina erabat zutik ikusi arte bi mende joan ziren. 1740 aldera bukatu zuten, hau da, XVI. mendean hasi eta XVIII. mendean bukatu. Elementurik baliotsuena bere erretaula barrokoa da, Oiartzungo Jose Zuaznabar arkitektoak egina, estilo errenazentista duu, eta oro har oso ondo kontserbatuta dago.

Pernando Amezketarra ospetsua han bataiatu zuten, eta bere sendotza eta ezkontza ere hantxe ospatu zituen.

Elizak areto erako oin planoa du. Korua landutako harriz egindakoa du, eta bertara eskailera batzuetik igotzen da. Argia epistol aldeko ataletako leiho banatatik sartzen da. Sarrera nagusia oinean dago eta bestea epistola aldean. Kanpoaldea landutako harriz eginda dago, eta horma leuna da. Sarrera nagusiak dorrea zeharkatzen du. Dorre hau zirkulu erdiko arku batez zentratuta dago. Kanpandorreak hiru atal ditu, elizaren zorua egurrezkoa da, eta oholak altxa daitezke azpian dauden hilobietara joateko.

ARGIZAIOLAK

XVI. mendeko eraikinak bere hormen artean belaunaldiz belaunaldi trasmititutako tradizio bat gordetzen du, gaur egun ere oraindik ere mantentzen dena. Tradizioari eusten dion azken herrietako bat da.

Forma apaingarriekin zizelkatutako egurrezko oholak dira argizaiolak, eta bertan kandela luze bat kiribiltzen da. Hildakoen oroimenez elizaren zoruaren azpian dauden hilobien gainean jarri eta pizten dira, eta familia bakoitzak bere etxekoari pizten dio.

Argizaiolen tradizioa oso zabaldua zegoen Euskal Herri osoko elizetan XVI. mendetik XX. mendearen bigarren erdira arte. Orain oso gutxik mantentzen dute ohitura, eta aipagarrienetakoa da Amezketa.

Argizaiola baserriaren eta hilobiaren arteko lotura sinbolikoa irudikatzen duen elementua da, lurperatutako pertsonarengan etxeko argia eta beroa nahi dituena. Emakumeek zaintzen zituzten aulkia eta argizaiola, baita hildakoak ere. Santu Guztien Egunean elizako argizaiola guztiak pizten dira hildakoak oroitzeko.

Church:

It is located in the Ergoiene neighborhood.
It is built of limestone and the stone was brought from the Altzo quarry.
It began to be built in the 16th century, and was completed in the 18th century.
The floor of the church is made of wood and the boards can be lifted to view the dead.

Iglesia:

Se sitúa en el barrio Ergoiene.
Está construida con piedra caliza que se trajo de la cantera de Altzo.
Se empezó a construir en el siglo XVI y se terminó de construir en el siglo XVIII.
El famoso Fernando Amezketarra fue bautizado, hizo la confirmación y se casó en esta iglesia.
El campanario tiene tres partes.
El suelo de la iglesia es de madera y los tablones se pueden levantar para ver a los muertos.
Tiene el estilo barroco y renacentista, y en general está muy bien conservado.

“Argizaiola”:

“Argizaiola” tradition passed down from generation to generation, which is still maintained.
The tradition of “argizaiola” was in churches throughout the Basque Country in the 16th century. from the 20th century to the second half of the century.
Now there are very few people who maintain the custom, one of the most notable is Amezketa.
The women took care of the chair and the “argizaiola", as well as the dead.
On All Saints' Day, all the church candelabras are lit to remember the deceased.

“Argizaiolas”:

XVI. El edificio centenario conserva entre sus muros una tradición transmitida de generación en generación, que aún se mantiene.
Es uno de los últimos pueblos en guardar la tradición, son tablas de madera talladas con formas decorativas, sobre las cuales se enrolla una vela larga en memoria de los muertos, se colocan en las tumbas debajo del piso de la iglesia y se encienden.
La tradición de la “argizaiola” estaba muy extendida en las iglesias de todo el País Vasco en el siglo XVI. hasta la segunda mitad del siglo XX. Ahora son muy pocos los que mantienen la costumbre, uno de los pueblos más destacados es Amezketa.
La “argizaiola” es un elemento que representa el vínculo simbólico entre el caserío y la tumba, deseando en la persona enterrada la luz y calidez de la casa.
Las mujeres cuidaban la silla y el candelabro, además de los muertos.
El día de Todos los Santos se encienden todas las “argizaiolas” de la iglesia para recordar a los difuntos.

Page updated

Report abuse