HET PROBLEEM
Het was een drukke dag in het warenhuis; het was overvol met winkelende mensen. Mevrouw Teunissen was zenuwachtig. Ze probeerde stof te vinden die paste bij een lapje dat ze bij zich had. Ze was naar de stad gekomen met haar 5-jarige zoon Flip. Hij had van toonbank naar toonbank heen en weer gehold, en steeds moest zij weer achter hem aan. Om hem wat te kalmeren, had ze hem meegenomen naar de zesde verdieping, waar de speelgoedafdeling was. Nu waren zij en Flip terug op de stoffenafdeling; hij trok aan haar jurk en zeurde dat hij weer naar het speelgoed wilde. Voor de vijfde keer binnen tien minuten smeekte ze hem om nu even stil te zijn en beloofde hem dat ze, zodra ze de stof had gekocht, weer met hem naar de speelgoedafdeling zou gaan. Intussen keek ze verlangend uit naar een verkoopster. Flip wilde hier niets van weten. Hij werd steeds luidruchtiger - en toen gebeurde het! Hij gooide zich gillend op de grond en begon om zich heen te trappen en te slaan.
Mevrouw Teunissen zag de mensen kijken - sommigen geamuseerd, sommigen verschrikt - en ze raakte in verwarring. Ze probeerde wanhopig een eind aan de scène te maken. Eindelijk gaf ze het op en nam hem weer mee naar de speelgoedafdeling.
BESPREKING
Wij geloven niet dat kinderen zich niet kunnen beheersen wij geloven niet dat ze 'het nu eenmaal niet kunnen helpen' dat ze woedeaanvallen krijgen. We geloven ook niet dat het altijd en voor iedereen, jong of oud, goed is om 'stoom af te blazen' ~ te schreeuwen, met voorwerpen te gooien, dronken te worden, of iemand eens flink de waarheid te zeggen. Wij ontkennen niet dat onder sommige omstandigheden, zoals ernstige verwardheid of delirium als gevolg van ziekte, dronkenschap of verdovende middelen, iemand alle zelfbeheersing kan verliezen, maar dit zijn hoogst uitzonderlijke situaties.
Wij geloven dat mensen in een normale geestelijke en lichamelijke toestand verantwoordelijk zijn voor hun gedrag - dat zij ervoor kiezen zich op een bepaalde manier te gedragen teneinde te bereiken wat ze willen. Mensen zijn verantwoordelijke wezens.
Flip kreeg een driftbui om moeder te chanteren - hij moest en zou terug naar de speelgoedafdeling.
Een driftbui in aanwezigheid van een publiek is altijd chantage; het is een poging om een bepaald doel te bereiken.
OPLOSSING
Om een eind te maken aan de driftbuien van uw kind moet u zich, wanneer de 'storm' opsteekt, geestelijk en misschien ook lichamelijk terugtrekken. Zo neemt u de kleine tiran, die probeert u te chanteren, de wind uit de zeilen. Zo eenvoudig is de oplossing. Het is het beste om onbewogen te blijven en kalm toe te kijken als het kind een driftbui heeft. Kunt u echter niet voorkomen dat u uw misnoegen laat blijken, verlaat dan het toneel - onmiddellijk en zwijgend. Speelt de driftbui zich in het openbaar af, dan adviseren wij dat u zo ver mogelijk van het kind weg gaat, maar hem wel in het zicht houdt. De bedoeling van de woedeaanval is, u te dreigen en af te matten. Nadat u ondubbelzinnig duidelijk hebt gemaakt dat dit gedrag niet het beoogde effect zal hebben, zal het gauw ophouden.
Als de bui voorbij is, zeg er dan niets over. En vooral: uit geen dreigementen voor het geval dat zoiets nòg eens zou gebeuren. Gedraag u bij een volgende aanval op dezelfde manier. Al gauw zal het kind de boodschap verstaan en zijn chantagepogingen opgeven, omdat hij zich ervan bewust wordt dat u zich gewoon niet láát chanteren.
OPLOSSING, TOEGEPAST OP FLIP
Mevrouw Teunissen raadpleegde een Adleriaanse gezinscounselor en besloot haar advies op te volgen.
Bij het volgende bezoek aan het warenhuis wilde Flip weer naar de speelgoedafdeling en moeder vergezelde hem naar de desbetreffende verdieping. Na een poosje nam ze hem aan de hand mee naar de afdeling kleding. Hij had geen zin om daar te blijven tot moeder haar inkopen had gedaan. Opnieuw wierp hij zich, schreeuwend en om zich heen slaand, op de grond. Deze keer liep mevrouw Teunissen weg, ging met de lift naar een andere verdieping en vroeg aan een verkoopster waar ze moest zijn om een verdwaald kind op te halen. Eerst ging ze naar de damestoiletten om zich wat op te frissen, keerde terug naar de afdeling kleding om haar inkopen te doen en ging uiteindelijk naar de afdeling gevonden voorwerpen. Daar trof ze haar zoon aan. Ze deed heel gewoon tegen hem en maakte geen enkele toespeling op zijn driftbui.
Flip kreeg geen woedeaanvallen meer in openbare gelegenheden. Thuis reageerde moeder op een vergelijkbare manier als hij driftig werd (zij trok zich terug) en al gauw behoorden de driftbuien voorgoed tot het verleden.
MEER VOORBEELDEN
Jannie kwam uit haar kamer gerend en begon tegen moeder te jammeren. Onmiddellijk liep moeder naar de badkamer, deed de deur op slot en zette de radio aan. Ze wilde niet eens wéten wat er aan de hand was.
Nadat het gejammer was opgehouden, bleef moeder nog even naar de radio luisteren en kwam toen weer te voorschijn. Jannie stond op haar te wachten met een vertrokken gezicht.
'Jannie, als je opnieuw begint, ga ik weer terug naar de badkamer', waarschuwde moeder.
Moeder en dochter keken elkaar aan en Jannies samengeknepen lippen ontspanden zich. 'Harry is in mijn kamer geweest en hij heeft mijn olifant gepakt.'
Moeder luisterde rustig. 'Wat wil je dat ik daaraan doe?'
‘jij moet zeggen dat hij mijn olifant terug moet geven. Het is jouw zoon.'
'Het is jouw broer. Als hij je olifant heeft gepakt, zeg dan zelf tegen hem dat hij hem terug moet geven.'
'Dan zegt-ie tòch dat hij het niet gedaan heeft!'En opnieuw barstte Jannie in tranen uit. Ze deed haar mond al open om weer te gaan jammeren - maar moeder vluchtte opnieuw naar de badkamer. Ze pakte een boek en las een half uur. Toen ze weer te voorschijn kwam, zat Jannie rustig te spelen met haar broer.
In dit voorval kan de lezer wellicht wat duidelijker zien hoe Adlerianen gedrag interpreteren. Jannie had een probleem met haar broer, maar ze probeerde moeder voor haar karretje te spannen. Toen moeder weigerde en Jannie inzag dat haar tranen en haar gejammer tot niets zouden leiden, staakte ze haar poging tot chantage.
De 2 ½ jaar oude Danny werd erg vaak kwaad. Hij had om de haverklap een driftbui en dan placht hij keer op keer tegen de deur van de koelkast te schoppen. Moeder riep deskundige hulp in. Ze kreeg de raad, hem aan zijn lot over te laten als hij weer eens een driftbui had. Een paar weken later, bij een volgend bezoek aan het bureau voor gezinsmoeilijkheden, was de counselor verbaasd te horen dat Danny nog steeds driftbuien had. Moeder, zo leek het, volgde nauwgezet de aanwijzingen op - ze trok zich terug in de badkamer en zette de radio nogal hard aan; maar vader vond dat allemaal maar onzin en hij dreigde de jongen met een houten lepel of gaf hem er echt een klap mee als hij tegen de deur van de koelkast schopte. De counselor vroeg de vader, ook eens een gesprek op het bureau bij te wonen. Toen ook vader ervan overtuigd was dat 'zich terugtrekken' het beste was, hielden Danny's driftbuien op.
SAMENVATTING
U, de ouder, moet u niet al te zeer laten beïnvloeden door het emotionele gedrag van uw kind. U moet leren hem aan zijn lot over te laten als hij negatieve emoties tentoonspreidt. Kom terug als de boosheid, het geweld, de opwinding over zijn.
Blijf altijd rustig en toon zelf geen boosheid.
Zorg ervoor dat het kind genoeg liefde en aandacht krijgt op momenten dat hij zich wèl goed gedraagt.