HET PROBLEEM
Toen meneer Van Doorn thuiskwam, holde zijn 3-jarige zoon naar hem toe om opgetild en geknuffeld te worden. ‘Heb je iets voor me meegebracht?’, vroeg de kleine Roel.
‘Nee joh, vandaag niet.’
‘Stoute papa!’, schreeuwde Roel en hij sloeg zijn vader.
‘Ik weet niet hoe het komt’, zei moeder, ‘maar hij wordt erg agressief. Hij slaat andere kinderen, en nu slaat hij mij ook al als ik iets zeg wat hem niet aanstaat.’
‘Ach Doortje, het gaat waarschijnlijk wel weer over. Misschien wil hij aandacht. Waarom geef je hem niet wat meer liefde?’
‘Ik wéét het zo net nog niet. Hij krijgt een heleboel liefde. Als hij zijn zin niet krijgt, wordt hij zo boos dat hij gaat slaan. Ik vind dat hij moet leren zich meer te beheersen, anders krijgt hij in zijn leven nog heel wat moeilijkheden.’
BESPREKING
Agressie is net als andere vormen van wangedrag een gevolg van de ontmoediging van kinderen. Wij vinden agressief gedrag in kinderen die uit gezinnen komen die worden gekenmerkt door een of meer van de volgende situaties: gebrek aan orde, veel chaos, inconsequentheid, een straffende en wedijverende verhouding tussen de ouders onderling. In zulke situaties ervaren kinderen boosheid en frustratie, zij verwachten ruzie en menen dat straf en chaos de enige manier van leven zijn.
Het is belangrijk dat ouders eerst de balans opmaken van de gehele situatie thuis: Is er een vaste tijd om s‘morgens op te staan, voor de maaltijden, voor spel en televisie, voor het maken van huiswerk, voor het slapen gaan? Zo niet, dan is het noodzakelijk wegen te zoeken om de verschillende gebeurtenissen in het gezin te ordenen zodat een en ander in het gezin gelijkmatiger verloopt. Als ouders orde brengen in hun leven, zal hun gezinsleven vrediger worden. Dit gevoel van vrede zal dan een deel worden van het leven van hun kinderen. Zij zullen dan weten wat nu aan de orde is en de leden van het gezin zullen niet langer over elke kwestie ruzie hoeven te maken. Naarmate de kinderen ervaren dat het leven thuis gelijkmatiger verloopt, zullen de ruzies afnemen. Als de ouders niet in staat zijn orde te scheppen, dan adviseren wij dat ze professionele hulp inroepen.
U moet uw eigen boosheid, uw driftbuien en het slaan van uw kinderen verminderen. Teveel ouders gaan gebukt onder de zorgen van het dagelijkse leven: werk, het repareren van lekkende kranen, het betalen van rekeningen, het schreeuwen tegen de kinderen. Zij moeten de tijd nemen om weer terug te kunnen keren naar de dingen waarvan zij genoten toen zij jong waren: een wandeling in een mooie omgeving, tijd voor lichamelijke beweging of sport, tijd om frustraties kwijt te raken, zichzelf eens trakteren - of wat dan ook hun leven kan veraangenamen, al is het maar voor even.
OPLOSSING
Stel een rooster op. Dit hoeft maar een paar punten, verspreid over de dag, te bevatten, zodat alle leden van het gezin weten wat zij kunnen verwachten. Bijvoorbeeld: 7 uur: ontbijt. 6 uur: avondeten, 8 uur: onder de douche, 8.30 uur: naar bed.
Maak een eind aan uw eigen agressieve gedrag. Verlicht uw eigen gedrag, maak plezier met elkaar, ga eens uit met uw vrouw of man en neem dan een oppas voor de kinderen. U kunt natuurlijk ook uitstapjes maken met het hele gezin.
Trek dagelijks tijd uit voor ieder van uw kinderen en toon veel liefde. Tijd om met elkaar te kunnen spelen laat een kind voelen dat hij u dagelijks 10 of 15 minuten helemaal voor hem alleen heeft en dat hij dagelijks naar dat tijdstip kan uitkijken. Deze speciale tijd bevordert de relatie tussen ouders en kinderen en voorkomt gedragsproblemen vanaf het begin.
Zeg tegen het kind dat u zijn agressieve gedrag niet prettig vindt en dat u de kamer zult uitgaan als hij u slaat. Maak duidelijk dat u hem, als hij zich buitenshuis agressief gedraagt, naar huis zult halen.
Schenk te allen tijde positieve, liefdevolle aandacht. Onthoudt het kind nooit liefde als u hem opvoedt.
OPLOSSING, TOEGEPAST OP ROEL
De ouders bespraken de noodzaak om orde te scheppen in hun gezin. Samen stelden zij tijden vast voor het opstaan, voor de maaltijden enzovoorts. Zij begonnen zich ervan bewust te worden dat hun eigen bestraffende manier van optreden de oorzaak was van Roel’s gewelddadigheid en dus besloten zij in het vervolg bij de opvoeding gevolgen te gebruiken. Toen spraken zij met hun kind:
‘Roel van nu af aan zullen wij, als je ons slaat, niet meer toestaan dat je daarmee doorgaat. Wij zullen dan snel van je weg lopen en naar de badkamer of naar onze slaapkamer gaan. Wij zullen daar pas weer uitkomen als jij besluit om weer aardig te zijn.’
Later die avond, toen moeder tegen Roel zei dat het tijd was zich te gaan wassen, probeerde hij haar een klap te geven. Zij liep snel naar de badkamer, deed de deur op slot, zette de radio aan en begon te lezen. Roel was buiten zinnen en begon te krijsen en te huilen. Twintig minuten later, toen hij stil was, kwam moeder weer tevoorschijn. Zij keek opgewekt, glimlachte en knuffelde Roel. Zij betrok hem in een gesprek over iets dat zij die dag had gedaan. Roel probeerde later moeder of vader nog een keer of twee te slaan. Daarna realiseerde hij zich dat het plezierig is om samen met zijn ouders te zijn en zo hield hij er mee op ze te slaan.
MEER VOORBEELDEN
De 5 jaar oude Bas sloeg vaak kinderen, waar hij ook naar toe ging. Het was beslist niet leuk hem op bezoek te hebben. Eindelijk kreeg moeder er genoeg van en zij zei tegen Bas vlak voordat zij bij mevrouw Konings en haar 4 jaar oude dochter op bezoek zouden gaan dat hij zich moest gedragen en niemand moest slaan, anders zouden zij meteen naar huis gaan. Bas en Sara waren nog geen 5 minuten aan het spelen toen hij een speeltje wilde hebben dat Sara op dat moment had. Hij sloeg Sara, pakte haar speeltje en zij begon te huilen. Moeder nam Bas bij de hand en zette hem in de auto. Hij riep dat hij het nooit meer zou doen, maar moeder reed rechtstreeks naar huis. Een paar dagen later nam moeder Bas mee naar het winkelcentrum. Hij was er maar net of hij sloeg een kleiner kind. Moeder nam hem onmiddellijk mee naar de auto en ging naar huis. Bas krijste en huilde de hele rit, want hij wilde in het winkelcentrum blijven. Hierna gedroeg bij zich, als hij met moeder uitging, een poosje goed. Een paar weken later gaf hij in een winkel een kind een stomp en moeder nam hem onmiddellijk mee naar huis. Dit was de laatste keer dat hij zich agressief gedroeg.
De 4 jaar oude Michel begon plotseling naar mensen te spuwen. Zijn ouders vonden dit erg naar en legden hem uit dat spuwen een lelijke gewoonte is, maar Michel ging er mee door. Uiteindelijk besloten zij hem een kan water en een glas te geven en zelden hem in de tuin te gaan oefenen met op de grond te spuwen. Aanvankelijk vond Michel dit leuk, maar zijn ouders lieten hem er veel langer mee doorgaan dan hij wilde. Eindelijk had Michel er genoeg van en hij spuwde niet langer meer naar mensen.
Ted van 2 ½ beet mensen. Op een dag, toen moeder hem op schoot had, beet hij haar in haar arm. Zij zette hem vlug op de grond en liep zwijgend weg. Hij was verbaasd over haar reactie en begon te huilen. Toen hij was uitgehuild, kwam zij terug, ging bij hem op de grond zitten en speelde met hem. Ze zei dat ze zich niet met hem zou bezig houden als hij haar beet. Ted probeerde moeder nog een keer te bijten terwijl hij op haar schoot zat en ze zette hem toen snel neer. Later speelde zij weer met hem, nam hem op schoot en knuffelde hem. Hij werd zich ervan bewust dat moeder niet bij hem wilde zijn als hij haar beet en hij hield op met dat gedrag.
SAMENVATTING
Het agressieve kind is een ontmoedigd kind. De eerste stap om hem op te voeden is ophouden met hem te straffen, omdat dit aangeeft dat geweld wordt geaccepteerd. Het is ook nodig orde te scheppen in een chaotisch gezin omdat orde een sfeer van vrede creëert. Blijf niet bij een kind als hij u slaat; ga gewoon de kamer uit. Hij wil bij u zijn. Als hij agressief is als u met hem ergens anders bent, neem hem dan weer mee naar huis.