In dit hoofdstuk vermelden we een aantal algemene regels en principes om de speciale adviezen die we in de volgende hoofdstukken geven, uit te voeren. Hier houden we ons bezig met de kwestie, hoe de ouder handelt. In de rest van dit boek bespreken we voornamelijk wat de ouder doet. Succes is evenzeer afhankelijk van het één als van het ander - hoe u met uw kinderen omgaat, is net zo belangrijk als wat u doet.
Vader en moeder zouden dit hoofdstuk zorgvuldig moeten lezen en na de bespreking van alle punten tot volledige overeenstemming over de inhoud moeten komen.
VIER GRONDREGELS OM EEN KIND TOT DE ORDE TE ROEPEN
Begrijp goed wat u verondersteld wordt te doen. Pak een probleem niet aan voor u werkelijk het hoe en het waarom van het advies begrijpt.
Informeer het kind. Leg hem duidelijk uit wat u van plan bent te doen. Geef antwoord op al zijn vragen.
Handel. Stilzwijgend optreden is noodzakelijk. Waarschuwingen, geheugensteuntjes, discussies, bedreigingen naar aanleiding van het probleem zijn niet verstandig.
Wees consequent. Voorkom afwijkingen van en uitzonderingen op de regel. Laat u niet door anderen van uw gedragslijn afbrengen. Heb geen medelijden met het kind; daar komt u niet verder mee.
Deze vier regels zijn toepasbaar bij vrijwel elk opvoedingsprobleem. Dus zonder schreeuwen, vitten, preken, straffen of dreigen, doet u precies wat u het kind hebt verteld dat u zou doen - en doe het consequent. Iedere afwijking zal waarschijnlijk verlenging van de ordemaatregel nodig maken en kan deze opvoedingsmethode zelfs doen falen!
Als u een kind tot de orde wilt roepen, begin er dan pas aan als u bereid bent u aan de aanbevolen procedure te houden. U moet geen boosheid tonen; leg rustig uit wat u gaat doen of wanneer u het gaat doen. Het kind kan u uw boosheid betaald zetten en u zult er dan waarschijnlijk niet in slagen de door u gewenste verandering te bereiken.
ALGEMENE PRINCIPES
Er gaat natuurlijk niets boven het gezond verstand. Dat geldt ook voor ouders. De volgende principes zijn geen vervangingsmiddel voor een helder oordeel, maar het is goed ze in gedachten te houden:
Als u niet weet wat u moet doen, doe dan niets.
Behandel het kind met het respect dat u ook van hèm verwacht.
Doe niet uit gewoonte iets voor een kind wat hij ook zelf kan doen.
Leer u met uw eigen zaken te bemoeien.
Bij het opvoeden van een kind moet u eerder handelen dan praten.
ALS OUDERS HET ONEENS ZIJN
'Mijn man wil niet meewerken!'
Deze klacht, die wij dikwijls horen, is inderdaad meestal afkomstig van een vrouw. Zij vertelt dan dat haar man ervan overtuigd is dat hij alle antwoorden op de gezinsmoeilijkheden kent en dat alles goed zal komen als zij maar naar hem wil luisteren. Soms vertelt een mannelijke cliënt ons dat zijn vrouw meent dat liefde voldoende is en dat alles in orde komt als hij er zich maar niet mee bemoeit.
WAT TE DOEN ALS UW WEDERHELFT U NIET OP DEZE WEG WIL VOLGEN
Zelfs als uw wederhelft niet instemt met de methoden die wij voorstaan, hoeft hij of zij er geen bezwaar tegen te hebben dat u ze toepast. Als ze effect hebben, als u succes boekt, zal hij/zij waarschijnlijk een zelfde benaderingswijze kiezen.
Nadat Elly kennis had gemaakt met onze manier van werken, sprak ze erover met haar man. Hij haalde er zijn schouders over op, maar zei tegen haar dat ze wat hem betrof die idiote ideeën op de kinderen mocht toepassen, als ze dat zo graag wilde. Het grootste probleem was het eeuwige geruzie van de kinderen. Elly begon onze methoden systematisch toe te passen. Geleidelijk kwam er verbetering. Na enige tijd hielden de kinderen op met ruziën als moeder in de buurt was. In vaders nabijheid gingen ze gewoon door. Uiteindelijk viel hem dit verschil op. Ook hij begon die nieuwe methoden te gebruiken; en waarachtig, ook als hij in de buurt was, hielden de kinderen op met hun gekibbel.
Als de ouders niet met elkaar in een machtsstrijd verwikkeld zijn, als ze elkaar de vrijheid willen geven om te doen wat ieder het beste lijkt, dan wordt de aanpak van het gezinsprobleem een soort experiment - en dan zal blijken wat de beste methode is.
Het is natuurlijk beter als beide ouders vanaf het begin dezelfde benadering kiezen. Het verdient naar onze mening de voorkeur dat ouders dit boek samen lezen, de adviezen bespreken, de Adleriaanse theorie en methoden met betrekking tot de gezinsverhoudingen proberen te begrijpen en vervolgens nagaan over welke zaken ze het eens zijn, zodat ze zo veel mogelijk één front kunnen vormen.
Als dit niet mogelijk is, doch als de ene ouder de andere op z n minst toestaat de kinderen volgens onze methoden te benaderen, zonder daarbij zelf storend op te treden, zal er vooruitgang worden geboekt, hoewel niet zo snel. Maar als de verschillende manieren van benadering onenigheid veroorzaken en er sprake is van een machtsstrijd tussen de ouders die niet op vreedzame wijze kan worden opgelost, moeten zij een andere manier zien te vinden om tot een harmonisch gezinsleven te komen. Zulke gezinnen hebben meer hulp nodig dan een boek kan bieden. Gezinsbegeleiding kan dan nodig zijn.
ONVERWACHTE VOORDELEN
U kunt tot de verrassende ontdekking komen dat, wanneer u één probleem oplost, sommige andere problemen automatisch ook blijken te zijn opgelost. Als u bijvoorbeeld uw kind de helpende hand biedt om te leren uit zichzelf 's morgens op te staan of zich elke dag te wassen, leidt dat voor hem en uzelf tot een nieuwe en betere manier van leven, waarin respect en rede regel zijn. Als dit nieuwe regime zijn intrede doet, zullen de oude, negatieve spelletjes waarin u en uw kinderen betrokken waren - zinloze kibbelarijen, straffen, pesterijen en conflicten - verdwijnen. Thuis wordt het harmonieus en ordelijk, met kinderen die coöperatief zijn en ouders die tevreden zijn, omdat zij met succes hun kinderen opvoeden, waarbij de nadruk ligt op het bijbrengen van respect, verantwoordelijkheidsgevoel, vindingrijkheid en gemeenschapsgevoel.
BELANGRIJKE KENNISGEVING
Dit is een doe-het-zelf handleiding. Besteed alstublieft speciale aandacht aan de volgende punten vóór u verdergaat met deel II, waarin wij de vele specifieke problemen met kinderen in het dagelijkse gezinsleven behandelen.
Deugdelijkheid en toepasbaarheid
Ieder advies dat wij geven, is terdege uitgeprobeerd en in het dagelijks leven in vele, vele gezinnen steeds weer opnieuw deugdelijk en effectief bevonden.
Vaste lijn
Voor succesvol opvoeden is een vaste lijn van vitaal belang. Als u ertoe besluit gebruik te maken van onze technieken, ontzeg u dan niet de kans op positieve resultaten: volg onze aanwijzingen volledig op, met een vastberaden, niet-aflatende, absolute consequentie.
Beginnen
Begin geen door ons aanbevolen procedure voor u de theorie en de principes waarop deze is gebaseerd, begrijpt.
Communicatie
Voor bedriegerij’tjes is in ons systeem geen plaats. U kunt de kinderen precies laten weten wat u leest; u zou hun zelfs dit boek ter hand kunnen stellen als ze er belangstelling voor hebben. U zou hun moeten vertellen wat de bedoeling van uw manier van opvoeden is. U zou hun ook moeten vertellen wat u van plan bent te doen.
Houding
U moet tegelijkertijd standvastig en vriendelijk zijn. Respecteer uw kinderen en houd uw eigen stemmingen onder controle - geen gevit, geen straffen, geen geweld!
Mislukking
Als u, gebruik makend van onze methoden, er niet in slaagt een bepaald probleem tot een oplossing te brengen, moet u geen ander probleem aanvatten. Bij onze methoden hebben duizenden gezinnen baat gevonden. Als u werkelijk onze theorie hebt begrepen, onze aanwijzingen getrouw hebt opgevolgd en toch hebt gefaald, dan raden wij u aan dit boek te laten vallen en op zoek te gaan naar een gekwalificeerde gezinstherapeut of naar een bureau voor gezinsmoeilijkheden.
Voortgang
Als u een probleem oplost, denk dan niet dat dit voor altijd de wereld uit is. Dit probleem kan opnieuw de kop opsteken, omdat kinderen dikwijls hun ouders ‘op de proef' stel' stellen. Wij noemen dat 'het tweede offensief.’
Wees niet ontmoedigd Nog is alles niet verloren.
Gebruik precies dezelfde tactiekendie de eerste keer effect hadden -zwijgend natuurlijk (u hoeft het niet opnieuw uit te leggen). De techniek zal opnieuw werken! Soms gebeurt het voor een derde keer - ga dan weer op dezelfde wijze te werk. Een vierde offensief komt zelden voor.