Παραδοσιακή τοπική φορεσιά της περιοχής

Η τοπική γυναικεία ενδυμασία του Πωγωνίου ονομάζεται "τα πωγωνήσια" ή "τα σεγκούνια"."Αρμάτωμα" είναι ένας συνηθισμένος χαρακτηρισμός της πλήρως "εξοπλισμένης" γιορτινής ενδυμασίας, ενώ χρησιμοποιείται και το ρήμα "ντύνομαι" για να χαρακτηρίσει το επιμελημένο, κυρίως γιορτινό ντύσιμο: "'ήβλεπες είκοσι γυναίκες στο χορό να 'ναι ντυμένες ωραίες...", "ντυνόμασταν και να δεις πως φαινόμασταν, σαν οι κούπες..". Φοριόταν στα περισσότερα χωριά της σημερινής επαρχίας Πωγωνίου, εκτός από αυτά που βρίσκονται στη γραμμή των συνόρων (Αγία Μαρίνα, Χαραυγή- Βάλτιστα, Κτίσματα- Αρίνιστα, Νεοχώρι, Μαυρόπουλο, Αργυροχώρι). Στα χωριά αυτά, γνωστά και ως καμποχώρια, φορούσαν τη φορεσιά της Δερόπολης, τα Δεροπολίτικα ή Αρινιστιώτικα, όπως λέγονταν στο Κεράσοβο.

Η σύνθεση της Πωγωνήσιας φορεσιάς παρουσιάζει παραλλαγές, ανάλογα κυρίως με την ηλικιακή και κοινωνική κατάσταση της γυναίκας (αρραβωνιασμένη, παντρεμένη, νέα, περασμένης ηλικίας) αλλά και με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Τέλος, διαφοροποιήσεις υπήρχαν από χωριό σε χωριό, κυρίως στα σχέδια των ντουλαμάδων και στον τρόπο που έδεναν την ομπόλια, στο λεγόμενο φακιόλισμα. Μεγάλη σημασία σαν όρος αναφοράς έχει η έννοια "νύφη", η οποία δε χαρακτηρίζει κατά απόλυτη έννοια μια κοπέλα την ημέρα του γάμου της αλλά γενικότερα τις νιόπαντρες, τις γυναίκες στην καλύτερή τους ηλικία, "που στολίζονται". Η ιδιαίτερα στολισμένη ενδυμασία "των νυφάδων" αποτελεί την ενδυματολογική παραλλαγή που έφτασε ως τις ημέρες μας, με την "φολκλορική" πλέον χρήση της.

Τα "σεγκούνια" τα πρωτοφορούσαν οι γυναίκες στους αρραβώνες τους και στη συνέχεια αποτελούσαν τον αποκλειστικό τρόπο ένδυσης. Ως τελευταίο χρονικό όριο για τη χρήση της παραδοσιακής ενδυμασίας αναφέερατι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Επίσης η μόνιμη εγκατάσταση σε κάποιο αστικό κέντρο συνεπαγόταν εγκατάλειψη της τοπικής ενδυμασίας. Τα τελευταία χρόνια πριν την κατάργηση της φορεσιάς οι γυναίκες τη φορούσαν μόνο στο γάμο τους και για μικρό χρονικό διάστημα μετά, "όσο ήταν νυφάδες", ενώ στη συνέχεια ντύνονταν με φουστάνια. Τα σεγκούνια τα φορούσαν πλέον τις "καλές" μέρες, σε επίσημες εκδηλώσεις. Ως αποκλειστικό και αυτονόητο ένδυμα φοριόταν μόνο από μερικές ηλικιωμένες γυναίκες, μέχρι τη δεκαετία του 1960.