Ημερομηνία δημοσίευσης: May 08, 2013 7:15:23 AM
Μια ακόμα σημαντική εξέλιξη που αφορά το αγαπημένο μας χωριό, το Κεράσοβο Πωγωνίου Ιωαννίνων, συνέβει το πρώτο τρίμηνο του 2013. Συγκεκριμένα, στις 21 Φεβρουαρίου 2013, με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Τουρισμού η περιοχή του χωριού Κεράσοβο Πωγωνίου Ιωαννίνων στην οποία εκετελέστηκαν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής πολλοί συμπατριώτες μας κηρύχθηκε επίσημα Τόπος Ιστορικός. Αρκετοί βέβαια αναγνώστες μας ίσως έχουν απορίες αναφορικά με τη σημασία αυτής της απόφασης. Για παράδειγμα, το χωριό μας τόσα χρόνια δεν ήταν ιστορικός τόπος; Η απάντηση είναι πως ήταν αλλά μόνο στις καρδιές των παππούδων, των πατέρων μας, των συγγενών και συγχωριανών μας αλλά και όσων από διάφορες περιοχές της Ελλάδας βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή μας τα δύσκολα χρόνια 1940- 1944 και έζησαν από πρώτο χέρι τα δραματικά γεγονότα του Αυγούστου του 1944, οπότε το χωριό μας καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς και χάθηκαν κάπου 28 Κερασοβίτες. Σε όλους αυτούς οφείλουμε και το μεγάλο πλήθος προφορικών μαρτυριών αλλά και γραπτών αναφορών που υπάρχουν στη σχετική βιβλιογραφία και φωτίζουν από πρωτο χέρι τα σχετικά δραματικά γεγονότα. Για την επίσημη ελληνική πολιτεία, αυτή η ένδοξη σελίδα της νεολληνικής ιστορίας παρέμενε ως τώρα, αδικαιολόγητα κατά τη γνώμη μας, στην αφάνεια.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το γεγονός της καταστροφής του Κερασόβου θεωρούμε πως είναι γνωστό σε γενικές γραμμές σε όλους σχεδόν τους αναγνώστες μας και δε θα αναφερθούμε σε αυτό περισσότερο. Εκείνο το οποίο θα μας απασχολήσει είναι η προσπάθεια διατήρησης στη συλλογική μνήμη των γεγονότων και ανάδειξής τους. Έτσι, μόλις πέρασε η ταραγμένη δεκαετία 1940- 1950, οι κάτοικοι του χωριού, για να τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων, κατασκεύασαν κοντά στον τόπο των εκτελέσεων, έξω από τη Σπηλιά του Ολοκαυτώματος, ένα μικρό εικονοστάσι και λίγο αργότερα (πιθανόν τα χρόνια 1950- 1960), με ενέργειες της Ένωσης Κερασοβιτών Πωγωνίου Ηπείρου, τοποθέτησαν παραπάνω ένα μεγάλο λευκό τσιμεντένιο σταυρό, ορατό από μεγάλη απόσταση. Μια ακόμα πρωτοβουλία που ξεκίνησε από την Αδελφότητα και την παλαιά Κοινότητα του Κερασόβου ήταν να τελείται κάθε χρόνο επιμνημόσυνη δέηση προς τιμήν των θυμάτων στις 14 Αυγούστου ώστε να μη σβήσουν οι μνήμες του Ολοκαυτώματος του Κερασόβου. Σήμερα η εκδήλωση αυτή είναι μάλλον καθιερωμένη, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 την τιμά ανελλιπώς με την παρουσία του ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πωγωνιανής, Δρυϊνουπόλεως και Κονίτσης κύριος κύριος Ανδρέας, όπως και Δήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, πολιτευτές και άλλοι τοπικοί παράγοντες. Παράλληλα, το 1993 με ενέργειες του τότε Διοικητικού Συμβουλίου της ΄Ενωσης Κερασοβιτών Πωγωνίου Ηπείρου κατασκευάστηκε ένα μνημείο για το Ολοκαύτωμα του Κερασόβου απέναντι από τη βρύση του χωριού μας, στον περίβολο του Ιερού Ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Λίγο μετά ξεκίνησαν κάποιες ενέργειες από τα επόμενα Διοικητικά Συμβούλια της Ένωσης σε συνεργασία με την πρώην Κοινότητα Κερασόβου για τον επίσημο χαρακτηρισμό του χωριού μας ως Μαρτυρικού Οικισμού. Ωστόσο οι προσπάθειες αυτές απέβησαν άκαρπες. Στα τελευταία όμως Διοικητικά Συμβούλια της Αδελφότητάς μας, υπό την προεδρία του Αριστοτέλη Π. Τζαβέλλα, το ζήτημα αναθερμάνθηκε. Έτσι, στις 14 Αυγούστου 2009, με πρωτοβουλία της Ένωσης Κερασοβιτών Πωγωνίου Ηπείρου το τότε Τοπικό Συμβούλιο Κερασόβου, αποτελούμενο από τους Γεώργιο Πάσχο ως Πρόεδρο, Βασίλειο Βενέτη και Θεόδωρο Π. Τζαβέλλα, συνεδρίασε με ένα και μοναδικό θέμα, την ανακήρυξη του Δημοτικού Διαμερίσματος Κερασόβου Πωγωνίου, του τότε Δήμου Δελβινακίου, σε Μαρτυρικό Χωριό. Στη συνεδρίαση παραβρέθηκε και η τότε Δημοτική Αρχή, δηλώνοντας ότι στηρίζει το δίκαιο αίτημά μας. Η απόφαση κοινοποίηθηκε στην Προεδρία της Δημοκρατίας, στο Υπουργείο Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, στην Περιφέρεια Ηπείρου, στη Νομαρχία Ιωαννίνων και στο Δήμο Δελβινακίου.
Ήταν ένα νέο ξεκίνημα. Έτσι, το επόμενο καλοκαίρι με ενέργειες και έξοδα του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Κερασοβιτών Πωγωνίου Ηπείρου επισκέφτηκε το χωριό εξειδικευμένος αγρονόμος- τοπογράφος μηχανικός, ο οποίος κατασκεύασε λεπτομερές τοπογραφικό διάγραμμα της Σπηλιάς του Ολοκαυτώματος και της γύρω περιοχής. Στη συνέχεια αυτό υποβλήθηκε συνοδευόμενο από ένα σύντομο ιστορικό των δραματικών εκείνων γεγονότων, όπως μας παραδίδονται από γραπτές και προφορικές πηγές, στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και πιο συγκεκριμένα στο τμήμα Μεσαιωνικών και Νεοτέρων Μνημείων του Νομού Ιωαννίνων. Κατόπιν, τη Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010 η αρμόδια υπάλληλος κυρία Αλίκη Λύτρα έφτασε από τα Ιωάννινα στο χωριό μας για να δει την περιοχή προκειμένου να συντάξει τη σχετική έκθεση προς την υπηρεσία της. Αυτή φωτογράφησε την τοποθεσία και συγκέντρωσε επιπλέον πληροφορίες για τα γεγονότα. Παράλληλα πρότεινε τρόπους άμεσης ανάδειξης και αξιοποίησης του ιστορικού αυτού τόπου, όπως την κατασκευή ξύλινης περίφραξης και την επισκευή ενός παλιού εικονοστασιού. Επιπλέον ενδιαφέρθηκε για τα παλιά σπίτια του χωριού μας και την αρχιτεκτονική τους. Φεύγοντας, υποσχέθηκε να κάνει ότι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για την ταχύτερη διεκπεραίωση του αιτήματός μας.
Από τις αρχές Δεκεμβρίου 2010 ο σχετικός φάκελος βρισκόταν ήδη στην κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Ακολούθησαν πολλές και για πολλούς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στον έλεγχο και στην αξιολόγησή του. Τελικά, ύστερα από περισσότερα από δυο χρόνια, τον Ιανουάριο του 2013 ο σύλλογός μας ειδοποιήθηκε από την αρμόδια υπηρεσία να τον συμπληρώσει κατάλληλα και να προσέλθουν εκπρόσωποί του στην αρμόδια επιτροπή του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Τουρισμού προκειμένου να εξεταστεί το σχετικό αίτημα. Αυτό έγινε στα μέσα Φεβρουαρίου 2013 και όλα είχαν ευτυχώς αίσια κατάληξη, αφού με την υπ’ αριθμόν ΥΠΑΙΘΠΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΝΣΑΚ/24152/3405/316/21/02/2013 απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Τουρισμού η περιοχή του χωριού Κεράσοβο Πωγωνίου Ιωαννίνων στην οποία εκτυλίχθηκαν τα γνωστά δραματικά γεγονότα κηρύσσεται Τόπος Ιστορικός. Η απόφαση αυτή ανοίγει το δρόμο για την επίσημη ανακήρυξη του χωριού μας σε Μαρτυρικό Χωριό, ένα πολύχρονο και δίκαιο αίτημα των απανταχού Κερασοβιτών