Ημερομηνία δημοσίευσης: Jun 07, 2014 12:21:34 AM
Εξήγηση στην απορία γιατί καταρρέουν διατηρητέα κτίρια στο κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ηπείρου, δίνεται από τις απαντήσεις που έδωσαν οι υπουργοί Οικονομικών και Περιβάλλοντος, σε ερώτηση που είχε καταθέσει με θέμα την υπερβολική φορολόγησή τους ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Σταύρος Καλογιάννης.
Οι δύο Υπουργοί αντιμετωπίζουν το θέμα με κλασσικό, γραφειοκρατικό τρόπο. Παραθέτουν διατάξεις, νόμους και συστάσεις για το φορολογικό καθεστώς και τα οικονομικά κίνητρα που έχουν δοθεί κατά το παρελθόν για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, χωρίς όμως να προκύπτει ο παραμικρός προβληματισμός για την κατάσταση που τείνει να παγιωθεί.
Μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων και ιδιαίτερα την οδό Ανεξαρτησίας, θα ήταν αρκετή για να διαπιστώσουν τη σκληρή πραγματικότητα: Ολόκληρη η άλλοτε ακμάζουσα περιοχή, δείχνει σήμερα εικόνα εγκατάλειψης και καταστροφής. Δεκάδες διατηρητέα κτίρια είναι μισογκρεμισμένα, ολόκληρη η συνοικία έχει υποβαθμιστεί, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που ιδιοκτήτες διατηρητέων μη μπορώντας να τα επισκευάσουν ή και να ανταποκριθούν στα οικονομικά τους δεδομένα, τα άφησαν και κατέρρευσαν, στερώντας από την πόλη σπάνια δείγματα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Τελευταίο παράδειγμα, διατηρητέο κτίριο κοντά στη Μητρόπολη, του οποίου ο ιδιοκτήτης, σύμφωνα με πληροφορίες, μη μπορώντας να βρει άκρη με τις αρμόδιες υπηρεσίες δεν κατέστη δυνατό να το «σώσει» από το χρόνο, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει.
Οικονομικό βάρος
Τα αίτια όπως προαναφέραμε είναι φορολογικά, αλλά και οικονομικά: Ο Υπουργός Οικονομικών, στην απάντησή του αναφέρει ότι- με πρόσφατο μάλιστα Νόμο του 2014- κατά τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας για παλαιά κτίρια προ του 1930 ή και για όσα έχουν παλαιότητα άνω των εκατό χρόνων, εφαρμόζεται ειδικός μειωτικός συντελεστής παλαιότητας.
Ωστόσο εκείνο που το Υπουργείο δεν έχει αντιληφθεί, είναι ότι διατηρητέα κτίρια και κτίρια- έργα τέχνης (που μπορεί να είναι και νεώτερων χρόνων), τα οποία δεν είναι λειτουργικά και χρησιμοποιήσιμα, αποτελούν βάρος για τους ιδιοκτήτες τους, μην στοιχειωδώς να τα συντηρήσουν, πολύ περισσότερο να πληρώσουν έστω και ένα ευρώ φόρο. Στη σημερινή μάλιστα εποχή της υπερφορολόγησης, οι ιδιοκτήτες τους κάνουν «αμάν» για να τα ξεφορτωθούν.
Ποιος δανεισμός;
Όπως ακόμη μεγαλύτερα είναι τα εμπόδια που συναντούν όσοι θέλουν να επισκευάσουν διατηρητέα ακίνητα. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, υποστηρίζει ότι, από το 1995 έχουν θεσπιστεί οικονομικά κίνητρα όπως ο «δανεισμός με ευνοϊκούς όρους για την επισκευή και αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων». Δανεισμός όμως τη σημερινή εποχή και μάλιστα με ευνοϊκούς όρους, ακούγεται σαν ανέκδοτο. Το γεγονός ότι στα 15 προ της κρίσης χρόνια, η μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών διατηρητέων δεν αξιοποίησε τα κίνητρα αυτά, θα έπρεπε να προβληματίσει ακόμη περισσότερο την πολιτική ηγεσία. Η απάντηση βέβαια έχει να κάνει με σειρά άλλων δυσκολιών και ανελαστικών διατάξεων που υπάρχουν, όπως π.χ. για τις επεκτάσεις, τις διαρρυθμίσεις, τους μικρούς αξιοποιήσιμους χώρους.
Φτάνει πια ξενώνες
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος «συστήνει» επίσης στους ιδιοκτήτες να αξιοποιήσουν τον αναπτυξιακό νόμο για να διασκευάσουν τα διατηρητέα σε ξενώνες ή ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Πόλεις όπως τα Γιάννενα, με μεγάλο αριθμό διατηρητέων, είναι φύσει αδύνατο να αποκτήσουν τόσους ξενώνες, ενώ και αν ακόμη αυτό ήταν εφικτό και πάλι προκύπτει το οικονομικό ζήτημα εξασφάλισης της ίδιας συμμετοχής που απαιτείται. Ούτε όμως και είναι δυνατόν και ρεαλιστικό όλα τα διατηρητέα να μετατραπούν σε επιχειρήσεις.
Το συμπέρασμα που βγαίνει από όλα αυτά, είναι ότι η διάσωση των διατηρητέων δεν μπορεί να γίνεται με όρους 10ετίας, ή 20ετίας. Ο χρόνος είναι αμείλικτος και αν δεν επανεξετασθεί σε βάθος το ζήτημα, σε λίγο καιρό δεν θα μείνει κανένα όρθιο. Και αν θέλουμε να τα διατηρήσουμε η Πολιτεία, θα πρέπει να απαλλάξει τους ιδιοκτήτες από φορολογίες, να θεσπίσει κίνητρα αλλά και μπόνους για όσους συντηρούν και ανακατασκευάζουν διατηρητέα κτίρια, προσφέροντας έτσι στον πολιτισμό και στις τοπικές οικονομίες.
Να παρέμβει ο Δήμος
Ειδικά για την πόλη των Ιωαννίνων, η Δημοτική Αρχή θα πρέπει να αναλάβει εκστρατεία διάσωσης, όσων διατηρητέων έχουν απομείνει. Η εικόνα της Ανεξαρτησίας αποτελεί «μαχαιριά» στην καρδιά της πόλης και ντροπή για την ιστορία της. Η εμπορική κίνηση μεταφέρθηκε, τα νυχτερινά κέντρα αυξάνονται προσωρινά και όταν μεταφερθούν σε άλλες περιοχές τα στέκια της νεολαίας, θα μείνει μόνο το φάντασμα μιας άλλης εποχής
Πρωϊνός Λόγος