Orly (2) - Jacques Brel
Plaatsingsdatum: Sep 30, 2017 6:32:42 PM
Na de verwachting (zie Orly 1, hieronder) nu het vaarwel.
Gilbert Bécaud bezong vliegveld Orly in 1963, veertien jaar later deed Jacques Brel hetzelfde.
Maar het werd een heel ander lied, somber en verontwaardigd, over een definitief afscheid van de liefde. Brel wist dat hij niet lang meer te leven had. In 1974 hoorde hij dat hij aan longkanker leed. Hij stierf, 49 jaar oud, op 9 oktober 1978.
Een jaar voor zijn aangekondigde dood verscheen de magistrale lp "Brel". De nummers worden begeleid door een groot orkest. Bronnen praten elkaar na dat de hele lp in één take is opgenomen en de musici Brel hiervoor na afloop een staande ovatie brachten. Mooi om te lezen, maar Brel en zijn chansons kunnen het heel goed stellen zonder dit soort heroïek. Zijn toon is ingetogen, authentiek en persoonlijk.
In "Orly" bechrijft hij hoe op de luchthaven zijn aandacht wordt getrokken door een liefdespaar, dat helemaal in elkaar opgaat en daarna hartverscheurend afscheid neemt. Alles wijst erop dat het voorgoed is.
Brel leeft intens mee. In zijn refrein roept hij uit: "Wat is Orly verdomme een trieste plek op zondag, met of zonder Bécaud".
Bécaud? Vanwaar die nadrukkelijke verwijzing naar een collega? Je zou het kunnen opvatten als een sneer. Je zou het hele lied kunnen ervaren als een wrange correctie.
Brel had met zijn fameuze hang naar het leven zeker aanleiding voor gemengde gevoelens. Generatiegenoot Bécaud vertoonde in die tijd nog geen enkel teken van ziekte of slijtage. Hij leefde en zong nog uitbundig, droeg de bijnaam "Monsieur 100.000 volt" met verve en maakte allerminst aanstalten om op begraafplaats Père-Lachaise ter aarde te worden besteld. Daarvoor zou hij nog drieëntwintig jaar de tijd nemen.
Als vredelievend iemand en bewonderaar van Brel èn Bécaud bekijk ik het als volgt: het gaat in beide chansons om dezelfde persoon. En Brel was niet boos op Bécaud maar op het meedogenloze lot.
Hij had een carrière gemaakt als zanger, tekstschrijver en componist. Hij schreef een musical en speelde daarin de hoofdrol.
Hij werd filmacteur en regisseerde films. Hij haalde zijn vliegbrevet, ging vliegen en vond innerlijke rust.
Hij haalde zijn zeilbrevet, ging zeilen en beleefde de ruimte en de stilte.
Hij ging wonen op een van de Marquise-eilanden in de Stille Oceaan.
Hij nam zijn grote liefde mee.
Je bent dan vijfenveertig en een professor in een witte jas vertelt je dat je er binnenkort niet meer zult zijn om je dit allemaal te herinneren.
De jongen die ooit in zijn fantasieën de woning van zijn ouders ver achter zich liet en mijmerde over onbekende oorden, werd rijkelijk begunstigd door het leven. En nu staat hij voor de zware taak om overal weer afstand van te doen.
Zondagmiddagen van verwachting, zondagmiddagen van vaarwel.
Onvermijdelijk.
Nom de Dieu.
Orly
Tekst en muziek: Jacques Brel
1977