Waarom word Mosje niet genoemd in de Haĝĝada?
De Tora vertelt ons dat toen Mosje’s schoonvader Jitro kwam, hij hem het hele verhaal van de plagen etc. vertelde. Eigenlijk is Mosje dus de eerste die de Haĝĝada zei. Aangezien Mosje de meest bescheiden man ooit is, sprak hij niet over zijn eigen rol in al deze gebeurtenissen.
(Belz)
“Lachma anja” getalwaarde 210 . Het joodse volk was 210 jaar in Egypte.
En dan maar meteen deze ook
“Kie barach ha’am”. Het volk was gevlucht. Barach = 210.
כָּל דִכְפִין יֵיתֵי וְיֵיכל, כָּל דִצְרִיךְ יֵיתֵי וְיִפְסַח.
Wie honger heeft mag mee eten, wie het nodig heeft mag Pesach mee vieren.
Het Pesach offer moest gegeten worden na een volle maaltijd. Vandaag de dag eten we ter herinnering daaraan het Afikoman.
Wie honger heeft mag de maaltijd mee komen eten. Wie thuis tijdens de maaltijd al zijn Matza heeft opgegeten maar wel nog Afikoman MOET eten, mag dat ook bij ons komen doen.
(Orach Chajiem)
הָשַׁתָּא עַבְדֵי, לְשָׁנָה הַבָּאָה בְּנֵי חורִין ...כָּל דִצְרִיךְ יֵיתֵי וְיִפְסַח.
Wie het nodig heeft mag Pesach mee vieren.. Dit jaar slaven, volgend jaar vrij.
Door het geven van tzedaka bespoedigt men de verlossing. Door nu hongerigen uit te nodigen, zijn we er zeker van dat we volgend jaar al verlost zijn.
In Egypte diende men het lam als afgod. Door het lammetje te slachten liet men zien dat men daar niet in geloofde.
Onze geleerden zeggen, dat wanneer iemand geen tsedaka geeft, het hem wordt aangerekend alsof hij afgoden dient!
Het uitnodigen van gasten is in wezen hetzelfde als pesach vieren.
Beiden maken korte metten met afgoderij.
(Marganita Deraw)
הָשַׁתָּא עַבְדֵי, לְשָׁנָה הַבָּאָה בְּנֵי חורִין
Dit jaar slaven, volgend jaar vrij.
Nu nog dienen we G-d als slaven. Of vanuit angst voor de meester, of om een beloning te verdienen.
Volgend jaar vrij, dan zullen we G-d dienen als zonen. Een zoon doet wat zijn vader wil vanuit natuurlijke liefde.
(Tiferet Sjlomo)
Dit jaar hier... dit jaar slaven
‘Hier’ is de tekst zoals die voor de ballingen buiten Israël. Behalve geestelijk zijn zij ook geografisch in ballingschap. ‘Dit jaar slaven’ is voornamelijk voor de mensen die wel in Israël wonen maar net zo goed in ballinschap verkeren.
(Gvoel Binjamien)
Ook aan het eind van de seder zeggen we: Volgend jaar in Jeroesjalajiem! Deze wens uiten we ook aan het eind van de Jom Kipoer-dienst.
Op jom kipoer beloven we elk jaar weer om het het komende jaar beter te doen. Dan zegt het hemelse gerechtshof: “die praatjes geloven we niet meer. We horen het elk jaar, maar er komt nooit wat van in de praktijk.” Dan antwoorden wij:” Wij vertrouwen er ook elk jaar weer op dat het de volgende keer echt in Jeroesjalajiem zal zijn en dat is ook nog steeds niet gebeurd. Ons vertrouwen kan op zijn minst vergoed worden door een beetje vertrouwen in ons.”
(Jitav Leew)