Wat de Vlaamse onderwijsoverheid wil ...

'Wat Vlaanderen beoogt, heeft Nederlands onderwijs genekt'

Ad Verbrugge, als cultuurfilosoof verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, richtte de vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON) op. BON telt zo'n 5.000 leden, minstens een tienvoud aan sympathisanten én weegt op het beleid. 'In het nieuwe regeerakkoord zitten heel wat van onze actiepunten.'

Na de eerste jaarvergadering van BON verschenen er smalende artikels in de kranten. Het gemiddelde lid zou een leraar van een stuk in de vijftig zijn, die droomt van een terugkeer naar de jaren vijftig. "Ja, kijk, als ze het niet kunnen halen met argumenten dan maken ze er maar een karikatuur van", lacht Verbrugge. "Een terugkeer kan sowieso niet. Maar wij bepleiten wel dat bepaalde dingen tijdloos zijn. Als je viool wilt leren spelen, moet je oefenen. Punt.

"Veel kennis veroudert niet. Waar halen ze het vandaan? Informatie verandert, dat wel, maar wiskundige kennis blijf hetzelfde en ook grammatica of geschiedenis zijn standvast. En wat die leden betreft: we hebben evengoed jong-BON, dat bevolkt wordt door leerlingen en studenten."

Die zijn het laatste jaar al op straat gekomen om te protesteren tegen het slechte onderwijs dat ze krijgen.

"Inderdaad. Kun je nagaan hoe erg het is."

Een college in Roermond kondigde onlangs een terugkeer naar het 'Belgisch systeem' aan. Zijn wij dan nog altijd een voorbeeld?

"Al bij al gaat het bij jullie een stuk beter. Dat merk je aan de instroom van Belgische studenten aan Nederlandse universiteiten. Hun niveau ligt een stuk hoger. Of kijk maar naar de grensstreek, waar Nederlandse ouders hun kinderen naar Belgische scholen sturen. Jullie hinken achterop en in dit geval is dat een gigantisch voordeel. Heel Europa heeft met dit probleem te kampen, maar Nederland loopt op kop. Wij zijn nu een voorbeeld om aan te tonen waar dit toe leidt."

En dat is?

"De voorzitter van de HBO-raad (Raad voor Hoger Beroepsonderwijs, een niveau dat overeenkomt met onze hogescholen, KH) heeft net een voorstel gelanceerd om voor het hoger onderwijs een extra jaar in te lassen om studenten voor te bereiden. Je zou toch mogen verwachten dat studenten, als ze net van hun zesde tot hun zeventiende op de schoolbanken hebben gezeten, genoeg voorbereid zijn, niet? Maar veel aankomende studenten weten niet meer hoe ze moeten beginnen aan een simpele vergelijking. Wij moeten hier de ene reparatiecursus na de andere organiseren. Ik merk dat ook bij mijn studenten: er zijn nog uitblinkers maar ook zij hebben moeite met bijvoorbeeld een Duitse tekst."

Waaraan is die malaise te wijten?

"Je kunt heel ver teruggaan. Al van in de jaren tachtig wordt er gesjoemeld met het niveau. Dat komt zo: scholen krijgen sindsdien geld per leerling. Aangezien men geen leraren wilde ontslaan begon men overal het onderwijs te vergemakkelijken om leerlingen te behouden. Als je een leerling van nu een examen van dertig jaar geleden zou voorschotelen, hij zou niet weten hoe eraan te beginnen,"

Verscheidene initiatieven die bij ons nu 'nieuw' zijn, zijn in Nederland al uitgevoerd en volgens u faliekant afgeIopen.

"Dat klopt. Neem nu de brede basisvorming. Begin jaren negentig kwam het plan om tieners niet te vroeg een bepaalde richting te laten kiezen. Het resultaat was een fel gecontesteerde basisopleiding: tussen twaalf en vijftien krijgen alle leerlingen eenzelfde pakket, dat te moeilijk en te theoretisch is voor zwakke of praktisch ingestelde leerlingen en veel te makkelijk voor sterke.

Later kwam er een nieuwe trend en moesten leerlingen zoveel mogelijk zelf doen: vakoverschrijdend werken, projectonderwijs, portfolio's, themaweken ... Komt het u bekend voor ? Zo'n gebrek aan begeleiding en het naar beneden bijstellen van eisen noem ik kinderverwaarlozing."

____________________________________