WDŻ

Lekcja na piątek 19.06.20

Temat1: Utrata wolności-uzależnienia. Uzależnienia behawioralne.

Człowiek ma rozum i wolną wolę i to decyduje o jego wolności. Może sam podejmować decyzje, ale też musi ponosić konsekwencje swoich wyborów. Dobre wybory, dzięki którym człowiek stara się tak żyć, by nie krzywdzić innych, rozwijają człowieka, dają spokój i radość życia. Złe wybory, kiedy człowiek nie liczy się z innymi osobami i stara się tylko zaspokajać swoje pragnienia, stają się samowolą i niejednokrotnie przyczyniają się do zniewolenia i cierpienia.

UZALEŻNIENIA:

- CHEMICZNE

Osoba uzależniona przyjmuje substancje psychoaktywne w celu osiągnięcia stanu euforii, ulgi, zaspokojenia.

Sięga po: ­ tytoń, ­ alkohol, ­ dopalacze, ­ narkotyki.

- BEHAWIORALNE

Osoba uzależniona powtarza wielokrotnie czynności w celu osiągnięcia stanu euforii, ulgi, zaspokojenia.

Można uzależnić się od: ­ internetu, ­ smartfona, ­ zakupów, ­ autoagresji, ­ pornografii.

Rozwój techniki sprawił, że w życiu człowieka pojawiły się internet, telewizja, gry komputerowe i telefony komórkowe. Nałogowe korzystanie z nich może sprawić, że stracimy kontrolę nad sobą i możemy zniszczyć swoje życie.

Człowiek powinien być czujny i nieustannie uczyć się mądrego korzystania z cyfrowych mediów i radzenia sobie z trudnościami. Ważny jest też dystans wobec różnorodnych propozycji ofert i mody. Pamiętaj, że z sieci nic nie znika, nawet jeśli usuniesz swój wpis czy zdjęcie.

PAMIĘTAJ o czynnikach chroniących przed uzależnieniami :­

- Silna więź z rodzicami lub innymi dorosłymi opiekunami, ­

- Sukcesy szkolne, zaangażowanie we własny rozwój, ­

- Czynne życie religijne, rozwój duchowy, ­

- Przynależność do konstruktywnej grupy rówieśniczej, ­

- Poszanowanie norm, wartości, autorytetów, ­

- Umiejętność rozwiązywania problemów, ­

- Asertywność, czyli umiejętność powiedzenia „nie” i zadbania o własne granice, ­

- Wrażliwość społeczna, ­

- Poczucie własnej skuteczności, ­

- Odporność na stres

Złe przyzwyczajenia są jedynymi przyzwyczajeniami, których ludzie

nie potrafią się wyrzec bezboleśnie.

(John Galsworthy, pisarz)

Temat2: Ludzie drogowskazy

Młody człowiek, aby osiągnął pełną dojrzałość, potrzebuje wsparcia i pomocy dorosłych. Badania opini społecznej pokazują, że w życiu szukamy mistrzów, których moglibyśmy naśladować. Chcemy mieć punkt odniesienia podczas podejmowania decyzji i wyboru drogi życiowej. Potrzebujemy pomocy kogoś prawdziwego, autentycznego, z kim można by porozmawiać i zwierzyć mu się . Szukamy ludzi, którzy pomogą nam określić cele życiowe i będą motywować do wysiłku oraz pokonywania trudności w ich osiąganiu. Jednak nierzadko w okresie dojrzewania fascynują nas inni ludzie i szukamy autorytetów poza domem rodzinnym.

Autorytet czy idol?

Autorytet to przykład, wzór, godny naśladowania, osoba ciesząca się poważaniem, ceniona przez otoczenie, wiarygodna, zasługująca na zaufanie, rzetelna. To człowiek, który potrafi doradzić, wskazać drogę, jest drogowskazem.

Idol to osoba będąca obiektem czyjegoś szczególnego podziwu, graniczącego z kultem. Idol ma wielu fanów, którzy idą za nim, zafascynowani jego talentem. Moda na idoli najczęściej przemija. Idol nie zachęca Cię, abyś wymagał od siebie.

Każdy powinien mieć kogoś, z kim mógłby szczerze pomówić,

bo choćby człowiek był nie wiadomo jak dzielny,

czasami czuje się bardzo samotny.

(Ernest Hemingway)

..............................................................................................................................................................................................

Lekcja na piątek 05.06.20

Temat: Komunikacja w rodzinie

W życiu codziennym nie tylko w rodzinie, ale również w kontaktach koleżeńskich czy przyjacielskich, bardzo ważna jest sztuka porozumiewania się. Mimo dobrych chęci, by skutecznie porozumiewać się z innymi, okazuje się to trudne. Bywa, że jesteśmy zawiedzeni i rozczarowani sobą i innymi. Budowanie relacji wymaga nieustannego uczenia się rozumienia siebie i innych oraz prowadzenia rozmowy.

Komunikacja interpersonalna

Sztuką skutecznego porozumiewania się zajmuje się psychologia, a konkretnie jej dział zwany komunikacją interpersonalną.

Komunikacja to porozumiewanie się, wymiana myśli i kontakt osobowy. Interpersonalna to znaczy między poszczególnymi jednostkami, osobami. Komunikacja to nie tylko przekazywanie TREŚCI, ale też określanie POSTAWY w stosunku do drugiej osoby.

Komunikacja niewerbalna

* mimika twarzy

* gesty

* kontakt wzrokowy

* sygnały emocjonalne

* śmiech-płacz

*odległość, w jakiej jesteśmy od rozmówcy

* postawa ciała

* ubiór

*wystrój naszego pokoju

93% komunikowania to komunikowanie niewerbalne.

Tylko 7% komunikowania stanowią słowa.

Zasady skutecznego porozumiewania się

1. Patrz w oczy rozmówcy, a nie w niebo.

2. Nie przerywaj wypowiedzi drugiej osoby żadnymi radami.

3. Nie ośmieszaj rozmówcy ani tego, co mówi.

4. Upewnij się, czy dobrze zostałeś/aś zrozumiany/a.

5. Jeśli czegoś sam nie rozumiesz, to zadawaj pytania.

6. Wczuwaj się w sytuację rozmówcy – empatia.

7. Mów o tym, co czujesz, informuj otwarcie o swojej złości i rozdrażnieniu, a także o radości

i smutku.

8. Dziel się swoimi lękami, niepokojem i obawami.

9. Bądź uczciwy/a i szczery/a, ale też taktowny/a i grzeczny/a.

10.Dbaj o dobry klimat rozmowy

Komunikat może być pośredni i bezpośredni

Komunikaty pośrednie typu TY

TY

*zawierają sądy i opinie

*są atakujące są agresywne i raniące

*wywołują nieprzyjemne uczucia

*wzmagają konflikt

Przykłady:

Ty zawsze wiesz wszystko lepiej!

Lepiej się już zamknij wreszcie!

Nigdy nie mogę na ciebie liczyć!

Komunikaty bezpośrednie typu JA

JA

*informują o odczuciach rozmówcy i sądach mówiącego

*wyrażają oczekiwania mówiącego

*są pozbawione agresji

*nie wywołują trudnych uczuć i agresywnej reakcji obronnej

*pozwalają rozwiązać konflikt bez poczucia krzywdy lub przegranej

Przykłady:

Nie mogę zebrać myśli, gdy krzyczysz.

Moje zdanie w tej sprawie jest inne.

Zależy mi na tym, abyśmy się dogadali.

Pamiętaj:

Słowo może leczyć i słowo może zabijać. (Pawłow)

A co to jest savoir - vivre?

To swego rodzaju sztuka życia, a uczenie się zasad dobrego wychowania nie jest wymysłem XXI wieku, lecz ma długowieczną tradycję, co potwierdzają utwory literackie z różnych epok. Obejmuje różne obszary ludzkiego życia. Nie jest też kwestią mody, lecz stylem życia, które nie tylko jest piękniejsze i szlachetniejsze, ale również łatwiejsze, wolne od problemów, „zgrzytów”, negatywnych emocji i konfliktów.

Różnice zdań i potrzeb prowadzą do nieporozumień, wzbudzają trudne emocje i prowokują niekulturalne zachowania. Można nauczyć się je pokonywać poprzez postawę asertywności, czyli sztukę odmowy przy poszanowaniu godności drugiej osoby.

Pięć zasad asertywności

1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz, dopóki twoja działalność nie rani kogoś innego.

2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne zachowanie, nawet jeśli rani to kogoś innego, dopóki twoje intencje nie są agresywne.

3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb, dopóki uznajesz, że druga osoba ma prawo ci odmówić.

4. Istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania i wyjaśnienia problemu z drugą osobą.

5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw. Jeśli tego nie robisz, godzisz się na odebranie ich sobie.

(H. Fernsternheim)

Dobre maniery, odpowiednie zachowanie to absolutna podstawa.

Nie da się niczego w życiu osiągnąć bez dobrych manier.

Musisz umieć obchodzić się z ludźmi.

(Bill Murray, aktor)

..................................................................................................................................................................................................................................................

Lekcja na piątek 29.05.20

Temat dla dziewcząt i chłopców

Temat: Czas oczekiwania. Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo

Obejrzyj film: https://www.youtube.com/watch?v=vxXHiz3RTsA

Po filmie:

Człowiek jako istota społeczna potrzebuje do własnego rozwoju bliskiego kontaktu z innymi osobami, i to od pierwszych chwil swojego życia. Małe dziecko jest zdane na dorosłych. Współcześni rodzice mogą zaspokajać potrzeby dziecka w sposób bardziej świadomy i odpowiedzialny.

Zastanów się jaki mogą być potrzeby małego dziecka.......:

.......Odpowiedź prosta: miłość, bliskość, opieka, troska, wspólne spędzanie czasu, czułość, bezpieczeństwo, odpoczynek, właściwe odżywianie, spokój, zabawa.

W jaki sposób rodzice mogą zaspokoić potrzeby dziecka.....:

.......Może być to: przytulanie, czułe spojrzenia, rozmowa, wspólna zabawa, głaskanie pielęgnacja, zdrowe żywienie, słuchanie spokojnej, relaksującej muzyki, śpiewanie kołysanek.

Krótkie podsumowanie:

Uważni i kochający rodzice są w stanie zaspokoić wszystkie potrzeby dziecka.

Więź matki z dzieckiem warunkuje prawidłowy rozwój psychiczny dziecka.

Aktywna obecność ojca w życiu dziecka daje poczucie bezpieczeństwa matce i dziecku.

Przez dobre przygotowanie się do naturalnego porodu, rodzice pomagają dziecku

zmniejszyć szok porodowy.

Kwiat potrzebuje słońca, aby być kwiatem.

Człowiek, aby być człowiekiem, potrzebuje miłości. (Phil Bosmans)

...........................................................................................................................................................................................

Lekcja na piątek 22.05.20

Temat dla dziewcząt i chłopców

Temat: Kobieta i mężczyzna. Co warto wiedzieć o ich płodności?

W dzisiejszych czasach, gdy tak łatwy jest dostęp do wielu informacji, brak wiedzy dotyczącej płodności kobiety i mężczyzny oraz praw rządzących tą sferą można by nazwać ignorancją i zaniedbaniem. Ta wiedza powinna być znana każdemu człowiekowi. Świadome przeżywanie procesów związanych z fizjologią płci, pozwala zarówno kobiecie jak i mężczyźnie w sposób mądry i roztropny rozpoznawać własną płodność.

1. Płodność mężczyzny - miniwykład:

*W jądrach wytwarzane są męskie komórki rozrodcze - plemniki.

*Proces ich dojrzewania wynosi ok 60 - 70 dni.

*Plemniki dojrzewają około 30 dni w najądrzach. Gdy są w pełni dojrzałe i nie dochodzi do współżycia seksualnego, obumierają i są wchłaniane przez organizm.

*Jądra znajdują się w worku mosznowym na zewnątrz ciała, gdzie temperatura jest niższa (ok 35^oC). Zbyt wysokie temperatury uszkadzają plemniki.

*Poczęcia dziecka możliwe jest wówczas, gdy plemniki przez nasieniowód przedostaną się do cewki moczowej ( co umożliwiają im płyny wydzielane przez gruczoł krokowy i pęcherzykowy) i zostaną złożone w pochwie kobiety.

*Płodność mężczyzny trwa od momentu, gdy jego organizm w okresie dojrzewania podejmie funkcje rozrodcze aż do późnej starości.

*W jądrach wytwarzane są miliony plemników i każdy ( jeśli jest sprawny i nieuszkodzony) może zapoczątkować ludzkie życie. Poczęcie dziecka jest możliwe tylko wówczas, jeżeli w narządach rodnych kobiety będzie środowisko zasadowe (śluz płodny). Wtedy plemniki są zdolne przeżyć w tym środowisku nawet 7 dni. Jeżeli w narządach rodnych kobiety utrzymuje się środowisko kwaśne ( brak śluzu szyjkowego), wówczas plemniki obumierają szybko.

Zdrowy mężczyzna jest zawsze płodny. Jego płodność jest hojna. Organizm mężczyzny

w ciągu życia wytworzy około 4 bilionów plemników.

2. Płodność kobiety - miniwykład:

*Płodność kobiety jest cykliczna, czyli powtarzająca się co jakiś czas. W każdym cyklu (liczonym od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed następną miesiączką) organizm kobiety przygotowuje się na przyjęcie dziecka.

*Dlatego w jajniku przez kilka dni, w pęcherzyku Graffa dojrzewa najczęściej jedna komórka jajowa. W jamie macicy następuje rozpulchnienie błony śluzowej ( jak miękkiej kołderki), która - jeśli dojdzie do ciąży - przez pierwsze trzy miesiące życia dziecka będzie dostarczać mu środków odżywczych. Kiedy komórka dojrzeje, pęka pęcherzyk Graffa, a uwolniona komórka jajowa jest wychwycona przez strzępki jajowodu. Jeśli miało miejsce współżycie seksualne, wówczas w jajowodzie ( w najszerszej jego części) dochodzi do połączenia komórki jajowej z plemnikiem. Jeśli nie ma plemników i do spotkania nie dojdzie, komórka jajowa obumiera. Jej żywotność jest krótka, trwa 12 - 24 godzin. Po około dwóch tygodniach śluzówka macicy złuszcza się i wraz z krwią wydostaje się na zewnątrz, co obserwujemy jako miesiączkę. Po skończonej miesiączce cały proces zaczyna się od nowa.

*Płodność kobiety rozpoczyna się w okresie dojrzewania i kończy około 50 roku życia.

Płodność kobiety jest cykliczna i bardzo oszczędna. Kobieta jest płodna jedną

dobę. Jej organizm w ciągu życia uwolni około 400 komórek jajowych.

3. Jak organizm kobiety przygotowuje się do poczęcia dziecka - miniwykład:

Najważniejszym momentem w cyklu miesiączkowym jest jajeczkowanie, czyli owulacja, która dzieli cykl na dwie fazy:

*fazę dojrzewającego pęcherzyka

-ta faza jest zmienna

-odbudowuje się tu po miesiączce złuszczona śluzówka macicy

-faza ta wiąże się też z wydzielaniem przez szyjkę macicy w ciągu kilku dni śluzu płodnego ( o tym jak go rozpoznawać i inne wiadomości z tym związane w klasie 8)

- procesy te stymulowane są wydzielaniem żeńskiego hormonu płciowego - estrogenu

*fazę ciałka żółtego

-ta faza jest stała i liczy około 12-16 dni

- w miejscu pęcherzyka Graffa powstaje ciałko żółte, które wydziela drugi żeński hormon płciowy - progesteron ( zwany hormonem macierzyństwa)

- progesteron powoduje spulchnienie śluzówki macicy i wyposażenie jej w środki odżywcze, niezbędne dla rozwijającego się dziecka.

- progesteron zmienia środowisko z zasadowego na kwaśne i podwyższa się podstawowa temperatura ciała kobiety ( nie aż tyle, aby mylić z gorączką!!!)

- najlepszym czasem na poczęcie dziecka jest czas okołoowulacyjny.

Każda kobieta, która obserwuje symptomy płodności, jest w stanie czas ten w swoim cyklu rozpoznać.

4. Korzyści z umiejętności rozpoznawania dni płodnych i niepłodnych w życiu kobiety:

-zaplanowanie poczęcia dziecka

-zrozumienie swojego ciała

-umiejętność przewidywania terminu miesiączki

-zauważanie wszelkich nieprawidłowości w cyklu = zdrowiu kobiety

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Lekcja na piątek 15.05.2020

Temat: Przekazywanie życia

Zastanów się i z podanych niżej sentencji wybierz tą, która jest Ci najbliższa:

• Najdroższą dla człowieka rzeczą jest życie. Dane jest człowiekowi tylko raz i trzeba je przeżyć tak, aby nie płonąć ze wstydu za lata przeżyte bez celu. (Mikołaj Ostrowski)
  

• Życie to raj, do którego klucze są w naszych rękach. (Fiodor Dostojewski)
  

• Życie można zrozumieć patrząc na nie tylko wstecz. Żyć jednak trzeba naprzód. (Søren Kierkegaard)

• Życie jest wspaniałe, należy tylko spoglądać na nie przez właściwe okulary. (Alexandre Dumas)
  Co to są wartości?

Wartości to sprawdzone normy i reguły postępowania, które umożliwiają wygranie życia.

Wartości:

pokój na świecie, ludzka godność, wysokie zarobki, szacunek,

dojrzała miłość, przekazywanie życia, kariera zawodowa, dobre małżeństwo,

wiara, rodzina, Ojczyzna, zdrowie, pieniądze, podróże zagraniczne, atrakcyjny wygląd ...

Zastanów się, które wartości liczą się dla Ciebie najbardziej i dlaczego. A może są jeszcze inne, których tu nie ma?

Na lekcjach biologii dowiadujesz się, że przekazywanie życia to jedna z najważniejszych właściwości organizmów żywych. Bez niej nie byłoby możliwości kontynuowania życia roślin, zwierząt i ludzi.Wiesz już, że przekazywanie życia może być wegetatywne, czyli bezpłciowe albo płciowe. Rozmnażanie płciowe polega na przygotowaniu przez organizmy rodzicielskie dwóch rodzajów komórek zwanych rozrodczymi. Organizm męski w okresie dojrzewania zaczyna wytwarzać plemniki, a organizm żeński komórki jajowe.Wiadomo też, że mężczyzna jest stale płodny, a kobieta tylko w określone dni. Przekazywanie życia jest istotną funkcją płciowości człowieka, ale równie istotną jest druga funkcja - wyraz wzajemnej miłości kobiety i mężczyzny. Tym różnimy się od zwierząt. Akt seksualny, czyli współżycie płciowe, wykracza u człowieka poza czynność biologiczną. Ma charakter osobowy, łączący osoby, które się kochają i są odpowiedzialne za swoje działanie. Nieuporządkowana seksualność może w sposób dramatyczny i bolesny zaważyć na całym życiu.

Gdybyś w niedalekiej przyszłości została matką / został ojcem, czy mogłabyś / mógłbyś czuć się dobrym i kompetentnym rodzicem, a twoje dziecko mogłoby być szczęśliwe?

Do rodzicielstwa nie wystarczy biologiczna dojrzałość. Trzeba czasu, aby zapewnić dziecku właściwą opiekę i wychowanie oraz stworzyć dobre warunki do życia.

Refleksja: Człowiek jest istotą płciową. W rozumieniu biologicznym oznacza to, że przekazywanie życia dokonuje się w akcie płciowym, mającym na celu połączenie się komórek rozrodczych matki i ojca. Od momentu, gdy Twój organizm podejmie funkcje rozrodcze, stajesz się odpowiedzialna/ odpowiedzialny za potencjalny dar życia.