Chemia

klasa VIII a

Lekcja na środę 24.06.20

Temat: Wielcy Polacy w chemii

* Zapoznaj się z tekstem w podręczniku str 222-225

* Zapisz temat.

* Nic nie odsyłasz.

* Życzę powodzenia na chemii w szkole średniej!!!

..............................................................................................................................................................................

Lekcja na środę 10.06.20

* Utrwal wiadomości o substancjach o znaczeniu biologicznym.

* Zapisz w zeszycie temat: Substancje o znaczeniu biologicznym.

* Rozwiąż z podręcznika ze str. 220, wszystkie zadania oprócz zad.5

* Tej notatki nie musisz przesyłać.

..................................................................................................................................................................................................

Lekcja na środę 03.06.20

W związku z odbywającymi się konsultacjami, w godzinach rannych i południowych, zapowiedziany sprawdzian zostanie zamieszczony ok. godz.13. Po wypełnieniu sprawdzianu SAMODZIELNIE odsyłacie go maks. do godz.17. Osobom, którym zależy na uzyskaniu wysokiego wyniku przypominam o dokładności w wypełnianiu/ rozwiązywaniu zadań.

Sprawdzian: Substancje o znaczeniu biologicznym

Zadanie 1.

Zaprojektuj doświadczenie, w którym za pomocą dowolnego odczynnika chemicznego wykażesz, że smalec jest tłuszczem nasyconym, a olej słonecznikowy – tłuszczem nienasyconym.

a). Narysuj schemat doświadczenia

b). Zapisz obserwacje

c). Sformułuj wniosek

Zadanie 2.

Dokonaj klasyfikacji tłuszczów ze względu na ich stan skupienia. Wymień po trzy przykłady każdego rodzaju

Tłuszcz

……………………… …………………………..

np. ……………… np. ………………..

…………………. ………………..

………………….. ……………….

Zadanie3.

Zapisz reakcję otrzymywania trioleinianu glicerolu

Zadanie 4.

Uzupełnij "tabelę":

Czynnik działający na białko Obserwacja ( co widzisz) Nazwa reakcji/ procesu

HNO_{3 stężony .......................................................................................................... .........................................................................................................}

Podwyższona temperatura ................................................................ ..................................................................

Roztwór NaCl ................................................................. ....................................................................

Zadanie 5.

Zaproponuj sposób wykrywania skrobi w artykułach spożywczych. Zapisz oczekiwane obserwacje

Zadanie 6.

Wyjaśnij pojęcia:

a). próba akroleinowa –

b). koagulacja –

c). reakcja biuretowa –

Zadanie 7.

Porównaj rozpuszczalność glukozy, sacharozy i skrobi w wodzie

Zadanie 8.

Zapisz równanie reakcji:

a). hydrolizy sacharozy

b). fotosyntezy

c). fermentacji alkoholowej

Zadanie 9.

Wiedząc, że zawartość tłuszczu w chipsach wynosi 40g na 100g produktu, oblicz, ile gramów tłuszczu zawiera paczka chipsów o masie 170g

Zadanie 10.

Oblicz stężenie procentowe wodnego roztworu glukozy, jeżeli 5g tego cukru rozpuszczono w 250g wody.

.......................................................................................................................................................................................................................................................

Lekcja na środę 27.05.20

* Przeanalizuj i przepisz notatkę do zeszytu. Uzupełnij wiadomościami z podręcznika

* Prześlij notatkę max do 28.05, a wtedy otrzymasz kolejną ocenę. Ocena dotyczy notatek: aminokwasy, białka, cukry i tłuszcze. Jeżeli jeszcze coś nie zostało przesłane masz czas do 28.05

* W pierwszym tygodniu czerwca będzie sprawdzian z białek, cukrów i tłuszczy.

Temat: Tłuszcze

1. Tłuszcze to estry wyższych kwasów karboksylowych i glicerolu

Wzór ogólny:

R₁ -COO - CH₂

R₂- COO - CH

R₃ - COO - CH₂

2. Podział:

Tłuszcze

| |

roślinne zwierzęce

nienasycone nasycone

ciekłe stałe

np.olej np. masło

oliwa smalec

łój

wyjątki: margaryna tran

olej kokosowy

3. Otrzymywanie tłuszczu:

C₁₅H₃₁COOH HO- CH₂C₁₅H₃₁COO - CH₂

| |

C₁₅H₃₁COOH + HO- CH = C₁₅H₃₁COO - CH + 3H₂O

| |

C₁₅H₃₁COOH HO - CH₂C₁₅H₃₁COO - CH₂

kw. palmitynowy glicerol tripalmitynian glicerolu

4. Właściwości fizyczne:

- t. nienasycone - ciecze

- t. nasycone - ciała stałe

- barwa biała lub żółta

- dobrze rozpuszczalne w benzynie, gorzej w alkoholu, nierozpuszczalne w wodzie

5. Właściwości chemiczne:

- posiadają specyficzny zapach i smak

- odróżnianie tłuszczu nasyconego od nienasyconego za pomocą reakcji z wodą bromową lub roztworem manganianu (VII) potasu KMnO₄. Podczas tej reakcji tylko tłuszcz nienasycony spowoduje odbarwienie w/w odczynników.

- próba akroleinowa to odróżnianie tłuszczu od substancji tłustej "w dotyku"(np. olej mineralny, pochodne ropy naftowej). Podczas ogrzewania tłuszczu i substancji tłustej tylko w przypadku tłuszczu zaczyna wydzielać się substancja o bardzo przykrym zapachu - akroleina.

- reakcja utwardzania tłuszczu - uwodornienie (czyli metoda przemysłowa otrzymywania margaryny)

C₁₇H₃₃COO - CH₂C₁₇H₃₅COO - CH₂

| |

C₁₇H₃₃COO - CH + 3H₂= C₁₇H₃₅COO - CH

| |

C₁₇H₃₃COO - CH₂ C₁₇H₃₅COO - CH₂

trioleinian glicerolu tristearynian glicerolu

ciecz ciało stałe

(zw. nienasycony) (zw. nasycony)

- reakcja zmydlania - otrzymywanie mydła

C₁₅H₃₁COO - CH₂HO- CH₂

| |

C₁₅H₃₁COO - CH + 3 NaOH = 3C₁₅H₃₁COONa + HO- CH

| |

C₁₅H₃₁COO - CH₂HO- CH₂

tripalmitynian glicerolu palmitynian sodu glicerol

(mydło)

- reakcja spalania - zad.3/ str.195

........................................................................................................................................................................................

Lekcja na środę 20.05.20

Lekcja on-line 20.05 o godz. 10: 55 meet.google.com/pca-yvrs-skm

Zaczynamy wcześniej, aby każdy mógł dołączyć!!!!!

Na lekcji on-line omówimy temat i sprawy was nurtujące, dotyczące przedmiotu
Zapiszcie notatkę uzupełniając ją wiadomościami z podręcznika.
Obejrzyjcie film: https://www.youtube.com/watch?v=ThJgt1cx66Y
Doświadczenie takie możecie wykonać w domu
Pamiętajcie o zadaniu domowym.
Notatkę wraz z zadaniem odsyłasz do sprawdzenia max. do 22.05.20

Temat: Cukry złożone.

I. Dwucukry - disacharydy o wzorze C₁₂H₂₂O₁₁:

- sacharoza

- maltoza

- laktoza (cukier mleczny)

1. Otrzymywanie sacharozy

C₆H₁₂O₆+ C₆H₁₂O₆= C₁₂H₂₂O₁₁+ H₂O

glukoza fruktoza sacharoza

2. Właściwości fizyczne:

- stała

-bezbarwna

-dobrze rozpuszcza się w wodzie

3. Właściwości chemiczne:

- słodka

-bezwonna

- ulega hydrolizie w obecności kwasu i enzymów

_HCl,enzymy

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O = C₆H₁₂O₆+ C₆H₁₂O₆

sacharoza glukoza fruktoza

4. Zastosowanie sacharozy:

II. Wielocukry - polisacharydy o wzorze (C₆H₁₀O₅)_n :

- skrobia

- celuloza

1. Otrzymywanie skrobi ( materiału zapasowego):

_enzymy

glukoza = skrobia

2. Właściwości fizyczne skrobi:

- stała

-biała

- trudno rozpuszczalna w zimnej wodzie, w gorącej tworzy kleik skrobiowy

3. Właściwości chemiczne:

-bezwonna

-bez smaku

- wykrywanie obecności skrobi w reakcji z jodem (jodyną), który pod wpływem skrobi zmienia zabarwienie na granatowy

- hydroliza skrobi

_{HCl,enzymy HCl,enzymy}

(C₆H₁₀O₅)_n + n H₂O = (C₆H₁₀O₅)_x = n C₆H₁₂O₆

skrobia x<10 glukoza

dekstryny

- celuloza zwana jest błonnikiem pokarmowym i nie ulega hydrolizie - rozkładowi w organizmie człowieka

4. Zastosowanie skrobi i celulozy:

Zad.domowe

zad. 1,4/ str.211

Lekcja na środę 13.05.2020

*Zapisz notatkę uzupełniając ją wiadomościami z podręcznika.

*Obejrzyj film: https://www.youtube.com/watch?v=xK4z_YhtTBM

*Pamiętaj o zadaniu domowym.

*Notatkę wraz z zadaniem odsyłasz do sprawdzenia max. do 15.05.20

Temat: Sacharydy

I. Podział sacharydów

1. Sacharydy zwane są cukrami lub węglowodanami (ze względu na stosunek at. wodoru do at. tlenu jak w cząsteczce wody).

Wzór ogólny: C_n(H₂O)_m

2. Badanie składu pierwiastkowego sacharydów w reakcji cukru z stężonym kwasem siarkowym (VI) H₂SO₄ ( obejrzyj doświadczenie)

Wniosek: podstawowym pierwiastkiem jest węgiel ( czarna substancja po reakcji). W skład cukru wchodzą również tlen i wodór, które w postaci wody zostały wchłonięte przez kwas.

3. Podział cukrów (sacharydów):

a). cukry proste ( monosacharydy) o wzorze C₆H₁₂O₆ np.:

- glukoza

- fruktoza

b) cukry złożone ( oligosacharydy) - najczęściej dwucukry ( disacharydy) o wzorze C₁₂H₂₂O₁₁np.:

- sacharoza

- maltoza

- laktoza

c). cukry złożone (polisacharydy) tzw. wielocukry o wzorze (C₆H₁₀O₅)_n np.:

- skrobia

- celuloza

II. Monosacharydy

1. Wzór sumaryczny glukozy i fruktozy to: C₆H₁₂O₆

Związki te są izomerami co oznacza, że mają taki sam wzór sumaryczny, a inny strukturalny. (Związki te mają budowę pierścieniową, więc wzorów strukturalnych nie omawiamy)

2. Otrzymywanie glukozy w procesie fotosyntezy.

(Zapisz samodzielnie str.204)

.....................................................................................................

3. Właściwości fizyczne (str.205):

4. Właściwości chemiczne:

- bezwonne

- sodki smak

- utlenianie glukozy

(Zapisz samodzielnie str. 205)

........................................................................................

- fermentacja alkoholowa

(Przypomnij sobie i zapisz samodzielnie)

.......................................................................................

5. Zastosowanie glukozy i fruktozy (str.206):

Zadanie domowe

zad.1, 6/ str.203 oraz zad.3, 4 /str.207