ÓL BÀIT DAL LÀC’
‘nòtra rèsù parche la rógia la podeva ca resta sucia, l’era ca la sua acqua la sirviva par tignii fresc ol làc’ en de li colderi.
Defati en de tüti li cuntradi al ghera ol bàit dal làc’, ca l’era en bàitel con en böc’ en del mür, gió bàs, en ghe cal pasava itè la rógia, dité la fava ‘na pozza e po dopo la vegneva fo da l’otra e la cuntinuava ol so cors.
‘ndela pozza ca ghera dité, l’acqua la ralentava, ma la se fermava ca, siché la restava bela fresca. ‘n mèz a chela pozza se tegneva li colderi al frèsc.
Li famigli de la cuntrada li fava ‘nsema col làc’, parché ognantuna la gh’neva pochi de vàchi da làc’, dói u trei, e ‘l làc’ ca li fava l’era ca abòt par cagiàl ognantüu ól sò.
Ura ca t’arìset remat scià l’import da cagial al sarìs pasac’ trop dì e ‘l ris-ciava da ‘ngnii agro.
S’al te tucava a ti, te metevet tè la tua coldera ‘ndel bàit, te metevet su sura ól cüul e tüc’ ai meteva gió ól làc' a ogni past, dendomàa e den sira.
Tücc ai pesava ól so làc’ a ogni past e i ‘l è segnava su ‘ndel librèt dal làc’.
L’era cóme en quaderno da scöla a quadrec’, ma püsée piscén, con la födra blṍ ( l’era cóma ól librèt de la botéga, ma chèla l’è ‘n òtra storia)
Chi che ne meteva gió pusée chi de meno a segónt de li vàchi cal gheva e sa iera freschi u süci (la vàca l’è fresca dòpo vi fàc' ól vedèl e dòpo de banimàa cal paśa ól tèep la ne fa sèmpri meno fin ca la va a sügàa, ‘ntàat l’è già ‘ndacia al tòor e l’e pregna e la ‘ndarà a fàa ‘nótra òlta).
Ogni tàat, den sìra, dòpo scéna ól pà al töleva su ól librèt dal làc’ e ‘n lapès e ‘l diseva:
“‘ndöo a scasàa”.
Parché ‘na òlta ogni tàat ai se truàva a fà sü ‘l cǜnc’ dol làc’:
chi ca da vighen chi ca da daghen; quànca t’en vanset püsée di òtri al te tuca a ti mèt gió (cioè remàa scià ól làc' de tüc' e cagiàl)
Al ghe óleva 2 u 3 pas-c’ magari a 4 parché la coldera la se ‘mpinies. Ilùra se cagiàva.
Se spanàva con la spiana, as meteva la pàna gió ‘ndela ségia pò se la öidava gió ‘ndel penàc' par fa ól büter.
Ól làc’ spanàat s’el portava con la coldera dal bàit a ca e s’el scoldàva su ‘ndel fuglàa, par fa sü ól fórmai.
A mi, da redesa, al me piaseva la cagiada pena fàcia e ‘l pà al me ne dava sèmpre en pit amò bèla teveda.
Cóma se fà a fàa su formai e büter pödi ca cüntal su adès. Disi nóma ca l’è 'n mester de responsabilità e de pasiù.
Prüma da cuminciàa se sbroiava tüc’ i scherp po a dopo quànca s’eva finìit.
Al sarìs bèl fà idìi en ” filmato” de cóma se fàva…. ma ilùra li ghera ca stì pusibilità….
by Anna Gherardi