Хәйерле көн, балалар! Дәресте башлайбыҙ.
Чтение стих. Сафуана Алибая (учебник, с. 75).
“Сәскәле ай” .
Сәскәле ай , тиҙәр, май айын...
Гөлдәренә күҙҙәр сағыла,
Керпектәрен ҡаға сәскәләре,
Һәр таң ҡояш сыҡҡан сағында.
Һәр таң һайын беҙ таң ҡалабыҙ бит,
Ҡояш апай йомарт серҙәргә:
Нур-энәләр күпме сәскә сиккән
Йәшел балаҫ – тыуған ерҙәргә?!
Еребеҙҙәй иркен һулыш алып
Майҙа һәр кем күккә бағалыр;
Зәңгәр күктә , аҡ, күк сәскә булып,
Күгәрсендәр ҡанат ҡағалыр.
Ҡайҙа баҡма - сәскә, ал байраҡтар,
Тулҡынлана дуҫлыҡ йырҙары;
Алһыу байраҡтарҙан ал сәскәгә
Әйләнәлер тотош Ер шары.
Ер шарыбыҙ – сәскә. Уға бөгөн
Иң кәрәге – булһын тыныслыҡ!
Кешеләр тик музейҙарҙа күрһен
Ҡындарынан сыҡҡан ҡылысты!
Май айын гел, сәскәле ай, тиҙәр,
Ал ҡәнәфер балҡый – таң уты.
Күгебеҙгә күпме сәскә ҡалҡҡан,
Яңғырағанда еңеү салюты!
Май айында Бөйөк Еңеү килгән!
Һәм илебеҙ мәңге еңәсәк!
Сәскәле Май тыуыр быуаттарға
Гел еңеүсе булып инәсәк!
Словарная работа.
Прилагательные: Алһыу – розоватый, ал – алый, розовый.
Алһыу байраҡтарҙан ал сәскәгә
Әйләнәлер тотош Ер шары.
Из-за того, что много алых знамен, Земной шар превращается в алый цветок.
Кешеләр тик музейҙарҙа күрһен
Ҡындарынан сыҡҡан ҡылысты!
Сабли, вынутые из ножен, люди должны видеть только в музеях.
Сәскәле Май – еңеүсе ай.
Цветастый Май – месяц-победитель.
Бөйөк Еңеү - Великая Победа.
Краткое содержание стих.
Автор много раз использовал слово "алый". Синонимы этого слова: красный, розовый. В мае месяце планета Земля выглядит как алый цветок, так как именно в мае много цветов, причем не только тех, которые на лугу и в садах. Здесь - метафоры. В мае советские люди выходили на Парад Победы. Несли алые знамена, дарили ветеранам войны гвоздики. На небе белые, сизые голуби выглядели как белые, синие цветы. Салют тоже был похож на цветок. У всех на устах было только одно заветное слово "мир!"
Теория литературы.
Метафоры: нур-энә ( иголки) – солнечные лучи
йәшел балаҫ (зеленый палас) – луга и поля
сәскә керпектәре (ресницы цветов) – лепестки
Гимнастика для глаз. Глазами следуй за бабочкой.
https://vk.com/video-182687918_456239054
Тест.
1. ... - сәскәле ай. По мнению поэта, цветастый месяц – это ...
А) февраль;
Б) май;
В) июнь.
2. Күктәге сәскә - ... Цветок на небе - это ... (см. Краткое содержание.)
А) ҡояш – солнце;
Б) салют;
В) ай – луна.
3. Ал ... балҡый. Подобна заре, сверкает алая ...
А) роза;
Б) хризантема;
В) ҡәнәфер - гвоздика;
4. ... - сәскә. ... – цветок.
А) Ер шары (планета Земля);
Б)Марс;
В)Юпитер.
5. Күктәге аҡ, күк сәскәләр – ... Белые, синие, голубые цветы на небе – это ...
А) бөркөттәр (орлы);
Б) ҡарғалар(грачи);
В) күгәрсендәр (голуби).
6. Главная мысль стихотворения в строчках:
Ер шарыбыҙ – сәскә. Уға бөгөн
Иң кәрәге ерҙә – ...
Наш Земной шар – цветок. Для него сегодня
Самое важное, чтобы на Земле был ...
А) матурлыҡ (красота);
Б) тыныслыҡ (мир);
В) байлыҡ (богатство).
Домашнее задание: ответить на вопросы теста. Ответы отправьте на адрес
Дәрес бөттө. Һау булығыҙ! Успехов вам! До свидания!