“Makikilala ninyo ang katotohanan, at ang katotohanan ang magpapalaya sa inyo.” - John 8:32

Katotohanan ang susi sa nakakandadong pinto patungo sa kalayaan. Isang biyaya ang makilala ang katotohanan ngunit sa Pilipinas, ang pagsasalita ng katotohanan ay maaaring magdulot ng kamatayan. Patuloy ang pagpaslang sa mga mamamahayag na tagapaghatid ng katotohanan, at isa sa mga biktima si Maria Vilma Rodriguez na pinaslang noong ika-25 ng Oktubre ngayong taon. Siya ay binaril sa isang tindahan sa Brgy. Tumaga, Zamboanga City, at nagtamo ng maraming tama sa iba't ibang parte ng kanyang katawan. Mabilis na tumakas ang suspek matapos gawin ang krimen. Ang dugo ng mga tagapaghatid ng katotohanan ay hindi dapat masayang. Ang kanilang mga kamatayan ay dapat mag-udyok sa atin, hindi sa takot, kundi sa galit—galit na magtutulak sa atin upang ipaglaban ang ating mga karapatan, upang ipaglaban ang katotohanan, upang ipaglaban ang kalayaan. Managot ang may sala at panagutan ang bawat pagdanak ng dugo ng mga tagapagdala ng katotohanan.

Tinatayang nasa 199 na mamamahayag ang pinatay dahil sa kanilang trabaho bilang mga journalist. Ang pagpatay ay nagsimula pa noong 1986, at hanggang ngayon ay patuloy na nadadagdagan at walang nangyayaring pagbabago. Bakit tila ba bingi ang pamahalaan at walang ginagawang aksyon? Bakit tila nagkukubli sila sa dilim, takot na makita ang kanilang sariling anino? Ayaw ba nilang malaman ng madla kung gaano sila kabulok, kung gaano sila kawalang-hiyaan? Sa likod ng maamo at matulunging mukha, demonyo pala? Ang pamahalaan, sa halip na protektahan ang mga naghahanap ng katotohanan, ay tila duwag at nagtatago sa likod ng kanilang mga kapangyarihan, nagtatago sa likod ng kanilang mga kasinungalingan. Panahon na para magising ang mga tao, para ipaglaban ang katotohanan. Umaksyon naman nawa ang pamahalaan—bigyang proteksyon ang bawat mamamahayag at ibigay ang nararapat na hustisya kung sila nga ay walang tinatago at hindi takot sa sariling anino.

Ang pagkamatay ni Rodriguez ay hindi trahedya kundi isang pag-atake sa ating kalayaan. Ang dugo ng mga mamamahayag ay nagsisilbing panawagan para sa hustisya, hindi sa takot. Ang kanilang mga kamatayan ay hindi dapat masayang. Ang mga mamamahayag ay hindi dapat tumahimik, kundi dapat mag-ingay. Ang kanilang mga boses ay dapat umalingawngaw, ang kanilang mga panulat ay dapat magdugo, ang kanilang mga katotohanan ay dapat mag-apoy. Ang ating demokrasya ay nakasalalay sa kanila, at ang kanilang kalayaan ay ang ating kalayaan. Panahon na para ipaglaban ang ating karapatan, para ipaglaban ang katotohanan, para ipaglaban ang kalayaan. Hindi na tayo dapat mag-atubili, hindi na tayo dapat mag-alinlangan. Ang ating mga kaaway ay naghihintay, at hindi sila mag-aatubiling patayin tayo. Kaya't lumaban tayo—lumaban tayo hanggang sa huli.

Dapat ay matalas ang ating panulat at malakas ang ating boses. Bilang mga campus journalist ng Judge Feliciano Belmonte Sr. High School (JFBSHS), hindi natin dapat balewalain ang mga pangyayaring ito. Tayo ay nasa unahan ng pagbabago at mga tagapagdala ng boses ng mga kabataan. Ang ating mga panulat ay isang makapangyarihang sandata sa paghahanap ng katotohanan at pagtatanggol sa katarungan. Ang mga mamamahayag na pinaslang ay dapat magsilbing inspirasyon sa atin upang huwag tumigil sa pagpapahayag ng katotohanan. Mahalaga ang tungkuling ito kahit pa mapanganib; kaya’t hindi tayo dapat magpadala sa takot sa pagtindig para sa katotohanan.

Sa kabila ng mga hamon, may pag-asa. Ang pagkamatay ay hindi dapat maging dahilan ng ating katahimikan. Ang ating mga lider na piniling mamuno para sa isang maayos na bansa ay hindi dapat mag-atubiling protektahan ang mga mamamahayag at ang kanilang karapatan sa pag-ulat ng katotohanan. Hindi dapat magkaroon ng lugar ang pangamba sa ating mga puso, at walang alinlangan sa ating mga isip. Ang ating tungkulin ay malinaw—ang hamunin ang kamalian at ihayag ang katotohanan. Ipaglaban natin ang pamamahayag, ipaglaban natin ang karapatan, ipaglaban natin ang katotohanan.

Sa huli, ang laban para sa kalayaan sa pamamahayag ay laban ng lahat. Hindi ito nakasalalay lamang sa mga mamamahayag kundi sa bawat isa sa atin. Magsalita tayo, kumilos tayo, at ipaglaban ang nararapat. Ang ating boses ay may kapangyarihan; gamitin natin ito upang ipakita ang lakas ng ating pagkakaisa at ang pagtindig para sa katotohanan. Katotohanan ang daan sa kalayaan; kalayaan ang daan tungo sa katotohanan.