NỮ HOÀNG VIỆT NAM DUY NHẤT: LÝ CHIÊU HOÀNG

Ai cũng biết bên Tầu có Võ tắc Thiên là nữ hoàng duy nhất. Sau khi Đường Cao Tông qua đời, bà trải qua các đời Đường Trung Tông và Đường Duệ Tông với tư cách Hoàng thái hậu, và cuối cùng trở thành Hoàng đế duy nhất của triều đại Võ Chu, triều đại mà bà sáng lập tồn tại từ năm 690 đến năm 705 (15 năm). Do đó, Võ Tắc Thiên trở thành Nữ hoàng duy nhất được công nhận trong lịch sử Trung Quốc.

Trong Lịch sử Việt Nam, Lý Chiêu Hoàng là nữ Hoàng đế duy nhất. Bà còn được gọi là Lý Phế hậu hay Chiêu Thánh Hoàng hậu. Bà là Hoàng đế thứ 9 và cuối cùng của triều đại nhà Lý,a từ năm 1224 đến 1225. Lý Chiêu Hoàng là con gái của vua Lý Huệ Tông và Hoàng hậu Trần Thị Dung.

Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi vào tháng 6 năm Ất Dậu (1225). Do Nữ hoàng lên ngôi khi còn quá nhỏ tuổi nên việc triều chính do Thái hậu Trần Thị Dung điều hành. Khi đó, những người thân thuộc họ Trần cũng được đưa vào cung nắm giữ binh quyền và các chức vụ quan trọng.

Thời ấy, Trần Thủ Độ đang giữ chức Điện tiền chỉ huy sứ. Ông sắp xếp cho một người cháu họ là Trần Cảnh, 8 tuổi, đưa vào cung làm Chánh thủ, có nhiệm vụ hầu hạ Lý Chiêu Hoàng.

Kết quả là Trần Thủ Độ đã dàn xếp hôn nhân rồi ép Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng.

Trò đùa con trẻ đã bị người lớn tính kế, Trần Thủ Độ bàn với chị họ là Thái hậu Trần Thị Dung thực hiện cuộc “đảo chính cung đình” với việc làm táo bạo bằng cách đem hết gia thuộc thân thích vào trong cung cấm.

Sau đó Trần Thủ Độ sai quân lính của mình đóng chặt cửa thành và các cửa cung, cử người coi giữ nghiêm ngặt, các quan xin vào chầu vua nhưng không được chấp thuận.

Khi hoàng cung đã bị phong tỏa, triều thần nhà Lý không ai có phản ứng gì vì họ Trần giữ Nữ hoàng và Thái hậu khác nào có con tin ở trong tay thì ai dám manh động. Tiếp đó Trần Thủ Độ liền cho loan báo rằng: “Bệ hạ đã có chồng rồi”.

Như vậy là Lý Chiêu Hoàng và Trần Cảnh đã nên duyên vợ chồng.

Tháng 11/1225, Lý Chiêu Hoàng xuống chiếu nhường ngôi cho Trần Cảnh. Sau đó 1 tháng, bà trao hoàng bào cho chồng ở điện Thiên An, triều đại nhà Lý tồn tại 216 năm chính thức chấm dứt.

Trần Cảnh lên ngôi Hoàng đế, tự xưng Thiện Hoàng. Sử sách gọi ông là Trần Thái Tông. Lý Chiêu Hoàng được phong làm Hoàng hậu, đổi hiệu là Chiêu Thánh. Bà cũng là Hoàng hậu trẻ nhất trong lịch sử khi chỉ mới 7 tuổi. Cai trị nước trong vòng có 5 tháng !

Lý Chiêu Hoàng cùng Trần Cảnh sống chung với nhau 10 năm, tình cảm rất sâu sắc và tôn trọng đối phương. Thế nhưng số phận của Lý Chiêu Hoàng cũng không tránh khỏi những bi kịch.

Năm 1233, Lý Hoàng hậu sinh ra Thái tử Trần Trịnh nhưng đứa bé mất không lâu sau khi sinh ra. Điều này để lại một nỗi đau lớn trong lòng Chiêu Thánh. Bà ốm đau liên miên và suốt 5 năm tiếp theo vẫn không thể sinh con.

Lo sợ chuyện này ảnh hưởng đến sự vững vàng của ngôi vua, Trần Thủ Độ ép vua truất ngôi Hoàng hậu của Chiêu Thánh và lập Thuận Thiên công chúa (em gái ruột của Hoàng hậu) đang mang thai 3 tháng lên thay. Điều đáng nói, Thuận Thiên là vợ của anh trai Trần Thái Tông là Trần Liễu.

Buồn tình, Lý Chiêu Hoàng xin xuất cung, sống cô độc suốt 21 năm trời cho đến năm 1258 , lúc đã 40 tuổi) thì bị ép gả cho quan Lê phụ Trần.

Cuộc hôn nhân gượng ép nhưng lại giúp cho Chiêu Thánh được hưởng sự yêu thương, hạnh phúc. Những ngày tháng sống cùng Lê Phụ Trần là những ngày tốt đẹp nhất.

Sau này, con trai Lê Tông của Chiêu Thánh, khi trưởng thành được phong tước Thượng vị hầu, vua ban quốc tính và đổi tên thành Trần Bình Trọng. Ông là danh tướng với câu nói bất hủ: “Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc’ .

Theo chính sử, Chiêu Thánh (tức Lý Chiêu Hoàng ) mất vào đầu năm Mậu Dần (1278) tại quê hương Cổ Pháp (nay thuộc Từ Sơn, Bắc Ninh), thọ 60 tuổi, lăng mộ đặt ở bên rừng Báng thuộc đất Đình Bảng, dân gian gọi đó là lăng Cửa Mả.