Chlamydiosis
Eén van de veroorzakers van besmettelijk verwerpen, is chlamydophila abortus. Deze bacterie kan binnensluipen door aankoop van een dier bij een bedrijf dat hier in het verleden besmet mee is geweest. Deze geiten kunnen andere geiten besmetten. Uit elke nieuwe abortus worden grote hoeveelheden van deze bacteriën in de omgeving verspreid.
Abortus
Het betreft vooral jonge dieren die voor de 1ste, 2de of 3de keer lammeren. De abortus vindt plaats de laatste 2 maanden van de dracht, meestal 2 weken voor de aflamdatum.
De incubatietijd is 5 tot 6 weken.
Geitjes die in het begin van de dracht besmet worden, aborteren in het laatste deel van de dracht, na de 90ste dag van de dracht. Op een bedrijf kan meer dan 50 % van de geitjes aborteren.
Als de eerste besmetting in een laat stadium van de dracht plaatsvindt, kan de infectie verborgen blijven tot het volgende aflamseizoen.
Het eerste jaar na introductie op een bedrijf kan tot de helft van alle ooien aborteren.
De lammeren kunnen ook tijdig, maar wel dood of zwak worden geboren.
In het eerste jaar van infectie treedt abortus op bij dieren van alle leeftijden. Daarna stabiliseert de situatie en vindt uiteindelijk bijna alleen nog abortus plaats bij dieren die voor de eerste keer werpen en bij aangekochte dieren.
De infectie blijft dus in het koppel bestaan. En bij elke nieuwe abortus worden grote hoeveelheden ziektekiemen in de omgeving verspreid.
Verwerpers zijn niet of slechts kort ziek. Een enkele keer blijft een dier aan de nageboorte staan (nageboorte komt niet spontaan).
Geaborteerde geiten ontwikkelen een immuniteit.
Maatregelen
De aanpak op een besmet koppel bestaat uit een combinatie van maatregelen. Direct volgend op een bevestiging van de ziekte dient een strikte scheiding en hygiëne te worden toegepast: tijdens de aflamperiode moeten drachtige dieren en dieren die hebben geaborteerd van elkaar worden gescheiden. Het gaat hierbij niet alleen om direct diercontact maar ook om indirect contact; in de praktijk zal dit meestal niet haalbaar zijn.
Houd bij voorkeur gedurende minimaal 1 jaar geen geitenlammeren aan die geboren zijn in het jaar dat de eerste abortusuitbraak zich voordeed. Hetzelfde geldt voor eenjarige geiten die niet hebben afgelamd (overlopers).
Indien de eerste uitbraak optreedt aan het eind van de aflamperiode, dan kunnen het jaar daarop de geiten die tijdens de eerste uitbraak niet hebben geaborteerd, alsnog verwerpen.
Houd geiten die hebben geaborteerd het dekseizoen daarop volgend apart van de rest en laat ze dekken door een ram die geen andere geiten dekt. Een deel van deze geiten kan namelijk tijdens de bronst opnieuw Chlamydophila abortus uitscheiden en de kans is aanwezig dat bokken deze infectie van geit naar geit overbrengen. Laat minimaal een maand vóór de dekperiode volgend op een abortusuitbraak alle dieren door uw dierenarts vaccineren. Zeker als de eerste abortusgevallen laat in het aflamseizoen optreden, zal een gedeelte van de drachtige dieren wel worden besmet maar niet aborteren. Het is aan te bevelen een jaarlijkse herhalingsenting toe te dienen aan alle dieren, niet korter dan 4 weken voor de geplande dekdatum.
Oxytetracycline geeft geen gegarandeerd resultaat. Het vermindert wel het aantal abortusgevallen en verlaagt de infectiedruk. Het inzetten van antibiotica geeft geen herstel van beschadigingen die al zijn opgetreden.
Als alternatief is te overwegen alle dieren te slachten. Zeker als er naast Chlamydophila abortus ook nog andere aandoeningen spelen, zoals CL (caseous lymphadenitis) en CAE. Koop dan alleen geiten van geitenhouders zonder abortusproblemen, waarbij bloedonderzoek heeft plaatsgevonden.
Besmetting voor de mens:
Chlamydiosis is een ziekte die van dier op mens kan overgebracht worden.
Zwangere vrouwen dienen direct en indirect contact met verwerpende geitjes te vermijden. Infectie van een zwangere kan leiden tot verlies van de vrucht en ernstig ziek zijn en in enkele gevallen zelfs tot overlijden van de vrouw.
Mensen die hulp bieden bij de geboorte van een lam op een bedrijf met abortusproblemen moeten nadien de handen goed wassen en ontsmetten.
Voorkomen:
Vermijdt contact met geitjes van een koppel waar problemen met Chlamydiosis abortus zijn of geweest zijn.
Koop zeker geen dieren bij besmette bedrijven.
Vaccineer aan te kopen dieren voor zij aan het koppel worden toegevoegd. Geen aankoop is echter de beste preventieve maatregel.
(14/01/2016)