Diarree
Diarree is een ernstige verstoring van de spijsvertering in de dunne of dikke darm. Er is een verminderde opname van voedsel uit de darm. De voeding wordt onvoldoende verteerd en versneld door de darm afgevoerd. In de dikke darm wordt zelfs extra water aan het lichaam onttrokken om de verkeerde stoffen (toxinen) snel uit de darm te verwijderen. Een acute diarree heeft als enige doel om de giftige stoffen snel uit de darm te verwijderen. Binnen 24 uur wordt dit ook wel gerealiseerd, daarna moet de diarree stoppen om geen ernstige schade aan het lichaam toe te brengen. De geit droogt geleidelijk uit door het hoge vochtverlies, maar ook de zuurtegraad van het bloed verandert.
Oorzaak
Bij diarree moet in de eerste plaats gedacht worden aan voedingsfouten. Niet alleen fouten van de eigenaar, maar ook van de geit door haar vraatzucht. Dit kan betekenen dat zij die dingen eet die de eigenaar haar wil onthouden of verhinderen. Deze eetgewoonte leidt tot allerlei vergiftigingen waarvan diarree één van de gevolgen is. Niet alleen giftige planten, vergiftiging door chemische verbindingen maar ook het opeten van allerlei vreemde voorwerpen als plastiek en kledingstukken kunnen diarree veroorzaken. Meestal komt dit met de dunne mest weer naar buiten, soms moet het chirurgisch worden verwijderd.
Diarree kan ook het gevolg zijn van maagdarmwormen. Maagdarmwormen vormen nog steeds één van de meest voorkomende oorzaken. Deze geven immers ernstige ontsteking van het darmstelsel. Enkel bij mestonderzoek kan vastgesteld worden of het dier besmet is met wormen.
Behandeling
Bij de behandeling van een geit met diarree moet onderscheid worden gemaakt in leeftijd. Een zogend lam heeft een andere benadering nodig dan een gespeend lam of een volwassen geit.
Het eerste waar voor gezorgd moet worden is het stoppen van het vochtverlies. Men kan dit tegengaan door het toedienen van stoffen met een looiende werking op het darmslijmvlies. Hierdoor wordt minder vocht uit het bloed aan de darm afgegeven.
Het zuigend lam
Een zuigend lam kan diarree hebben ten gevolge van infecties door verminderde weerstand. Die verminderde weerstand kan zijn ontstaan door een slechte biest opname. Een zwak lam met diarree zal snel afkoelen en uitdrogen. Het lam moet dus onder de lamp (27 graden) en vocht toegediend krijgen met elektrolyten (verkrijgbaar in zakjes). Bestaat het vermoeden van een infectie, dan is toediening van antibiotica noodzakelijk. Hiervoor is wel het advies van de dierenarts nodig. Voor verschillende infecties (coli, cryptosporidiosis) bestaan verschillende antibiotica.
Het oudere lam
Diarree bij lammeren, vlak voor of na het spenen, kan het gevolg zijn van drie verschillende infecties.
1. Worminfecties: dieren die intensief worden gehouden, buiten in een beperkte ruimte en altijd op dezelfde wei, kunnen al op een leeftijd van zes weken diarreeverschijnselen vertonen. Met behulp van mestonderzoek is vast te stellen of er inderdaad wormen in de ontlasting zitten.
2. Coccidiosis: deze darminfectie komt meestal voor bij dieren die binnen worden gehouden. De diarree is soms wat bloederig. Bij een stevige infectie zien de dieren er mager en ziek uit. Mestonderzoek geeft niet volledig uitsluitsel, want ook in de mest van gezonde geiten kunnen coccidieën voorkomen. Behandeling in overleg met de dierenarts.
3. Het bloed of clostridium: de clostridiumbacterie komt normaal in de darmen voor, maar kan zich door verschillende oorzaken plotseling razendsnel vermeerderen. De gevolgen kunnen zeer ernstig zijn. Soms gaan lammeren al dood voordat ze diarree hebben. De bacterie produceert namelijk gifstoffen die de darmwand beschadigen. Daardoor kunnen er naast diarree ook bloedingen optreden. De diarree kleurt rood ten gevolge van het bloed. De meest voorkomende oorzaak is plotselinge voerverandering, zoals het verweiden naar een verse weide met overdadig mals gras of een plotselinge toename van krachtvoer. Daarnaast is het van belang dat het voer altijd voldoende structuur heeft. Behandeling met antibiotica heeft een uiterst matig effect. Belangrijk is dus preventie. Het is ook mogelijk geiten te vaccineren tegen het bloed.
De volwassen geit
Bij volwassen geiten zal bij een constant rantsoen en bewust omgaan met een dreigende wormbesmetting niet zo gauw diarree optreden. Heeft een geit desondanks last van diarree, dan kunnen er wormen in het spel zijn, een clostridiuminfectie of een vergiftiging.
1. Worminfectie: men mag ervan uitgaan dat volwassen dieren een redelijke natuurlijke weerstand hebben. Maar bij een hoge infectiedruk (afhankelijk van de wijze waarop de dieren worden gehouden) kunnen ziekteverschijnselen ontstaan. Bestaat het vermoeden van een infectie, dan is deskundig advies geboden.
2. Clostridium: zie het oudere lam. Bij volwassen dieren heeft een dergelijke darminfectie vaker een milder verloop.
3. Vergiftigingen: een geit kan na en bezoek aan de tuin nogal eens van slag raken. Ontgiften kan door het toedienen van Norit, of door het drinken van hooithee, eikenbladthee, het eten van witbrood en het toedienen van een vitamine- en mineraleninjectie.
Tips
Vraag je bij diarree af: Welke leeftijd heeft het dier? Zijn er meerdere dieren met diarree? Maakt de geit een zieke indruk? Heeft de geit koorts? (boven de 39,5 graden) Wat is de kleur van de mest en zit er bloed bij? Wacht niet te lang met het raadplegen van een dierenarts. Sommige infecties kunnen al binnen 24 uur fataal zijn.
(22/01/2015)