De Heer van de sabbat (Mark.2:27)

De Heer van de sabbat,

Een uiteenzetting van Markus 2:27-28

Inleiding

27 En Hij zei tegen hen: De sabbat is gemaakt ter wille van de mens, niet de mens ter wille van de sabbat.28 Daarom, de Zoon des mensen is Heere, óók van de sabbat.

De vraag die wij kunnen stellen vandaag is: Waarom noemde Jezus zich hier, Zoon des mensen is Heere, ook van de sabbat?

Mark. 2:27-28, is voor vele gelovigen een sleuteltekst welke leert om de sabbat te onderhouden.

Is het werkelijk zo dat juist deze tekst leert dat wij de sabbat moeten onderhouden. Of betekenen deze verzen iets anders? Op deze vraag wil ik in gaan.

De sabbatschending Markus 2:23-28

Om deze vraag te beantwoorden moeten wij kijken naar de context van Markus 2

23 En het gebeurde dat Hij op een sabbat door de korenvelden ging; en Zijn discipelen begonnen onder het lopen aren te plukken.24 En de Farizeeën zeiden tegen Hem: Zie, waarom doen zij op de sabbat iets wat niet geoorloofd is? 25 En Hij zei tegen hen: Hebt u nooit gelezen wat David deed toen hij in nood verkeerde, en hij honger had, en zij die bij hem waren? 26 Hoe hij het huis van God binnengegaan is ten tijde van Abjathar, de hogepriester, en de toonbroden gegeten heeft, die niemand mag eten behalve de priesters, en ze ook gegeven heeft aan hen die bij hem waren? 27 En Hij zei tegen hen: De sabbat is gemaakt ter wille van de mens, niet de mens ter wille van de sabbat.28 Daarom, de Zoon des mensen is Heere, óók van de sabbat. (zie ook Matth 12:1-8, Luk 6:1-5)

Wij kunnen lezen dat Jezus wordt aangesproken door de farizeeën. Zij vertellen dat Zijn dat discipelen iets ongeoorloofd deden, namelijk werken op de sabbat. Het was niet eens Jezus zelf die aan het plukken was, maar de discipelen.

Vanuit de wet weten wij dat op het niet houden van de sabbat de doodstraf op stond:

Exodus 31:14-175 Ja, u moet de sabbat in acht nemen, want die is voor u heilig. Wie hem ontheiligt, moet zeker gedood worden, ja, ieder die op die dag werk verricht, die persoon moet uitgeroeid worden uit het midden van zijn volksgenoten. Zes dagen zal er werk verricht worden, maar op de zevende dag is het sabbat, een dag van volledige rust, heilig voor de HEERE. Ieder die op de sabbatdag werk verricht, moet zeker gedood worden (Zie Num. 15:32-36).

Zij plukten aren in de korenvelden. Dat plukken werd door de farizeeërs als werken gezien. Nadat zij Jezus hier op aanspraken, maakte Jezus een bijzondere opmerking. Hij ontkende niet dat dit niets met werken te maken had. Jezus gaf aan de farizeeërs toe dat dat dit onderwerk viel. Maar dat was nog niet alles. Hij vergeleek de situatie met David, dat toen hij honger had hij de tempel binnen ging en de hogepriester Achimelek hem toonbroden gaf om te eten (1Sam 21:3-6). Niemand mocht volgens de wet de toonbroden eten behalve de priesters (Lev 24:5-9).

Hier werd dus door David de wet overtreden. Een overtreding die ernstiger was dan wat de discipelen deden. En Jezus legt hier de nadruk op dat het eten van de toonbroden aan mensen die het niet mochten hebben. Want vanuit de wet weten wij dat alleen de priesters deze toonbroden mochten eten. De farizeeërs maten met twee maten. David zouden zij nooit durven te veroordelen, maar de discipelen wel.

Noot: Jezus zegt niet dat David de broden kreeg van Abjatar, maar dat dit zich afspeelde in de tijd van Abjatar, welke de zoon was van Achimelek. Achimelek die gedood is door Saul, vanwege zijn hulp aan David. Daarbij in de overlevering gaat het om dat David dit deed op de sabbat, zodat er nog meer overtredingen te benoemen waren.

De sabbatschending in Matth. 12:1-8

Laten wij het zelfde verhaal in Matth. 12 nog even lezen:

In die tijd ging Jezus op een sabbat door de korenvelden, en Zijn discipelen hadden honger en begonnen aren te plukken en te eten.2 Toen de Farizeeën dat zagen, zeiden zij tegen Hem: Zie, Uw discipelen doen iets wat niet geoorloofd is te doen op de sabbat.3 Maar Hij zei tegen hen: Hebt u niet gelezen wat David deed toen hij honger had, en zij die bij hem waren?4 Hoe hij het huis van God binnengegaan is en de toonbroden gegeten heeft, die hij niet mocht eten, evenmin als zij die bij hem waren, maar alleen de priesters?5 Of hebt u niet gelezen in de Wet dat de priesters op de sabbatdagen de sabbat ontheiligen in de tempel, en toch onschuldig zijn?6 Ik zeg u echter dat hier Iemand is Die meer is dan de tempel.

7 Maar als u geweten had wat het betekent: Ik wil barmhartigheid en geen offer, dan zou u de onschuldigen niet veroordeeld hebben.8 Want de Zoon des mensen is Heere, óók van de sabbat.

Het bijzondere aan dit verhaal is dat hier nu niet alleen David als voorbeeld wordt genomen, maar wij lezen ook dat de priesters de sabbat ontheiligden door dienst te doen in de tempel.

Wat heeft de sabbat hier mee te maken. In alle gevallen gaat het hier om een sabbatsovertreding. Jezus ontkent niet dat de sabbats wet werd geschonden. Maar Hij wijst naar het verleden. David die de wet overtrad, maar ook de priesters die de wet overtraden, door te werken op de sabbat. Jezus wijst erop dat er dus voor de priesters die in de tempel werkte niet aan de sabbat hoefde te houden. Een goed voorbeeld is beschreven in Joh 7:22. Daar kunnen wij lezen dat overtreding van de besnijdenis hoger en zwaarder wordt gewogen dan de overtreding van de sabbat. Voor de priesters gold het sabbatsgebod niet in die strikte zin van het woord. Dan zegt Jezus: dat Hij die meer is dan de tempel is bij Zijn discipelen. Want de Zoon des mensen is Heere, ook van de sabbat.

Het woordje kurious, betekent machthebber, degene die kan bepalen. Jezus zegt dan eigenlijk als het sabbatsgebod niet voor de priesters die in de tempel dienst hadden gold, zou die dan wel voor Messias en zijn discipelen gelden? De het plukken van de aren in het veld in Zijn nabijheid, werd door Jezus minstens gelijk gesteld als het werken door de priesters in de tempel.

De sabbatschending in Joh. 5:6-8

Dat Jezus de sabbat in die zin niet onderhield, kunnen wij lezen in Joh 5:6-18

Joh 5:6 Jezus zag hem liggen en omdat Hij wist dat hij al lange tijd ziek was, zei Hij tegen hem: Wilt u gezond worden?7 De zieke antwoordde Hem: Mijn heer, ik heb geen mens om mij in het badwater te werpen wanneer het water in beroering gebracht wordt; en terwijl ik kom, daalt een ander vóór mij af.

8 Jezus zei tegen hem: Sta op, neem uw ligmat op en ga lopen.9 En meteen werd de man gezond, nam zijn ligmat op en ging lopen. En het was sabbat op die dag. 10 De Joden dan zeiden tegen hem die genezen was: Het is sabbat, het is u niet geoorloofd de ligmat te dragen.

Even later kunnen wij lezen:

16 En daarom vervolgden de Joden Jezus en probeerden zij Hem te doden, omdat Hij deze dingen op de sabbat deed.17 Maar Jezus antwoordde hun: Mijn Vader werkt tot nu toe en Ik werk ook.

18 Daarom dan probeerden de Joden des te meer Hem te doden, omdat Hij niet alleen het gebod van de sabbat brak, maar ook zei dat God Zijn eigen Vader was, en daarmee Zichzelf aan God gelijk maakte.

De eerste vraag die wij kunnen stellen is, wat deed Jezus? Het antwoord is duidelijk: Hij werkte op de sabbat. De tweede vraag die wij kunnen stellen is waarom werkte Jezus? Het antwoord op deze vraag is: omdat Zijn Vader werkte op de sabbat.

Wij kunnen concluderen:

1. Dat het Jezus zelf is, die hier toegaf dat Hij werkte op de sabbat.

2. De farizeeën hadden het goed begrepen dat Jezus op de sabbat werkte.

Jezus verklaard hier openbaar: Ja, Ik werk. Hij wees hier niet naar bepaalde regels binnen het Jodendom, en verschool Zich niet achter bepaalde interpretaties. Zijn antwoord was kort en duidelijk. Ik werk op de sabbat, zoals Mijn Vader ook op de sabbat werkt.

Betekenis van de tekst de Zoon des mensen is Heere, ook van de sabbat

Kom ik terug op Mark. 2:27-28

En Hij zei tegen hen: De sabbat is gemaakt ter wille van de mens, niet de mens ter wille van de sabbat. Daarom, de Zoon des mensen is Heere, óók van de sabbat

Wanneer Jezus zegt: De sabbat is gemaakt ter wille van de mens. Dan bedoeld Jezus niet mee te zeggen: Jullie moeten de sabbat onderhouden. Het gaat juist in deze tekst niet om of wij de sabbat moeten onderhouden of niet. Jezus, geef dat verder aan met het woordje "Daarom', letterlijk staat er in het Grieks 'hoste', wat zodat betekent. Zodat de Zoon des mensen is Heere (Kurious), ook van de sabbat.

Hij zegt eigenlijk hier: Het houden van de sabbat is niet een doel op zich. Ik bepaal of de sabbat is geschonden of juist niet. En niet, omdat Jezus Heer is over de sabbat, moeten jullie de sabbat onderhouden.

Het antwoord op de vraag: Leert Mark. 2:27-28 dat een christen de sabbat moet houden. Het antwoord op deze vraag is: Nee, deze tekst is dus niet bedoeld als een bewijstekst dat wij de sabbat moeten onderhouden. Juist niet! Het zegt niets over het wel of niet houden van de sabbat als gebod van God. Maar het zegt iets over de positie van Jezus. Zijn identiteit en autoriteit. Jezus is meer dan de tempel en meer dan de sabbat!

Hij is onze Tempel en onze Sabbat!!!!

Zie ook het artikel over De verbonden