Maaike Neeltje (Nel) Lagerwerf is mijn overgrootmoeder via mijn oma Adriana van Kekem. Ze heeft een bewogen leven gehad. Ik heb hier en daar wat snippers kunnen verzamelen.
Haar moeder: Kaatje Sloof is geboren in Ridderkerk op 5 april 1838. Kaatje kent geen van haar oma's en van haar opa alleen Philippus Cornelis Streefkerk. Als ze 7 is, overlijdt hij. De vader van Kaatje, Gabriel Sloof, overlijdt als ze 13 jaar oud is, hij wordt slechts 44. Haar moeder overlijdt op 63-jarige leeftijd op 6 juli 1876 in Heerjansdam. Zij was op 22-02-1859 hertrouwd te Groote Lindt met ene Willem Dirks Plui(j)mer(t) (1799-1868, Groot Lindt). , die overleden was toen ze zelf overleed.
Eerste huwelijk Kaatje: Kaatje huwt om 11 uur op 23-05-1861 op 24-jarige leeftijd in Barendrecht met de metselaarsknecht (wonende te Oost en West Barendrecht) Hendrik van den Berg. Volgens de akte is haar beroep is dienstbode. Zij woont ook te Oost en West Barendrecht, de laatste zes maanden te Groote Lindt (net als haar moeder, ze trouwt dus vanuit haar ouderlijk huis). Hendrik is geboren op 31 maart 1837 in Oost en West Barendrecht. Zijn ouders zijn Leendert van den Berg en Neeltje Zuidam. Zij zijn in 1816 getrouwd en beiden reeds overleden bij het huwelijk. Het jonge stel gaat in Barendrecht wonen. Zij krijgen twee kinderen: Leendert Gabriel (18.2.1862 - 7.2.1920) en Hendrika Maaike. Echter: Hendrik overlijdt op 26-jarige leeftijd op 27 december 1863 in Barendrecht. Kaatje is dan 1 maand zwanger, naar zal blijken, dat zal ze bij de dood van haar man nog niet weten. Ruim acht maanden later, op 1 september 1863, wordt Hendrika Maaike geboren in Barendrecht. Helaas: Hendrika overlijdt jammerlijk al op jonge leeftijd (27.01.1864, Groot Lindt). Kaatje is dan 25 jaar jong.
Leendert zal de 7 jaar oudere halfbroer worden van Maaike Neeltje Lagerwerf. Hij heeft een andere achternaam, Van den Berg. Als beroep staan zalmvisser en walbaas genoteerd. Leendert huwt met Adriana van Drimmelen en krijgt 12 kinderen, (slechts) één kind overlijdt op (erg) jonge leeftijd. Op 12.12.1890 krijgen ze een meisje in Rhoon en zij wordt vernoemd naar zijn halfzusje. Maaike Neeltje zal op haar beurt "mijn" oma Adriana naar Adriana van Drimmelen vernoemen, haar tante, die overlijdt op 8.1.1933. Uiteraard vernoemt ze ook 1 van haar zonen naar haar halfbroer Leendert. Leendert van den Berg woont net als Maaike Neeltje in Rotterdam en Maasluis en is walbaas-kruidenier, Hij overlijdt in Rotterdam op 7.2.1920, op 57-jarige leeftijd. Zijn moeder Kaatje leeft dan nog.
Tweede huwelijk Kaatje: Kaatje hertrouwt binnen elf maanden na het overlijden van Hendrik, op 16 november 1864 in Groot Lindt (nu onderdeel van Zwijndrecht), met Pieter Lagerwerf.
Haar vader: Pieter Lagerwerf is geboren in Nieuw-Beijerland op 9 oktober 1822. Pieter heeft drie zussen: Neeltje (1819-26-10-1844, Oud-Beijerland), Jannigje (1821-1896) en Pieternella (1924-11-6-1867 - overlijdt in Oud-Beijerland drie dagen na doodgeboren kind). Zijn moeder, Neeltje Verkerk, overlijdt 11 december 1825 in Oud-Beijerland, erg jong op haar 24-ste, als hij drie jaar is. Na het overlijden van Neeltje Verkerk zal zijn vader Gijsbert pas 11 jaar later weer trouwen met Mia/Mina/Willemina Bras (12 juli 1797, Werkendam - 19 augustus 1852 Nieuw-Beijerland, 55 jaar). Met haar heeft hij al een aantal jaren wat, na de dood van Neeltje. Voor het huwelijk op 19-03-1837 in Oud-Beijerland krijgt hij 4 kinderen met Mia Bras, na het huwelijk niet meer. Of dat broers en zussen zijn van Pieter, in die zin dat ze in hetzelfde huis wonen, is (nog) niet bekend:
Aagje Lagerwerf: 04-03-1827, Oud-Beijerland - ?: op de akte staat dat Gijsbert verklaart dat het kind van hem is. Het krijgt als achternaam Lagerwerf.
Aagje Bras: 06-07-1829. Ook hier erkent Gijsbert dat hij de vader is. Zij trouwt op 2 mei 1859 te Mijnsheerenland met de koetsier Joseph van den Enden, 29 jaar oud. Ze overlijdt 08-09-1886 te Mijnsherenland. Hij pas op 25-12-1914. Ze krijgen kinderen, de helft of zo overlijdt op jonge leeftijd.
Teuntje Bras: 12-04-1833, Oud-Beijerland - 17 december 1877, Oud-Beijerland: zelfde verhaal, in de akte: "Gijsbert Lagerwerf erkent vader van het kind te zijn, moeder ongehuwd, kind krijgt achternaam moeder". Trouwt 07-04-1859 met Arie Stougie. Krijgt zo'n 6 kinderen. Zij krijgt in 1870 een kind genaamd Pieternella, denkelijk vernoemd naar haar halfbroer.
Maria Lagerwerf: 30-03-1836 / 06-07-1836 (Moeder ongehuwd staat op de akte, krijgt nu weer achternaam Lagerwerf).
Als Pieter op 16 november 1864 trouwt met Kaatje is hij al 42. Zijn stiefmoeder Mia Bras was al overleden, zo ook zijn vader in 1853 toen hij 31 was. Het is het eerste huwelijk van Pieter. Hij is arbeider en winkelier. In de trouwakte van zijn dochter Maaike Neeltje in 1887 staat dat hij koopman is.
Jeugd
Maaike Neeltje Lagerwerf is 24 juli 1869 geboren in Puttershoek. Zij is de dochter van Piet Lagerwerf en Kaatje Slooff. Ze heeft haar grootouders van vaders kant niet gekend. Haar opa en oma van vaderskant waren van de vorige eeuw, respectievelijk 1795 en 1782. Haar overgrootvader Johannes Verkerk was zelfs van 1737! Een aantal generaties achter elkaar had de voorouder oudere ouders. Vaak met reden: van Johannes Verkerk was het het derde huwelijk, vandaar (ook daar) het leeftijdsverschil van hem en Petronella Faassen van 16 jaar als hij op bijna 40-jarige leeftijd trouwt. Vijf jaar later krijgen ze Neeltje Verkerk.
Van haar moeders kant kent Neeltje alleen haar oma, Maaike Streefkerk. Maar ook niet lang: toen ze bijna 8 was overleed zij.
Haar vader was 46 toen ze werd geboren, haar moeder 31. Het leeftijdsverschil tussen vader en moeder was best groot. Kaatje was weduwe van Leendert van den Berg. Zij kregen twee kinderen: Leendert Gabriel (1862 - 1920) en Hendrika Maaike (1864-27.01.1864, Groot Lindt). Leendert is de 7 jaar oudere halfbroer van Maaike Neeltje.
Uit onderstaande beschrijvingen van de bevolkingsregisters zal blijken dat Maaike Neeltje geen eenvoudige jeugd heeft gehad. Ze is het vierde kind van Pieter en Kaatje, daarvoor zijn drie kinderen al overleden:
Gijsbertus 11-09-1865 : 03-02-1866; (naar vader van vader)
Maaike 02-01-1867 : 05-06-1867; (naar moeder van moeder)
Neeltje Maaike 11-02-1868 : 28-04-1868; (naar moeder van moeder en van vader)
De ouders van Maaike Neeltje ouders hebben het niet makkelijk. Schrik niet: 10 kinderen overlijden met 0 jaar!! Na Maaike Neeltje bestaat het gezin uit 4: vader, moeder, Leendert en Maaike Neeltje. Daarna volgen:
Gijsbertus 11-11-1870 : 30-01-1871; (naar vader van vader, tweede poging)
Pietje 03-12-1871 : 12-03-1872; (naar vader)
Gijsbertus 29-05-1873 : 28-10-1873; (naar vader van vader, derde poging)
Pieter 23-08-1874 : 21-12-1874; (naar vader, tweede poging)
Pieter 30-12-1875 : 11-05-1876; (naar vader, derde poging)
Neeltje Pietje 14-07-1877 : 12-01-1878; (naar moeder van vader en vader)
Gijsbertus (12.01.1879 : ?): (naar vader van vader, vierde poging)
Gabriel 07-03-1881 : 03-07-1881. (naar eerste kind van moeder)
Bij het laatste kind is de vader 60 jaar. Maaike Neeltje groeit tot haar twaalfde jaar op met halfbroer Leendert en steeds weer een broertje of zusje dat overlijdt. Dat moet een stempel op haar leven gezet gedrukt. Als ze 9 is, krijgt ze een broertje Gijs die ouder wordt. Heel even nog een zusje Gabriel als ze 11 is, dan zijn ze met zijn zessen, maar ook dat zusje redt het niet.
Het beroep van Pieter is arbeider en winkelier. Ze wonen in de straat Schouteinde. In een boekje over Puttershoek staat een afbeelding van de straat waar de winkel stond, vaag is daarop ook Kaatje Sloof te zien. Schouteinde is een lange dijk, waarachter nu bebouwing is, maar die was er voor de oorlog nog niet. Ze wonen in de buurt van het veer. Achter het huis loopt een sloot, waar in de zomer gezwommen en in de winter geschaatst zal zijn. Het huis staat er niet meer, dat is anno 2020 een open plek.
Zie ook deze foto.
24. (± 1909.) Schouteneinde. Rechts ziet u de broodbakker P. v.d. Burgh, met zijn personeel voor zijn bedrijfspand. Naast het tweede pand het in 1957 afgebroken brandspuithuisje. Het derde pand werd in 1959 afgebroken ten behoeve van de bouw van de Raiffeisenbank. Het eerste huis links werd in 1962 en het daarnaast staande in 1968 gesloopt. Dat is dus het huis van familie Lagerwerf. Het huis daartegenover staat er nog wel (ander front anno 2020), alsmede het huis daarnaast. Op de stoep van het eerste pand staat de weduwe Kaatje Lagerwerf-Sloof, in het midden met tweewielige groentenwagen Pieter van 't Hof, links van hem op het zgn. kantstraatje, de hoefsmid Johannis de Klerk.
Bevolkingsregister 1880-1892
Het gezin woont in 1880 op huisnummer 79A, Er zijn twee gezinsbladen, van 1880 en van 1892. Op het eerste gezinsblad worden 7 personen ingeschreven tot 1892. Ten eerste vader Pieter. Er is (toen al) onduidelijkheid over zijn geboortedatum. Eerst stond er 10 oktober 1822, die 10 is doorgestreept en daar is 9 van gemaakt. Dat is correct. Maar van 1822 is 1820 gemaakt. Geboorteplaats wordt omschreven als "nieuwbland", oftewel Nieuw Beijerland. Hij is Nederlands Hervormd en arbeider.
Daaronder staat Katrijna Sloof. Geboortedatum 31 maart 1837, geboren in Ridderkerk. Deze gegevens kloppen ook niet, want Kaatje is een jaar later geboren en op een andere datum. Andere personen die worden ingeschreven:
3. Leendert Gabriel Berg, geboren 28 maart 1862 te Barendrecht, zoon. (van Kaatje) Op 6 juni 1882 vertrekt hij naar Maassluis.
4. Maaike Neeltje Lagerwerf, geboren 24 juli 1869 te Puttershoek, dochter.
5. Op 7 maart 1881 wordt Gabriel Lagerwerf, geboren 7 maart 1881 te Puttershoek, zoon. Hij overlijdt 3 juli 1881.
6. Op 5 juli 1883 wordt Leendert Brussaard ingeschreven. Hij is (als ik het goed kan zien) geboren 2 augustus 1799. Dat moet (blijkt na enig speurwerk) de man zijn die op 87-jarige leeftijd overlijdt op 21 januari 1896. Zijn vader is Laurens Brussaard, moeder Adriaantje Reedijk, hij was weduwnaar van Cornelia Zilverschoon en daarvoor van Adriaantje de Kwartel. De relatie en het geloof zijn moeilijk te lezen. De relatie met de familie is onduidelijk. Leendert verwijst wellicht naar een voorouder van Van de Berg, de eerste man van Kaatje, maar ook daar zie ik geen aanknopingspunten. Jammer dat de relatie door de doorhaling onleesbaar is.
7. Wellicht ook op 5 juli 1883 is Jacob Kunst ingeschreven, geboren 15-01-1880 (op de kaart staat 5 januari) in Maasdam. (volgens wiewaswie zijn zijn ouders Lambertus Hendricus Kunst en Elizabeth de Deugd, volgens een andere bron heet de vader Albertus Hendrikus Kunst). Deze Jacob zal 13 oktober 1904 trouwen in Maasdam met Pietertje Deunhouwer uit Puttershoek. De relatie met de familie Lagerwerf heb ik niet kunnen vinden. Als iemand het kan ontrafelen, dan hoor ik dat graag. [zie voorhuwelijkse kinderen van de vader van Pieter Lagerwerf???]
Daaronder met nieuwe nummering van 1 tot 3:
14 juni 1890, Jacob Luijten, geboren 10 augustus 1870 te Poortugaal, hoofd, van beroep zalmvisser, vestigt zich op 11 juni 1890 in Poortugaal. Maaike woont daar al, al is haar status veranderd, want er staat dat ze zich er ook vestigt op 11 juni 1890, als vrouw van Jacob. Op 31 augustus 1891 wordt Pietje Kaatje Luijten ingeschreven als dochter.
Bevolkingsregister 1892 -
Huisnummer 89 en later 140
Uit de nieuwe kaart van het bevolkingsregister kun je de geschiedenis van het gezin Lagerwerf goed volgen. Er staat 17 personen op genummerd. Die wonen uiteraard niet allemaal tegelijk in dat huis. Je ziet een aantal kostgangers, je ziet dat hun dochter Maaike Neeltje na het overlijden van haar tweede man weer komt inwonen.
De eerste inschrijvingen van Pieter Lagerwerf en Kaatje Sloof en Jacob Kunst starten op 1 juli (?) 1892/3?. Jacob is nu 12 jaar. Weer dezelfde doorhalingen bij de geboortedata als in het vorige blad, wat doet vermoeden dat die achteraf zijn aangebracht. We gaan een poging wagen om de veranderingen die je van deze kaart kunt aflezen kunnen volgen in de tijd.
1 juni 1893: Hendrik van de Wal (4) wordt ingeschreven, als kostganger. Hij is van 8 mei 1871 en geboren in Pernis. Hij is stoker van beroep. Hij heeft zich gevestigd in Puttershoek op 20 mei 1893 en komt uit Hoogvliet.
juli 1892: Jacob Luijten wordt ingeschreven, tegelijk met Maaike Neeltje en Pietje Kaatje. Daaronder staat weer Catharine Lena, nu met inschrijvingsdatum 14 november 1892. Dat is direct na haar geboorte. Toen woonde dus het hele gezin in bij de ouders van Maaike Neeltje.
12 oktober 1894 overlijdt Jacob Luijten.
6 december 1895: Hendrik van de Wal (4) verhuist naar Willemstad.
27 april 1897: Maaike Neeltje en Catharina Lena vertrekken naar Strijen.
23 november 1897: een paar regels voor bovenstaande wordt Catharina Lena Luijten, dochter van Maaike Neeltje, ingeschreven. Ze komt uit Rotterdam. Zij is 13 november 1892 geboren. Er staat een streepje voor haar naam. Daaronder komt ze dus weer voor. Bij haar beroep staat dienstbode. In deze regel staat geen datum van vertrek. Nogal verwarrend. Is zij bij opa en oma blijven wonen? CONTROLEREN OF ZE ELDERS VOORKOMT
9 december 1898: Uit Rotterdam komen inwonen Maaike Neeltje en haar zoon Pieter Dorsman.
26 december 1989: kleinzoon Pieter Dorsman overlijdt.
13 oktober 1899: Maaike Neeltje vertrekt naar Rotterdam.
28 december 1899: Pietje Kaatje vertrekt naar Poortugaal.
29 juni 1903: Leendert Jan ? (achternaam onleesbaar) (geboren 1882) en Dirk Sterkenburg (1874), beiden uit Ridderkerk, komen als kostganger inwonen. De eerste is werkman bij de scheepsbouw, de tweede werkt ook in de scheepsbouw, wat is onleesbaar. Achter zijn naam staat deel 2, blad 43. Hij is gehuwd.
17 november 1903: Cornelis van Mourik (1875 uit Geldermalsen) komt ook inwonen als kostganger. Hij doet ook iets in de scheepsbouw. Hij woonde daarvoor in Zaltbommel.
7 december 1903: Leendert Jan vertrekt weer.
september 1904: Cornelis van Mourik vertrekt naar Gouda.
29 november 1904: Pieter Lagerwerf overlijdt.
22 december 1904: Jacob Kunst (3) verhuist naar Papendrecht. Hij is inmiddels 24 jaar oud en stoker, net als Hendrik van de Wal, dat zal geen toeval zijn.
23 oktober 1911: Jacoba Bastiaantje van Kekem, kleindochter, geboren Hillegersberg 19 september 1903, komt uit Rotterdam. Ze is 8 jaar oud.
15 september 1913: kostganger Egbert Bruinhuis (?), 7 september 1883 geboren in?, komende van Dalfsen. Fabrieksarbeider. Verwijzing naar andere persoonskaart, deel 2, blad 154.
5 september 1914: schoonzoon (?) Bernardus Antonie Put, geboren 3 september 1888 in Ridderkerk, elektricien. Komend uit Watergraafsmeer.
[Er staat zoiets als schoonzoon of beh.zoon. Wat is de relatie precies? Zijn vader is Bernardus Antonie Put, zijn moeder Maria Mastenbroek. Hij trouwt op 11-12-1913 in Puttershoek met Catharina Lena Luijten. Hij is dus niet de schoonzoon van Kaatje, maar van Maaike Neeltje, haar dochter. Het lijkt er inderdaad op dat Catharina Lena bij haar oma is blijven wonen. Deze Bernardus zal 27-10-1926 komen te overlijden in Puttershoek. Catharina Lena zal 6 sep 1933 hertrouwen in Rotterdam met Willem van Smaalen.]
27 september 1915: kleindochter Maria Johanna Put, geboren 25 september 1915 in Puttershoek, kleindochter.
28 september 1916: Jacoba Bastiaantje van Kekem vertrekt naar Rotterdam. Ze is 13 jaar.
? maart 1917: overlijden Maria Johanna Put, kleindochter.
3 mei 1917: Jacob Jan Put, kleinzoon, geboren 3 mei 1917, Puttershoek,
28 oktober 1918: geboren Maria Johanna, kleindochter, geboren Puttershoek.
15 mei 1920: geboren Maaike Neeltje Put, kleindochter, te Ridderkerk.
18 juli 1921: Pieter Kaatje Sloof overlijdt.