Mỗi độ xuân về Tết đến, mà nói vậy chớ Tết ở xứ chuột túi này rơi vào mùa hè nóng bức, còn Tết ở châu Âu, châu Mỹ thì ôi thôi lạnh thấu xương ...

Mỗi lần năm hết Tết đến, dân “cụ” Khoa Học kêu gọi viết báo Xuân, và mỗi lần như vậy thì tôi lại cắn bút vì không biết viết cái gì dầu ý tưởng thì tràn đầy. Một khung trời tuổi trẻ hiện về, con đuờng Cộng Hòa rợp mát bóng cây ngọc lan còn gọi là bông công chúa, sân trường đầy hoa nắng, hoặc ít thơ mộng hơn thì ngập nước mưa ... mà mưa Sài Gòn thì dầm dề ...

Nhớ có lần tôi đã tả giảng đường như sau:

“Mưa bay lất phất ngoài khung cửa

“Chim lượn tung tăng khắp giảng đường

Đúng vậy, giảng đường không có cửa kính máy lạnh cho nên khi mưa lớn thì nước mưa cứ bay vào, và chim chóc cũng tự do tung bay trong giảng đường.

Bữa nào không kiếm được chỗ ngồi tốt, ngồi một góc giảng đường nhìn lên bảng bị chóa nắng thì chịu thua, chỉ cố nghe giảng mà tưởng tượng cái đồ hình với những đường cong lên xuống, rồi đoán coi trục x trục y chỉ cái gì ... Vậy mà cũng qua được những kỳ thi mới ghê chớ, dầu rằng cũng có lúc:

“Bà trông lên bảng thiếu tên bà (trại Tú Xương)

“Bài hãi bà la ý chết cha

“Thao tác nhớ y như lúc giảng

“Tường trình đâu khác mấy người ta ...

“Khi thầy viết bảng, bụi phấn bay bay ...

Bây giờ thì bảng trắng chớ không còn bảng đen/xanh, viết bằng marker đâu có bụi, hoặc trình bày Power Point thì khỏi viết luôn.

Phòng thí nghiệm, ôi phòng thí nghiệm, nhớ bài thực tập đầu tiên là tập hút pipette, xong rồi qua đến xứ này cho dầu là nước cũng phải dùng bơm chớ không được hút ... Nhớ cái cân vặn vặn sao cho vạch này ứng với vạch kia, nhớ có học từ du xích mà bây giờ không còn nhớ nó là cái gì, cái cân đọc được bốn số lẻ mà cả lũ chúng tôi chen chúc nhau kiến tập chớ không được thực tập, không biết cái cân đó còn không hay đã vô viện bảo tàng rồi ...

Nhớ cây thước kéo mà lúc thấy ông anh cùng các bạn kéo thì tôi phục lăn, rồi cũng học kéo mà bây giờ thì quên hết rồi, vì sau đó có máy tính có log, có ln, rồi lấy căn, tính lũy thừa ... tôi rất mê, nhưng đến thế kỷ này thì máy tính đó cũng xưa rồi, bây giờ có excel nó tính hết trơn ...

Nhớ thời ông anh đi học, có một số anh chị thiện nguyện quay cua - quay bài cho học chớ không phải quay cóp ăn gian trong kỳ thi - đánh stencil rồi quay ronéo từng bài từng bài, giấy thì xấu, mực thì nhòe, nhưng cũng đào tạo biết bao anh tài cho đất nước. Bây giờ thì kỹ thuật in ấn tiến quá xá, nhớ lúc in luận án với cái máy in bubble jet nó kêu rẹt rẹt rè rè ... chờ dài cổ mới ra từng tờ từng tờ ... bây giờ thì in laser ra ào ào ...

Ngay cả đánh máy bài cũng khác xưa, ngày xưa dùng máy đánh chữ để giấy carbon được thêm chừng 2, 3 bản nữa, cố gắng đánh trúng vì nếu đánh trật thì phải bỏ đánh lại, trần thân. Bây giờ xài máy vi tính thì quá sướng, tha hồ đánh tưng bừng, có trật thì trở lại sửa, có muốn thêm bớt ở đâu thì cứ chen vào đó mà đánh. Ngay cả gióng hàng, máy đánh chữ chỉ gióng hàng bên trái, chớ đâu có thẳng hai bên như justify trong word processing. Còn dùng những điểm bullet thì máy vi tính cũng đa dạng hơn, và cũng tự động gióng hàng chớ không phải làm thủ công như máy đánh chữ xưa. Ngay cả việc đánh số lên xuống trong công thức hoá học hay lũy thừa thì máy vi tính cũng làm dễ dàng chớ không có khó khăn như khi đánh máy chữ.

Thậm chí viết luận án dùng style, tự động đánh số thứ tự từng đề mục, xong rồi bấm một cái ra nguyên mục lục, không cần phải dò từng trang xem số trang trong mục lục có đúng không; hình ảnh, đồ thị, bảng cũng vậy, tự động đánh số thứ tự và tự động có trong mục lục, quá sướng! Tài liệu tham khảo cũng vậy, có nhiều chương trình giúp sinh viên liệt kê tài liệu tham khảo mà khỏi cần đánh máy mất công.

Tìm tài liệu cũng vậy, nhớ khi xưa xin được cái giấy giới thiệu vô thư viện, dò từng kệ sách đóng bụi, rồi thì thí dụ tìm cuốn số 63 thì gặp số 62 và 64 ... Bây giờ thì trên internet quá xá nhiều tài liệu, quá xá nhiều thư viện điện tử, tha hồ mà tìm ...

Rồi đến khi muốn chụp hình kỷ niệm cũng vậy, hồi xưa cuộn phim 24 hoặc 36, rồi khéo léo kéo kéo cho được thêm vài pô ... Khi rửa hình nhóm xem phim hình số mấy rửa mấy tấm ... có ông anh rể nguời Mỹ, ảnh đếm bao nhiêu người bấm bấy nhiêu lần như vậy, ai cũng tiếc rẻ, bấm kiểu này uổng phim! Bây giờ máy hình không cần phim, tha hồ bấm, điện thoại cũng chụp hình quay phim được, khỏi sắm máy hình máy video nữa ... mấy tiệm rửa hình cũng ít đi, vô office work in hình là được; mà có khi cũng không cần rửa hình, để album nhiều quá chật kệ sách ...

Ít hàng về kỷ niệm thời đi học, giờ đây ai nấy cũng răng long đầu bạc rồi, thêm cái Tết thêm một tuổi, thêm những ngày vui và giữ gìn sức khỏe, xin kính chào thân ái.

Tiền Anh Thơ, Khoa Hóa