Procesmodel
Inleiding
Processen leveren diensten. Een proces bestaat uit een keten van activiteiten die nodig is om tot een bepaald resultaat te komen, inclusief activiteiten die deel uitmaken van de ondersteuning of bedrijfsvoering. Het procesmodel van de ZiRA biedt een referentie voor de meest voorkomende zorgprocessen in een ziekenhuis. Het beschrijft deze processen op een generieke wijze zodat het in alle ziekenhuizen bruikbaar is.
Procesmodel
In dit procesmodel zijn de generieke bedrijfsprocessen (niveau 1) in kaart gebracht.
De bedrijfsprocessen bestaan uit werkprocessen en leveren een dienst. Hieronder is weergegeven uit welke werkprocessen de primaire bedrijfsprocessen bestaan en welke dienst het bedrijfsproces levert. Zie voor een toelichting op de diensten het dienstenmodel.
Klik op ieder proces voor de bijbehorende uitwerking in ArchiMate-representatie, inclusief de processtappen in het werkproces. Of maak gebruik van de interactieve ArchiMate HTML-view.
De werkprocessen bestaan weer uit processtappen (ook wel bedrijfsactiviteiten). Deze herkennen we ook uit het RDZ. Uit welke processtappen deze werkprocessen bestaan is weergegeven in het tabblad Procesmodel in de ZiRA spreadsheet (zie ZiRA Downloads).
Een kanttekening bij het uitwerken van de werkprocessen in processtappen is dat de werkprocessen zijn bedoeld als voorbeeld, ter referentie. Voor het uitwerken van werkprocessen binnen de eigen instelling is vaak aanpassing aan de specifieke situatie nodig, en meer detail (afhankelijk van de gewenste granulariteit).
Toelichting
Het primaire proces "Leveren van zorg" begint met het bedrijfsproces "Vaststellen zorgbehoefte". Daarna volgen het bedrijfsproces "Diagnosticeren" en het bedrijfsproces "Opstellen van het behandelplan". Tijdens het diagnosticeren, opstellen behandelplan en behandelen kan gebruik worden gemaakt van het bedrijfsproces "Uitvoeren aanvullend onderzoek". Het behandelplan kan ook bestaan uit het geven van een advies (bedrijfsproces "Adviseren"). Na het beëindigen van de behandeling vindt overdracht plaats.
Nu is het niet zo dat een zorgproces de processtappen altijd lineair afloopt. Er vindt continu feedback en evaluatie plaats, er kunnen eerdere processtappen worden herhaald, of processtappen worden overgeslagen. We herkennen hierin de diagnostisch-therapeutische cyclus en het klinisch redeneren en SOEP-denken. Processtappen kunnen soms ook gelijktijdig plaatsvinden.
Structuur procesmodel
Processen kunnen binnen het sturende, primaire en ondersteunende domein vallen.
Processen zijn onderverdeeld in 3 niveaus:
Bedrijfsproces: Een geordende reeks van processtappen die binnen een organisatie wordt uitgevoerd met als doel een specifieke bijdrage (prestatie) te leveren aan een dienst; kan een ondersteunend proces zijn.
Werkproces: Een geordende reeks van processtappen die binnen één organisatorische eenheid binnen een organisatie wordt uitgevoerd met als doel een specifieke bijdrage (prestatie) te leveren aan een dienst; kan een ondersteunend proces zijn.
Processtap van het (werk)proces: Een taak met de juiste omvang om toegekend te kunnen worden aan een specifieke persoon of rol. Is gelijk aan een Bedrijfsactiviteit.
We onderkennen generieke processen en afgeleide processen.
Omdat generieke processen per definitie algemeen beschreven zijn kunnen hier processen van worden afgeleid om ze een specifieke betekenis en context mee te geven. De afgeleide processen brengen detaillering op basis van locatie / urgentie / afdeling / specialisme / etc.
Uitgangspunten bij het procesmodel
Processen zijn dienstgeoriënteerd; processen leveren diensten gericht op de afnemer (niet op de afdeling).
Processen beschouwen we vanuit bedrijfsoptiek, we beschrijven de processen die we nodig hebben in een ziekenhuis om de diensten te kunnen leveren. Dus geen processen bekeken vanuit het oogpunt van de casemanager of patiënt, maar deze kunnen wel afgeleid worden. Dit betekent niet dat we in het procesontwerp niet de patiënt voorop stellen. Uiteraard staat dienstverlening aan de patiënt centraal. Voor het procesontwerp echter hebben we bewust gekozen de processen te beschrijven vanuit bedrijfsoptiek, omdat deze view het beste bruikbaar is voor inrichting van de informatievoorziening.
Organisatorische eenheden als kliniek, polikliniek en dagbehandeling (afdelingen) zijn niet het uitgangspunt voor de processen. Deze afdelingen leveren bedrijfsfuncties en voeren (een deel van) het proces uit.
De scope omvat het domein zorg. Onderzoek en onderwijs laten we (in deze versie) buiten beschouwing.
We beperken ons in het referentieprocesontwerp tot de processtappen. De informatieobjecten, locaties en actoren worden niet voor elke processtap expliciet meegenomen.
Toepassing
Het procesmodel van de ZiRA biedt een basis voor meer gedetailleerde procesbeschrijvingen, en zorgt ervoor dat deze een duidelijke samenhang hebben, een soortgelijk abstractieniveau en eenheid van taal.
Overige toepassingen:
- Inzicht krijgen in de impact van veranderingen;
- Faciliteren van discussies rondom eigenaarschap van bedrijfsprocessen en de afbakening van projecten;
- Inzicht krijgen in de afhankelijkheden en overdrachtspunten tussen mensen en afdelingen.
ZiRA download
De bedrijfsprocessen, werkprocessen en de bijbehorende processtappen zijn ook terug te vinden in het tabblad Processen in de ZiRA spreadsheet. Op dit tabblad zijn alleen de uitgewerkte zorgdomein processen en bedrijfsactiviteiten opgenomen. In het tabblad Bedrijfsactiviteiten zijn de processtappen per bedrijfsfunctie beschreven inclusief een korte omschrijving. De ZiRA spreadsheet staat op de pagina ZiRA Downloads.