Architectuurprincipes
Architectuurprincipes zijn regels die richting en structuur geven aan het ontwerp van organisatie, proces , informatie, applicatie en techniek.
De ZiRA onderkent 12 architectuurprincipes, die voor (bijna) elke ziekenhuis-organisatie - en mogelijk ook breder binnen de zorg - bruikbaar zijn. Ze zijn op deze pagina gevisualiseerd en kort toegelicht.
Daarnaast zijn voor elk ZiRA Architectuurprincipe naast de omschrijving een rationale en implicaties beschikbaar. Zie hiervoor de pagina's Principes en implicaties.
De samenhang van architectuurprincipes met andere voor de ZiRA relevante strategische architectuurconcepten is inzichtelijk gemaakt en toegelicht op de pagina ZiRA architectuurprincipes metamodel.
De ZiRA-principes zijn niet bedoeld als blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar vormen een richtinggevend instrument dat door (zorg- en ICT-) professionals naar de eigen doelstellingen, situatie en inzicht moet worden vertaald. Dit wordt toegelicht op de pagina Toelichting en toepassing.
Op de pagina Voorbeelden van gebruik zijn enkele praktijktoepassingen voor principes opgenomen.
De ZiRA Architectuurprincipes zijn in 2023 vernieuwd. Lees hier het nieuwsbericht over de publicatie.
De twaalf ZiRA Architectuurprincipes
Binnen de organisatie doen we alleen dingen die waarde toevoegen. We borgen dat alle veranderinitiatieven worden getoetst aan de doelen van de organisatie.
Patiënten, medewerkers en bezoekers kunnen erop vertrouwen dat in alles wat we doen hun veiligheid voorop staat en privacy geborgd is.
Met toekomstbestendige zorg vermijden we verspilling, borgen we beschikbaarheid van informatie, mensen en materialen en houden we rekening met de toekomst van onze planeet.
Bij alles wat we doen, waarborgen we de continuïteit van zorg door risico’s zo vroeg mogelijk te signaleren en te mitigeren.
De mens staat centraal. Bij alles wat we doen, werken we voor en met mensen.
Bij alles wat we doen stemmen we met alle belanghebbenden af. In zorgnetwerken werken we samen met patiënten, zorgverleners en professionals binnen en buiten onze organisatie.
Processen, informatie, systemen, producten en diensten voldoen aan open (markt)standaarden en zijn gebaseerd op best practices.
Oplossingen zijn uitbreidbaar, aanpasbaar en vervangbaar. Ze zijn modulair opgebouwd en bestaan uit herkenbare autonome eenheden, met duidelijk gedefinieerde functies en interfaces.
Voor alle vraagstukken die we willen oplossen, kiezen we de eenvoudigste oplossing waarmee aan de essentie van de vraag voldaan wordt.
Alle processen, middelen, data, beleid, als ook veranderinitiatieven in de organisatie, hebben een eigenaar.
We leggen informatie zodanig vast dat deze optimaal hergebruikt kan worden binnen werkprocessen en voor sturing, onderzoek en ontwikkeling van nieuwe en betere behandelingen.
We zetten in op innovatieve initiatieven die gericht zijn op passende zorg voor de patiënt, efficiënte processen en inzet van personeel en betaalbare oplossingen.
Uitgangspunten
De set principes die de ZiRA aanbiedt is een referentieset, zoals de ZiRA als geheel een referentiearchitectuur is. De set heeft geen verplichtend karakter. Dit betekent dat je deze architectuurprincipes naar eigen inzicht kunt gebruiken en aanpassen.
De ZiRA-principes dienen ter inspiratie voor de ontwikkeling van principes in je eigen ziekenhuis. Idealiter wordt binnen je ziekenhuis, in een gezamenlijk proces met alle stakeholders, een eigen set ontwikkeld en op directie- of bestuursniveau vastgesteld. Zo creëer je een breed draagvlak.
De ZiRA-werkgroep Principes heeft ernaar gestreefd een complete en coherente set op te stellen. Mocht om wat voor reden dan ook een gezamenlijk ontwikkelingsproces niet direct tot de mogelijkheden behoren, gebruik dan de ZiRA Architectuurprincipes als quick start.
Door een uitgebreid metamodel toe te passen, stimuleren wij je de concepten drijfveren, doelen, principes en implicaties te gebruiken. Het metamodel is gebaseerd op de motivatie-elementen van ArchiMate en geïnspireerd door het metamodel van de NORA. Doel is jezelf te dwingen deze concepten te onderscheiden en met de principes en implicaties voor samenhang te zorgen tussen drijfveren en doelen van je organisatie.
Deze set architectuurprincipes vervangt de eerdere principes die in de ZiRA waren gedefinieerd. De aanleiding voor een nieuwe versie en de keuzes die daarbij op verschillende onderdelen zijn gemaakt, lees je onder Verantwoording. Bij de keuze voor een ander metamodel heeft de herziening van de NORA een belangrijke rol gespeeld. Zie hiervoor de pagina ZiRA Architectuurprincipes metamodel.