Bedrijfsfunctiemodel
Inleiding
Een bedrijfsfunctiemodel is een model van de bedrijfsfuncties van een organisatie. Het beschrijft wat een organisatie doet onafhankelijk van hoe het wordt uitgevoerd. Het kijkt naar een organisatie als een verzameling van activiteiten die worden uitgevoerd en clustert deze tot logische eenheden die soortgelijke kennis en competenties vragen. Het model vormt een neutraal referentiekader waarin nog geen organisatiespecifieke keuzen staan. Aangezien organisaties in de tijd meestal dezelfde activiteiten blijven uitvoeren is het bedrijfsfunctiemodel doorgaans stabiel van aard. Stabieler dan bijvoorbeeld een organisatiestructuur en zeker stabieler dan processen. Veranderingen vinden immers vooral plaats op het niveau van bedrijfsprocessen, waarin bedrijfsfuncties op een specifieke manier worden ingevuld en met elkaar gecombineerd tot een aaneenschakeling van activiteiten. Dit maakt het bedrijfsfunctiemodel structureel anders dan een procesmodel. Een procesmodel legt de nadruk op het afhandelen van gebeurtenissen door een specifieke volgordelijkheid van activiteiten aan de hand van specifieke bedrijfsregels.
Bedrijfsfunctiemodel
In onderstaand model zijn de bedrijfsfuncties in de bedrijfsdomeinen Zorg, Onderzoek, Onderwijs, Sturing, en Bedrijfsondersteuning geplaatst. Binnen het domein Zorg bevinden zich de bedrijfsfuncties die direct met de zorg aan de patiënt te maken hebben. Iedere bedrijfsfunctie bestaat uit een set samenhangende bedrijfsactiviteiten.
Voor bedrijfsfuncties in ArchiMate view open de view Bedrijfsfunctiemodel in de doorklikbare versie van de ZiRA.
Meer informatie over de totstandkoming en het verschil en overeenkomst met RDZ: klik hier.
Het bedrijfsfunctiemodel lijkt veel op wat voorheen het RDZ was. Impliciet was in het RDZ de relatie tussen de domeinen en bedrijfsfuncties 1 op 1. Bedrijfsfuncties kijken echter alleen naar de samenhang van bedrijfsactiviteiten, terwijl bij de RDZ-domeinen ook de informatieobjecten betrokken zijn. In het informatiemodel komen de informatiedomeinen in de betekenis van het RDZ weer terug.
Wat is een bedrijfsfunctie?
De ZiRA hanteert de volgende definitie: een bedrijfsfunctie wordt gevormd door een set bedrijfsactiviteiten die samenhang vertonen in de benodigde kennis, vaardigheid en middelen, en die toegevoegde waarde levert vanuit bedrijfsperspectief.
Meer populair gezegd, een bedrijfsfunctie is een aandachtsgebied waar een organisatie structureel middelen voor wil inzetten om haar doelstellingen te realiseren. Een bedrijfsfunctie is datgene wat gedaan moet worden om een bedrijfsdoelstelling te bereiken.
Een organisatie-eenheid is ook een clustering van activiteiten, maar dan op basis van verantwoordelijkheden of procesoptimalisatie, of soms op basis van kennis en competenties (het ligt er maar aan waar je in een bepaalde periode de aandacht op wilt richten). Daardoor komen bedrijfsfuncties en organisatie-eenheden nog wel eens overeen.
Meer uitleg over deze begrippen en het verschil tussen bedrijfsfuncties , processen en organisatie-eenheden op de pagina Toelichting en toepassing
Doel van het bedrijfsfunctiemodel
Bedrijfsfuncties zorgen voor een logische opdeling van activiteiten binnen een organisatie. Bedrijfsfuncties zijn ontkoppelbaar waardoor er flexibiliteit ontstaat in de inrichting van de organisatie. Hierbij is het belangrijk dat de verantwoordelijkheden per bedrijfsfunctie eenduidig belegd worden. Bedrijfsfuncties kunnen, door hun eigenschap dat ze ontkoppelbaar zijn, ook helpen bij het beantwoorden van in- en outsourcingsvraagstukken.
Het bedrijfsfunctiemodel is een soort ondergrond waar vervolgens andere aspecten op geplot kunnen worden, zoals processen, applicaties en projecten. De figuur hiernaast toont het bedrijfsfunctiemodel als spin in het web voor andere architectuurproducten.
Overzicht bedrijfsfuncties
De bedrijfsfuncties zijn terug te vinden in het tabblad Bedrijfsfuncties in het bestand "ZiRA spreadsheet" (menu ZiRA downloads). In dit tabblad zijn de bedrijfsactiviteiten per bedrijfsfunctie beschreven, inclusief een omschrijving van de bedrijfsfunctie.
Specialisatie van bedrijfsfuncties
Een eigenschap van een ziekenhuis is dat het ook een verzameling is van specialismen, vakgroepen, competence centres, laboratoria e.d. Dit uit zich in afgeleide bedrijfsfuncties, specialisaties van de generieke bedrijfsfuncties. Voor behandeling en aanvullend onderzoek zijn voor de herkenbaarheid de voornaamste afgeleide bedrijfsfuncties, specialisaties in het model "achter" de generieke bedrijfsfuncties geplaatst (lichtblauw). Alleen de specialisaties van behandeling zijn in het bedrijfsfunctiemodel uitgewerkt in bedrijfsactiviteiten. De afgeleide bedrijfsfuncties bij diagnosticering, advisering en behandelplanning staan voor bedrijfsfuncties per (multidisciplinair-/sub-) specialisme, competence centre, etc.
Op de subpagina "Toelichting" de verantwoording en de totstandkoming van het bedrijfsfunctiemodel.