De CRAB's en CRI's

Op 10 mei 1940, bij de inval, werd de algemene mobilistatie afgekondigd. Toen gold in oorlogstijd de dienstplicht vanaf 16 jaar. Zo werden 500.000 a 600.000 jongens en mannen van 16 tot 35 jaar opgeroepen om zich naar de 'Recruterings-centra van het Belgische leger' of de 'Centres de Recrutement de l'Armée Beige' (CRAB) te begeven. Al snel noemde men deze jongeren 'Crabs'.

Nog eens 100.000 mobiliseerbare miliciens van de klasse 1940 en zij van de andere klassen die nog niet opgeroepen waren, moesten zich bij de 'Centres de Renfort en d'lnstruction' (CRI) aanmelden.

De ontvangstcentra, voor 'Crabs' en 'Cris' (voor zover ze effectief bestonden) konden de enorme toevloed echter niet slikken. Bovendien rukten de Duitsers snel op.

In de nacht van 14 op 15 mei besliste men de jongeren naar Frankrijk te laten gaan 'waar ze onderdak en werk zullen vinden'. Via radio en kranten riep men de jongeren op om zich in het Franse Rouen te verzamelen.

Wie in Noord-Frankrijk bleef hangen, kon na de Franse capitulatie (22 juni) onmiddellijk naar huis.

Sommigen probeerden om in Duinkerken mee in te schepen met het Franse en Engelse leger naar Engeland.

Vele anderen trokken verder, te voet of per fiets, richting Zuid-Frankrijk. Zij mochten of konden pas veel later terugkeren, in augustus en de eerste helft van september na het herstel van het burgerlijk treinverkeer.

Op de blog van Peter Serrien, waarin hij verwijst naar zijn boek "Van onze jongens geen nieuws" en geeft een lijstje mee met bekende CRAB's.

Daaronder Anton PETERS, geboren te Ekeren-Sint-Mariaburg op 2 oktober 1923 en overleden te Knokke-Heist op 2 september 1989. Hij werd een bekend Vlaams acteur, theater- en televisieregisseur en theaterproducent.

Toen in 1940 de oorlog uitbrak werd hij opgeroepen om zicvh te melden in Ieper. Vanuit Ieper trachtte hij naar Frankrijk te vluchten, net als zovelen. De 17-jarige ontsnapte er aan een Duits luchtbombardement in Zuidkote en repte zich terug naar Antwerpen. Daar kreeg hij een contract als acteur bij de KNS. Hij speelde er samen met acteurs als Robert Marcel, Jos Gevers, René Bertal, Remi Angenot en Jeanne De Coen. In 1943 was hij één van de 4 laureaten Dramatische kunst (eerste prijs) aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium (Antwerpen).

Toch moest hij opnieuw vluchten, ditmaal om aan de werkplicht in Duitse fabrieken te ontsnappen. In Noorwegen vond hij onderdak op een boerderij, geleid door de familie Bart. Peters wist zich er een tijd lang te verschuilen, maar hij verraadde zichzelf door op een moment dat hij dacht alleen te zijn een stukje piano te spelen. De buren gaven hem aan bij de autoriteiten, en Peters werd gearresteerd door de Noorse SS. Hij verbleef twee jaar lang in een kamp. Toen Hitler alle Vlaamse gevangenen gratie schonk vanwege hun hulp aan het oostfront werd Peters te werk gesteld op een boerderij. Hij wist de hem toegewezen boerderij te ruilen voor die van de familie Bart, zodat hij zich weer op bekend terrein bevond.