1940 : Ekeren bezet 

(18 mei 1940 - 31 december 1940)

19 MEI 1940 : ADRIAENSSENS Constantinus

ADRIAENSSENS Constantinus werd geboren te Brasschaat op 8 oktober 1898. Hij diende als soldaat milicien van de klas 1919, stamnummer 121/5364, bij de 3de Uitrustingsdienst (schoeisel en kledij) te Veurne.  Hij was gehuwd met  Joanna Vermeulen, Boerendijk 55.  Constantinus sneuvelt te Duinkerken, een week voor het begin van de evacuatie onder de naam operatie Dynamo.

20 mei 1940 : Duitse regels

De eerste Duitse verordeningen worden van kracht. Het betreft regels omtrent de verduistering, het verkeer en de invoering van het Duits strafrecht. 

21 mei 1940 : Duitse troepen bereiken Cambrai, Amiens en Arras

23 mei 1940 : Het Belgische leger verlaat Gent

24 mei 1940 : CORNELIS Charles

CORNELIS Charles, A.E. werd geboren te Ekeren op 17 augustus 1915.  Hij diende als soldaat milicien (Sdt Mil), stamnummer 170/11663 bij het 1ste Regiment Legerartillerie (1LA) - 1 RAA I/ 3 Bie .  Hij was toen woonachtig in Kontich en gehuwd met Bens Marie-Fransisca.  Charles sneuvelt te Ardooie.

24 mei 1940 : DEKLERK Cornelius

DEKLERK Corneel  werd geboren te Stabroek op 28 augustus 1919. Hij woonde in de Isabellalei 71 (of 78). Hij sneuvelde als soldaat milicien (klas 1938) bij de 8e Linie, 1e Bataljon, 3e Compagnie, stamnummer 108/87064 aan het Leiefront te Ooigem.

25 mei 1940 : VERHULST Remi

VERHULST Remi(gius) Franciscus, F.B. Brig Mil bij het 7de Regiment Artillerie (7A), geboren te Ekeren op 30 april 1911 sneuvelt te Maldegem (Kleit) bij het kasteel Prinsenveld ten noordoosten van Eeklo. Hij laat zijn vrouw en 2 kinderen achter. Zijn echtgenote, MICHIELS, Rosalia Michaela, geboren op 22 november 1912 te Overpelt, hertrouwt met Van Broeckhoven Isidoor. Uit dit huwelijk wordt nog één kind geboren. Ze overlijdt op 21 februari 1978 te Berchem (Erasmus ziekenhuis) op 65-jarige leeftijd.

De Duitsers bezetten Calais.

25 mei 1940 : MOERMAN Petrus

MOERMAN Petrus Remi, werd op 8 juni 1911 geboren te Ekeren.  Hij is soldaat bij het 7de Linie, Detachement Mechelen, Stamnummer: 107/79034, Milicien klas 1931, wanneer hij in de omgeving van Maldegem sneuvelt.  Hij was in 1940 woonachtig te Merksem, Houthulststraat. Laatste rustplaats te Adegem, OV, BE, gemeentelijke begraafplaats, Belgisch militair ereperk, graf nr. 34. 

26 mei 1940 : JORDAENS Constant - Meulemans Magdalena

JORDAENS Constant, Sdt Mil bij het 6de Linieregiment (6Li), 3de bataljon, 11e Compagnie stamnr 106/2811, geboren Ekeren 04/11/1915 sneuvelt te Aarsele. (Pastoor Goetschalckxstraat 96)

MEULEMANS Magdalena (geboren te Antwerpen op 29/12/1939) overlijdt in het hotel "Au trois Rois" in het Franse stadje Auderzeele (Audresselles). Deze baby kwam om tijdens de vlucht. (Van de Weyngaertlei 35)

Het Duits uur wordt het officieel uur. De Duitse bezetters voeren de Midden-Europese Tijd en de zomertijd in.

27 mei 1940 : Terug school : de scholen heropenen

27 mei 1940 : Een zwarte dag voor Ekeren : 4 Ekerenaren sneuvelen

4 Ekerenaren sneuvelen

DE HOON Petrus J., Korporaal (Kpl), stamnummer 109/75161 bij het 39ste Linieregiment (39Li - 1e Bat 1e Comp), geboren Ekeren 13 januari 1910, overlijdt aan zijn eerder opgelopen verwondingen te Maldegem.  Echtgenoot van Amelia Joanna Lauweryssens, Kloosterstraat 79.

VAN HEYBEECK Victor, geboren te Antwerpen op 23/02/1915, echtgenoot van de Schutter Maria, Lange Sterrestraat 47, sterft te Ouwegem. Soldaat Mil klas 1935, Stamnummer: 141/26257, Eenheid: 3 L I/ 2 Esk.  Op 11 november 1940 overlijdt Franciscus Van Heybeeck, geboren Antwerpen 9 mei 1939 - moeder De Schutter Isabella (weduwe). Hun zoontje?  Victor was meubelmaker van beroep.

VAN DAMME Henri, Kapellen 17/08/1907 sneuvelt te Beerst 

SWANNET Josephus Leopoldus,  geboren Antwerpen 13/12/1908 sneuvelt te Gits (West-Vlaanderen) en wordt aldaar begraven. Zijn overlijden staat geregistreerd in het parochieregister van Sint Lambertus Ekeren. Soldaat Milicien klas 1928, Stamnummer: 181/16826 - Eenheid: Regiment Spoorwegtroepen I/ 1 cie.  Zijn stoffelijke resten werden later overgebracht naar het Schoonselhof.

Daarbij komt nog de ramp in Brasschaat

SWANNET Josephus Leopoldus

27 mei 1940 : Ontploffing in Brasschaat : 30 doden

Rond 10.00 uur in de voormiddag is er een zware ontploffing op de Bredabaan, tussen kilometerpaal 13 en 14, aan het Polygoon te Brasschaat. Bij het wegnemen van de mijnen onder de steenweg loopt iets fout. De mijnen ontploffen met een verschrikkelijk gevolg. 

In 1939, de tijd van de mobilisatie, was de Bredabaan aan “den Driehoek ter hoogte van de “Redoute” (schans of tussenfort) en net iets voor de huidige Mercedesgarage, ondermijnd met 750 kg TNT. Deze plaats was afgebakend met “Friese ruiters” (prikkeldraad op gekruiste houten palen) 

Het verhaal:

Op maandag 27 mei 1940, de dag vóór de capitulatie van België, nadat het leven terug op gang begon te komen, deed er zich een vreselijke gebeurtenis voor. De Duitsers hadden in die korte periode zeer veel krijgsgevangenen gemaakt. Gezien de nabijheid van het “Kamp van Maria-ter-Heide” werden daar veel soldaten naar toe gebracht. Om het Kamp af te grendelen was prikkeldraad nodig en gezien er op de Bredabaan, (aan de ondermijning) nog Friese ruiters stonden, was dit meegenomen. De Duitsers kwamen met een aantal krijgsgevangenen en met paarden en karren om de prikkeldraad op te halen. Het gerucht van dit gebeuren deed snel de ronde en allen die dachten van wat nieuws over hun gevangen genomen familieleden, vrienden of kennissen op te vangen, trokken naar de Bredabaan. Ik zelf was er ook met de fiets naar toe getrokken maar zoals al die anderen dacht ik er niet aan dat er nog steeds 750 kg springstof onder de Bredabaan lag en bovendien was er niets gebeurd toen de Duitsers de Friese ruiters naast de weg geplaatst hadden tijdens hun doortocht. De Belgische soldaten hadden echter de ontstekingsdraden aan deze Friese ruiters vastgemaakt en deze moeten toen niet gewerkt hebben. Nadat een eerste lading prikkeldraad op de karren geladen was hield ik het voor bekeken en ik reed weg. De Duitsers, de krijgsgevangenen en de nieuwsgierigen begaven zich op dat ogenblik naar de tweede groep Friese ruiters en dan gebeurde het…de springstof onder de Bredabaan ontplofte met een ongelofelijke knal die tot ver buiten Brasschaat te horen was. Alle Duitsers, alle krijgsgevangenen en een dertigtal burgers verloren hierbij het leven. Ikzelf kwam er met een gebroken scheenbeen van af. Mijn fiets lag onder een hoop zand.

In het wegdek was een reusachtige krater geslagen, kasseien  en andere brokstukken lagen ver in de omtrek verspreid. Een der slachtoffers werd later, in de oogstmaand, bij het maaien van een weide op een honderdtal meter van de plaats van het onheil teruggevonden. Voor een der krijgsgevangene en mogelijk slachtoffer bij deze ontploffing (men wist niet zeker of hij ter plaatse was tijdens de ontploffing maar er is ook nooit meer iets van hem terug gevonden) heeft lange tijd een kruisje lans de Bredabaan gestaan (een foto van de weduwe bij het kruisje en een foto van onze gekwetste verteller in bijlage). Buiten een kleine melding over de ontploffing in de toenmalige Pers heeft Louis Antonissen er nooit meer iets over gehoord.

Er vallen een dertigtal doden : Duitse soldaten, Belgische krijgsgevangen en burgers.

Uit Ekeren zijn er 8 slachtoffers : allemaal vrouwen en 1 kind die op weg waren naar het kamp van Brasschaat-Polygoon om te informeren of familieleden van hen bij de opgesloten krijgsgevangen waren. (volgens het boek een Poldergemeente in de Wereldbrand 6 slachtoffers uit Ekeren)

Claessens Josephina (geboren 29/11/1908 te Ekeren) wonende Leopoldslei 100, echtgenote van Josephus Franciscus Van Camp

Van Camp Hermina Ludovica (geboren 14/09/1937 te Ekeren) wonende Leopoldlei 100, dochtertje van Josephus Franciscus Van Camp en Josephina Claessens

Claessens Maria Augusta (geboren 11/08/1917 te Ekeren) wonende Groot Hagelkruis 88, echtgenote van Petrus Josephus Fuyen

Meeusen Irma Josepha (geboren 30/10/1905 te Merksplas) wonende Jaak Van Haesendonckstraat 43, echtgenote van Joannes Leo Claessens geboren op 03/11/1910 te Ekeren.  Zij waren op 16/07/1932 te Merksplas in het huwelijk getreden.

De Beukelaer Paulina Joanna (geboren op 07/09/1907 te Wilmarsdonk)

Van Heyste Elisabeth (geboren 01/09/1906 te Merksem)

Van Heyste Josephina (geboren 25/08/1911 in Ekeren), echtgenote van Petrus Joannes Abrath, Steenstraat 80

Van Hees Antonia ( geboren te Zandvliet op 16/08/1906), echtgenote van Schouvorst Christianus

Op 30 mei is de uitvaart, maar slechts voor 7 slachtoffers : het lichaam van het jongste kind Van Camp Hermina Ludovica werd pas enige dagen na de uitvaart gevonden. Vijf slachtoffers staan genoteerd in het parochieregister van Sint Lambertus.

28 mei 1940 : Capitulatie!

Koning Leopold tekent de capitulatie.  De Belgische regering zet de strijd verder in het buitenland.

De elektrische tram rijdt terug, maar slechts tot aan de Noorderlaan (Albertkanaal) waar de brug is opgeblazen.

De krijgsgevangen soldaten van het 3de Regiment Karabiniers-Wielrijders (3Cy) trekken te voet door Antwerpen en worden opgesloten in het Kamp van Brasschaat. Via het station Sint-Mariaburg worden de militairen naar Duitsland weggevoerd. De Vlaamse miliciens zullen al snel weer vrijkomen.

30 mei 1940 : Het Duitse bioscoopjournaal van 30 mei 1940 bericht de verovering van Antwerpen.

31 mei 1940 : Krijgsgevangenen in Ekeren

Duizenden Belgische krijgsgevangen  marcheren door Ekeren richting Brasschaat.

Het Belgisch parlement (143 leden op 369) te Limoges stelt eenparig vast dat Koning Leopold in juridische en morele onmogelijkheid is om te regeren.

1 juni 1940 : Duitse regels

Radiouitzendposten moeten aangegeven worden, het houden van postduiven is verboden, Belgische krijgsgevangenen moeten zich aanbieden bij de "Ortskommandantur"

1 juni 1940 : VISSERS Petrus

VISSERS Petrus, geboren Ekeren 03/07/1921 - overleden 01/06/1940 in het ziekenhuis van De Panne aan zijn verwondingen opgelopen te Koksijde bij een bombardement. 

2 juni 1940 : Bommen aan de Prinshoeveweg

De spoorweg wordt ter hoogte van de Prinshoeveweg gebombardeerd.  In de Onze-Lieve-Vrouwestraat is een niet ontplofte bom gevallen.

7 juni 1940 : COOMANS Ludovicus

COOMANS Ludovicus, geboren te Antwerpen op 11/01/1906, echtgenoot van DIERCKX Anastasia wonende Driehoekstraat 190, soldaat bij het 31e Linie, 1e Bat 3e Comp, stamnummer 101/73267 overlijdt te Oudenaarde in het tijdelijk krijgshospitaal dat werd ingericht in het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal in de Sint-Walburgasstraat.

9 juni 1940 : Noorwegen capituleert.

10 juni 1940 : Italië verklaart de oorlog aan Frankrijk en Engeland.

11 juni 1940 : Het broodrantsoen daalt van 300 gram naar 225 gram.

14 juni 1940 : Parijs valt.

18 juni 1940 : Frankrijk vraagt een wapenstilstand.

21 (of 24) juni 1940 : DE RIDDER Edward

DE RIDDER Edward, geboren te Ekeren op 02/09/1919, wonende Steenstraat 99, Soldaat en voorzitter van de schuttersgilde “De Polderzonen” overlijdt ten gevolge van een keelontsteking te La-Roche-sur-Yon (Frankrijk). Soldaat Milicien, Eenheid: Opleidingscentrum van de Gezondheidsdienst

22 juni 1940 : DE JAECK Karel, 13 jaar, komt om aan de Veltwijcklaan

DE JAECK Karel, werd geboren te Sint-Amandsberg op 1 november 1927.  In 1940 woonde hij aan de Veltwijcklaan 87 . Hij was nabij de kapel op de Veltwijcklaan  aan het spelen met een granaat die hij had gevonden. De dertienjarige knaap wordt gedood wanneer de granaat plotseling explodeerd.  Eerst wordt een verkeerde naam doorgegeven, Henri Janssens, een jongen die in het huis naast De Jaeck woont.  Over de vader van het slachtoffer wordt niets vermeld, enkel over de blinde moeder en het kleine zusje van Karel.

De krant bericht 


"Samen met vier zijner maatjes had hij in een boschje aan de Veldwijkstraat te Ekeren een granaat gevonden.  De knapen hadden een tijdlang zitten frutselen aan het gevaarlijk oorlogstuig.  Toen de vier kameraadjes van de kleinen (verkeerdelijk) Janssens naar huis waren geroepen op hun huiswerk te maken bleef deze alleen achter.  Enkele minuten later hoorde men een geweldige ontploffing.  Menschen uit de gebuurte snelden ter plaatse en vonden het vreeselijk verminkt lijkje van den ongelukkigen knaap.  Zijn moeder, een blinde vrouw, werd met de meeste omzichtigheid op de hoogte gesteld van den zwaren slag die haar treft."

25 juni 1940: Belgische marine aan de ketting in Spanje

Het Belgisch Marinekorps, de voorloper van de Belgische Zeemacht bestond in 1940 uit drie oude loodsboten, twee kleine jachten en een oude rivierpatrouilleboot.  Slechts opgericht acht maanden voor de Duitse inval. Na de ontruiming van Antwerpen, de evacuatie van het Britse expeditieleger uit Duinkerke en verschillende escorte opdrachten. 

Ook Belgische schepen hadden hun steentje bijgedragen aan operatie Dynamo, de evacuatie van Duinkerke. Vooral het aandeel van de vissers uit Heist, Zeebrugge, Oostende en Nieuwpoort was opvallend. Zowat 50 vissersschepen met klinkende namen als ‘Getuigt voor Christus’ en ‘Hoop op de Toekomst’ namen aan de reddingsactie deel, evenals de zes vaartuigen van de marine. In totaal brachten de Belgen ongeveer 10.000 militairen over, de sterkte van een divisie. Daarna kwam de kleine vloot terug in Frankrijk terecht.

Na voortdurend te kampen hebben gehad met voedseltekort, gebrek aan brandstof en argwaan van de Franse overheden, besloot commandant Decarpentrie om de resten van zijn vloot naar Spanje te brengen waar de 105 mariniers tot 1941 geïnterneerd werden op 25 juni.  Onder de geïnterneerde bemanningsleden bevonden zich drie Ekerenaren (geboren) : Weyns (of Neyns) Edmond, Marius Monteyne en Rascar Ernest.

27 juni 1940: Officieuze gemeenteraad

Een officieuze gemeenteraad kwam samen om een arbeidsplan op te stellen voor de gemeentelijke steuntrekkenden.  Er zijn nog ongeveer 500 mannen uit Ekeren afwezig, krijgsgevangen of onderweg. 

30 juni 1940 : Luchtafweer aan de Prinshoeveweg

Aan de Prinshoeveweg, tegenover de "Prinshoeve" worden zoeklichten, luisterposten en afweergeschut geplaatst. Op de plaats waar zich nu de Weegbreelaan en de Paardebloemlaan bevinden. De luchtverdediging rond Antwerpen wordt aangelegd.

1 juli 1940 : Afscheid

Mis voor VAN BROECKHOVEN Franciscus, Sdt (?) bij het 18e Linie, geboren Hoevenen 09/07/1913, gesneuveld te Herderen (Limburg) op 10/05/1940. Echtgenoot van Maria Dictus, Boerendijk 51.

2 juli 1940 : STIJNEN Gerardus

STIJNEN, Gerardus Josephus, geboren Ekeren op 05-01-1903 , overlijdt te Nurenberg (D) op 37-jarige leeftijd. Hij was de echtgenoot van Gommeren Elisa Maria Joanna (geboren Merksem op 04/05/1908 - overleden Diest op 15/12/1973), vader van Magda Stijnen (geboren Ekeren op 26/08/1935 - overleden Merksem 04/05/1960, 24 jaar oud) en woonde te Ekeren Donk. Hij was bestuurslid van de Kristelijke Werkliedenbond en Sint-Vincentiusgenootschap. Lid van de Bond van het H.Hart en verschillende broederschappen. Overleden in het hospitaal van Nürenberg (Beieren) na een kortstondige ziekte gedurende zijn krijgsgevangenschap.  Ze waren woonachtig aan de Oudebaan nr. 35.

Zijn echtgenote was in verwachting. Het kindje, Leopold Gerardus Joannes Stynen werd geboren te Merksem op 11/10/1940 en overleed 2 dagen later op 13/10/1940.

Gerardus Stijnen kreeg een straatnaam te Ekeren Donk.

4 juli 1940 : Schuilplaatsen

Aanleg van schuilgrachten (loopgraven) nabij de voornaamste punten van de openbare wegenis als bescherming tegen luchtaanvallen

14 juli 1940 : Nog 800 Ekerenaren niet terug thuis

In de "Polder en kempen" lezen we dat nog 800 Ekernaren niet zijn teruggekeerd: vluchtelingen, de jongens van 16 tot 35 jaar en de krijgsgevangen.

15 juli 1940: 5 Ekerenaren veroordeeld wegens diefstal en plundering

In de rechtbank van Antwerpen stonden 5 inwoners van onze gemeente terecht.  Bij huiszoekingen waren zaken aangetroffen "waar de menschen geen blijf mee wisten".  Ze stonder terecht voor diefstal, plundering of bedriegelijke verberging van militaire voorwerpen.  Zo bericht een krantenartikel dat Gielhelmus M. 3 maanden gevangenis en 182 frank boete kreeg nadat hij het verklaard dat hij de goederen "eerlijk gestolen" had.  Frans C. verklaarde dat hij iets bijhield wat niet van hem was en kreeg dezelfde straf.  Slechts één gedaagde kwam er enkel met een boete van af.  Een andere dame kreeg 1 maand en een dubbele boete (364 frank) omdat ze de politie voor "zeveraars" uit had gemaakt.  Jaak M. kreeg ook 1 maand gevang en 182 frank boete.

16 juli 1940 : Invasieplannen

Het Duitse opperbevelhebber geeft opdracht om voorbereidingen te treffen voor de invasie en verovering van Groot-Brittannië (operatie Seelöwe). Omdat de Royal Air Force niet uitgeschakeld was, werd de datum voor de invasie keer op keer verschoven om uiteindelijk, in mei 1941, voor onbepaalde tijd te worden uitgesteld. De haven van Antwerpen was, zoals alle havens aan de Frankrijk tot Duitsland, een verzamelplaats voor (opgeëiste) vaartuigen van allerlei soorten en formaten. Er werden zelfs voormalige brugpontons omgebouwd tot varende luchtafweereilanden en transportvloeren. Deze werden aangedreven met vliegtuigmotoren.

Samen met de in Ekeren gelegerde seintroepen, vormen de verzameling invasieschepen en autofabrieken in de haven en de spoorwegknooppunten in onze gemeente een aantrekkelijk doel voor Engelse bommenwerpers. Vanaf september 1940 wordt dit sterk merkbaar.

18 juli 1940 : Herdenking

Mis voor Remi Verhulst brigadier gesneuveld te Maldegem (kerk Mariaburg)

23 juli 1940 : VAN CAMP Stany

Stany Van Camp, geboren op 25-11-1928 te Ekeren-Donk , komt om op 11 jarige leeftijd op het vormingsstation in de haven. Zoals veel mensen ging hij stukjes steenkool zoeken in de bergen steenkoolafval aan het rangeerstation. Zo waren er reeds veel putten gegraven door ijverige delvers en waren de bergen onstabiel. Tijdens het zoeken kwam Stan terecht onder een ingestorte berg en kwam om.

26 juli 1940 : De Duitsers nemen het Gildenhuis over

Het Gildenhuis wordt een eetzaal en recreatiezaal voor de reeds 200 ingekwartierde Duitse soldaten. (Huidige locatie Ekers Hof)

In 1894 werd een werkmansgilde opgericht werd die plannen smeedde om een gildenhuis te bouwen. De fondsen daarvoor kwamen van mevrouw Degrelle en op 18 augustus 1895 werd het gildenhuis ingehuldigd. Het Gildenhuis heeft 75 jaar dienst gedaan. In 1960 werd vooraan het Ekers Hof gebouwd en later volgde de achterbouw.

28 juli 1940 : Bresseleers Willem

BRESSELEERS Willem, geboren op 2 februari 1928 te Ekeren en wonende August Scheyvaertslaan 118, komt om.

In het Geestenspoor (toen de Geesten) vindt je nu de villa "De Geesten". In 1940 stond hier de "Villa van Nijlen". Deze werd in 1898 gebouwd als een van de eerste villa's in deze wijk. Hier woonde de rijksveearts. In september 1940 wordt de villa verwoest bij een bombardement. 

Op zondag 28 juli 1940 zijn een aantal kinderen aan het spelen  in de Ferdinand Pauwelsstraat nabij de villa van de rijksveearts in de Geesten. Ze vinden tijdens het spelen een aantal koppen van artilleriegranaten. Terwijl ze één van de tuigen bewerken ontploft  deze met verschrikkelijk gevolgen: 4 kinderen zijn gewond waarvan één zwaar.  Willy Bresseleers sterft.

Het Nieuws Van Den Dag - 02.08.1940

1 augustus 1940 : Uitvaart VISSERS Franske

In de kerk van Mariaburg wordt Franske Vissers begraven. Hij trok na de mobilisatie van 14 mei 1940 richting West Vlaanderen en werd bij een bombardement nabij Koksijde zwaar gewond. Hij stierf 3 dagen later.

15 augustus 1940 : Operatie Seelöwe in Antwerpen

Na de snelle opmars door Frankrijk werden er plannen gemaakt voor een invasie in Groot Brittannië. Deze operatie, Seelöwe, zorgde voor een grote concentratie van schepen in de haven van Antwerpen. Dit zorgde op zijn beurt dat Antwerpen een doel werd voor de Engelse luchtmacht.

Op het initiatief van Majoor Siebel van de Luftwaffe werd op 15 Augustus 1940 in Antwerpen het Sonderkommando Siebel opgericht met als doel geschikte landingsboten te ontwikkelen en te bouwen.

Als vlotters gebruikte Siebel bestaande de pontons van het zware brugslagmateriaal van de genie en voor de aandrijving watergekoelde uitgediende vliegtuigmotoren die hun maximum vlieguren bereikt hadden en waarvan voldoende aantallen in de arsenalen van de Luftwaffe aanwezig waren.

Het eerste type met de benaming Schwere Fähre 40 ontstond einde September en bestond uit twee vlotters van elk acht pontons en twee eindstukken, beide werden tot een catameran verbonden door een speciale constructie vervaardigd door de firma Krupp Stahlbau Rheinhausen.

De aandrijving bestond uit vier vrachtwagen motoren in de eindstukken en drie vliegtuigmotoren met propellers, het stuurhuis was centraal gelegen, van dit type werden er 27 gebouwd.

Van het tweede type Schwere Fähre 41 genoemd werden er tien besteld maar slechts vier gebouwd, wegens het hoge benzineverbruik werden de vliegtuigmotoren hier niet meer gebruikt maar werd een sterke Franse buitenboord gemonteerd om de snelheid te verhogen.

Daar ook deze oplossing niet bevredigend was werd door het Sonderkommando Siebel een speciaal eindstuk ontworpen, deze zogenaamde Luftwaffen-Sonderschiffe konden een BMW vliegtuigmotor met versnellingsbak opnemen en hiermee was de eerste Sieblfähre 40 ontstaan.

Deze vaartuigen waren 24,25 meter lang, 13,70 meter breed met een diepgang van 1,20 meter, de afstand tussen de pontons was 5,50 meter.

De Antwerpse haven is nu een gegeerd doelwit, wat de gemeenten rond de haven snel zullen beseffen...

20 augustus 1940 : Duitse soldaten sneuvelen aan de prinshoeveweg

Twee Duitse soldaten van het afweer aan de Prinshoeveweg worden gedood door Engelse boordschutters van een overvliegende bommenwerper.

14 september 1940 : Brandbommen op de Kattenberg

Voor de eerste maal vallen bommen op het centrum: een lading brandbommen valt aan de Kattenberg, gelukkig zonder grote schade.

16 september 1940 : Beenhouwerstraat en Pastorijveld getroffen

Er vallen 4 zware bommen in de Beenhouwerstraat en het Pastorijveld. In de Oorderseweg komen een aantal brandbommen terecht.

18 september 1940 : Zware schade in 't centrum

Het luchtalarm duurde van 11 uur 's avonds tot 3 uur 's morgens.  

Er vallen 6 bommen in het centrum. In de August Scheyvaertslaan en in de Ferdinand Pauwelsstraat sneuvelen talrijke ruiten. Er vallen ook brandbommen aan de Bund, in het hof Della Faille, aan het Laar en ook in de Geesten waar de villa van rijksveearts Kenens wordt getroffen.(zie ook 28 juli) Emile Kenens diende van de mobilisatie in 1939 tot na de capitulatie als reserve-majoor.  In mei 1940 was hij reeds terug thuis.  

Reeds in 1941 werd ze heropgebouwd naar een ontwerp van architect Henry Claes voor veearts E. Kenens.  In november 1941 kon de veearts zijn woning terug betrekken.  De gevelsteen "De Geesten" dateert van de heropbouw.  

 In de August Scheyvaertslaan branden ook enkele barakken met Duits materieel uit. De schildwacht wordt gewond.

De Villa voor het bombardement.

21 september 1940 : Weer bommen op 't centrum - Nees Leo

Een zware dag voor het centrum van Ekeren.  Van 2 uur 's nachts tot half vijf 's morgens is het luchtalarm. Er vallen 8 bommen in de kom van het dorp: in de Dorpstraat 5 wordt het huis Vosters vernield, Louise Vosters wordt zwaar gewond aan beide benen.  In de Dorpsstraat viel een bom in de tuin van schoenwinkel "Vitesse".  In de Alfons Jeurissenstraat wordt het huis van Van Looy Alfons en het aanpalende huis getroffen. De bom ontploft niet.  Alle 425 ruiten van de school zijn stuk .

Door de niet ontplofte bom werd de straat afgesloten en de school tijdelijk gesloten wegens het gevaar.

Er is ook een dodelijk slachtoffer.  NEES Leo, geboren 09/06/1913 te Merksem wonende Veltwijcklaan 69/1, echtgenoot van Joanna Van Looy, komt om in het huis van zijn schoonvader.  De bom ontplofte niet maar boorde zich doorheen alle verdiepingen.  Leo Nees school in de kelder samen met zijn vrouw, zijn zoon van een jaar en een tweede gezin met 2 kinderen. 

Hieronder een eerder uitzonderlijk krantenbericht.  Meestal werden er geen artikels over schade gedrukt om de tegenstander geen info te geven over de gevolgen van een aanval.  Het artikel vemeldt, naast Nees Leo, ook twee andere dodelijke slachtoffers door 4 andere bommen.

In het oorlogsdagboek door Fr. Bresseleers en H. Kanora wordt zijn naam verkeerd weergegeven als Neefs Leo.   Was door mij ook zo weergegeven.  Dankzij een bericht op FB kon deze fout worden rechtgezet.  

22 september 1940 : Nieuwe troepen in Ekeren

De seintroepen trekken naar Donk en Vriesdonk.  

27 september 1940 : De as ...van het kwaad

Duitsland, Italië en Japan tekenen een  tienjarenpact.

28 - 29 september 1940 : Vliegtuig valt bij station Antwerpen Noord

In de avond van 28 september om 20.00 uur startten de Wellingtons van het 9 Squadron op de RAF basis Honington in Suffolk richting Keulen. 

Kanora en Bresseleers schrijven : In de nacht komt een Engels vliegtuig laag over, getroffen door afweer aan het Laar. Het stort neer nabij het station van Antwerpen Noord : 5 vliegers komen om (5 Canadezen en 1 Britse kapitein).  De nationaliteiten waren verkeerd.

Binnen de omheining van het vormingsstation Antwerpen Noord stort de Vickers Wellington met rompcode T2505 'WS-W' neer.   

De piloot, Sergeant Charles Wilfred Oliver (RAFVR servicenumber 740921) wordt gevangen genomen.  Hij werd gewond naar het hospitaal gebracht.  Daarna bracht hij de ganse oorlog als krijgsgevangene door.  Hij overleeft de oorlog en wordt terug aangesteld als Flying Officer op 28 juni 1945.  Op 28 juni 1959 doet hij afstand van zijn aanstelling.

Voor zijn bemanning is de missie naar het Ruhrgebied fataal. 

 Zij rusten vandaag op het Schoonselhof.

De Vickers Wellington was een tweemotorige Britse bommenwerper, ontworpen tijdens de jaren dertig. Dit vliegtuigtype werd tijdens de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog als nachtbommenwerper gebruikt, totdat het in deze rol vervangen werd door zwaardere viermotorige bommenwerpers.

http://aircrewremembered.com/charles-oliver.html
http://aircrewremembered.com/charles-oliver.html
"Vickers Wellington". Licensed under Public domain via Wikimedia Commons - http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vickers_Wellington.jpg#mediaviewer/File:Vickers_Wellington.jpg

6 oktober 1940 : Bommen op ekeren

In de "Polder en Kempen" verschijnt de aankondiging dat "Ten gevolge van de aanwezigheid eener niet-ontplofte bom in de nabijheid der gemeentelijke jongensschool, kan deze haar lessen niet verder voortzetten, te meer daar er geen andere gemeentelijke lokalen beschikbaar zijn."

20 oktober 1940 : Bommen vallen bij Kaai 172, en tussen kazerne Luchtbal en de spoorweg.

27 oktober 1940 : Er valt een bom in Schoonbroek.

28 oktober 1940 : Italië verklaart de oorlog aan Griekenland

13 november 1940 : Zielemis

In de kerk van Ekeren-Donk heeft de zielemis plaats voor Gerard Stijnen, overleden in krijgsgevangenkamp te Neurenberg na een korte ziekte op 02/07/1940.

14 november 1940 : VAN DE WIEL Suske

Een Duitse vrachtwagen rijdt Suske Van de Wiel (85 jaar) aan in de Kloosterstraat. Hij bezwijkt in het ziekenhuis van Kapellen.

20 - 24 november 1940 : Hongarije, Roemenië en Slovakije treden toe tot de Asmogendheden 

10 december 1940 : Britse bommenwerper stort neer in de buurt van de Bist?

In de nacht van 10 december wordt een Bristol Blenheim IV van het 82ste squadron neergehaald aan de Ekerse Dijk. Het vliegtuig, dat in brand stond, liet haar bommen vallen in de weide Blankenberg bij de Ekerse Dijk en de Schriek.

Het toestel valt te pletter (tussen hof de Bist en hoeve Verbist in de Biststraat.(?))

Onze districtsburgemeester, Koen Palinckx, kon de volgende informatie aanvullen over de juiste locatie : "Tot heden wist men niet echt waar het vliegtuig nu juist neerkwam. Enkele jaren geleden doken drie foto’s op van de plaats van de crash, getrokken door een Duitse soldaat. Op de foto’s zien we resten van het vliegtuig en de lijken van de bemanning. Een van deze foto’s bevat de sleutel tot het “pinpointen” van de locatie. In de achtergrond achter een aantal soldaten zie je veel volk staan op de spoorberm tussen Veltwijcklaan en Bist en rechts in het midden achter een van de Duitse soldaten kan je het tunneltje nog waarnemen waar de Bist onder de spoorweg doorgaat. Dit geeft ons de juiste locatie aan, met name waar vandaag de Asterlaan ligt. De Tulpenlaan en Asterlaan werden rond 1959 aangelegd op de plaatse van de vroegere weiden."

Het vliegtuig, met code UX-T2225,  deel van group 2 van het 82ste squadron was eerder die nacht opgestegen in Bodney met als doel de haven van Antwerpen.  Het was hun eerste operationele opdracht.  Slechts een deel van het 82ste hadden Antwerpen als doel.  De meerderheid van het squadron had  de haveninstallaties van Bremen als doel.

In het Squadron’s log dat beschikbaar is in de National Archives te Kew staat genoteerd:

"F/O Rathbone and his crew, who were carrying out their first operational flight, were to attack the docks at Antwerp. They did not return from the trip, and nothing was heard from them."

De 3 inzittenden komen om. Het betreft

Deze liggen begraven op het Schoonselhof te Antwerpen.

John Rankin RATHBONE (Service number 72451) werd geboren op 5 februari 1910. Hij had 2 broers. Zij vader was een scheepsarchitect, zijn moeder Agnes Dorothea Rankin kwam uit een famile van scheepseigenaars uit Liverpool.

John studeerde af aan Eton in 1928. Terwijl hij verbleef in Christ Church, een vermaard college in Oxford, ontmoette hij zijn Beatrice Frederika Clough , een Amerikaanse die studeerde in Oxford. Ze trouwden in 1932 en kregen 2 kinderen, een zoon en een dochter. John werd conservatief parlementslid voor de kieskring Bodmin in 1935.

Na een bezoek aan Duitsland als lid van een parlementaire delegatie (hij sprak vloeiend Duits) besloot hij dienst te nemen in de RAFVR. Hij was immers geschokt door wat hij had gezien en gehoord in Duitsland.   Hij waarschuwde in het parlement voor de oorlogsdreiging die uitging van het naziregime. Hij leerde vliegen via de Old Etonian Flying Club en kreeg zijn brevet op 19 mei 1938.

Bij het uitbreken van de oorlog zonden ze hun kinderen naar de familie van zijn vrouw in Boston (USA)

Na de dood van John werd zijn vrouw in maart 1941 verkozen in het Lagerhuis waar zij gedurende de ganse oorlog actief bleef. Beatrice Frederika Clough werd geboren te New Haven, Connecticut, op 17 juni 1910. Haar vader was een Amerikaans bankier die voornamelijk in het buitenland werkte. Zo verbleef zij in haar jeugd in Vladivostock, Tokyo en Peking. Eenmaal in Amerika terug studeerde ze aan Radcliffe, het vrouwencollege van de universiteit van Harvard. Ze zette haar studies verder in de UK aan Oxford.

In 1942, hertrouwde ze met Paul Hervé Giraud Wright, een befaamd diplomaat die geridderd werd in 1975. 

Beatrice was het eerste zittende parlementslid dat tijdens de ambtsperiode beviel van een kind, een dochter.  Door haar verkiezing moest ze afzien van haar Amerikaans staatsburgerschap. Er werd een reis gepland naar Amerika om haar kinderen te bezoeken en tevens een toer met lezingen te doen om Amerika op te roepen om mee te strijden. De aanval op Pearl Harbor zorgde dat de trip niet kon doorgaan.

John's jongere broer, Henry Stephen Nicholas Rathbone, een Kapitein in de Scots Guards werd gedood bij Monte Cassino (Italië) op 9 november 1943. Enkel de oudste broer overleefde de oorlog.

John Rathbone was een van de 24 Britse parlementairen die sneuvelden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

BIRT ALLAN MAURICE, Sergeant (radiotelegrafist/boordschutter),  759123. 82 Squadron. Royal Air Force Volunteer Reserve. 10 december 1940. 25 jaar. Zoon van Maurice Ernest en Annie Birt; echtgenoot van Margaretta Annie Birt, uit Marsh Baldon, Oxfordshire. II. H. 31.

McMURRAY FREDERICK WILLIAM, Pilot Officer (waarnemer/navigator),  85277. 82 Squadron. Royal Air Force Volunteer Reserve. 10 december 1940. 26 jaar. Zoon van Samuel James McMurray en Anna Louisa McMurray, uit Streatham, London. II. H. 32.

http://blogs.bodleian.ox.ac.uk/archivesandmanuscripts/2015/12/08/john-rathbone-mp-1910-1940/
België in oorlog; toen en nu - Antwerpen 1940 - De bezetter bespied - Uitgeverij De Krijger - Jean Dillen en André Vandewinckel
België in oorlog; toen en nu - Antwerpen 1940 - De bezetter bespied - Uitgeverij De Krijger - Jean Dillen en André Vandewinckel
België in oorlog; toen en nu - Antwerpen 1940 - De bezetter bespied - Uitgeverij De Krijger - Jean Dillen en André Vandewinckel

17 december 1940 : WOUTERS Ferdinand

WOUTERS Ferdinand werd geboren 9 december 1917 (of 1908 ?) te Ekeren.  

Zijn gedachtenisprentje geeft als geboortejaar 1908 evenals zijn dienststeekkaart.  Werd gewijzigd in 1917.  Dit is de datum op de grafsteen.  

Ferdinand werd eerst begraven in Zwickau.  Op 20 februari 1941 werd een gedachtenisviering voor hem gehouden in Ekeren (Sint-Vincentius Leugenberg).  Uiteindelijk werd zijn lichaam overgebracht naar Ekeren in 1949.

Hij woonde in de Bredestraat 125.  Ferdinand overlijdt in een Duits krijgsgevangenenkamp te Zwickau. Hij diende bij het 2de Legerdepot als Soldaat milicien klas 1929, Stamnummer: 106/91949.

Weduwnaar van Joanna Valkenborg, Leugenberg 125.

17 december 1940 : De Oude landen worden verdeeld

Het domein van de Ekerse polder tussen de dorpskom en de Luchtbal (het oefenplein van de kazerne) wordt verkaveld in stukken van 1 are per kop en verdeeld onder gezinnen voor landbouw (aardappelen).

22 december 1940 : Oproep afhalen rantsoenzegels van 1 januari tot 5 februari 1940

Voor de inwoners van Ekeren die uitgeweken waren naar Antwerpen?

1940 : Berichten aan Ekerse krijgsgevangenen 

Deze berichten werden geplaatst in dagbladen in de hoop dat ze onze krijgsgevangenen zouden bereiken.  Familieleden die vol hoop op nieuws wachten maar nog steeds niet hebben vernomen over het lot van hun vaders, zonen,...

Namen van krijgsgevangenen op lijsten van het Rode Kruis:  Aernouts Louis, Schovens, Thys, 

Maar ook omgekeerd: gevangen die geen nieuws kregen van het thuisfront.  Was hun familie OK?  Hun gezin in leven?  Of waren ze nog niet teruggekeerd van de vlucht?  Onzekerheid troef.  Er waren ook nog heel wat vluchtelingen niet terug opgedoken.  Ook daar onzekerheid troef.

Op 24 juli 1940 verschijnen enkele lijsten van kampen met namen van jongelingen in Frankrijk. In één van die  kampen zitten verschillende Ekerse jongeren.  Het Kantonnement Bedarieux maakt deel uit van sector F van het XVI CRAB (LtGen Jules Briquet) hoofdkwartier Béziers

Daarnaast verschenen er in kranten soms lijsten met gekwetsten.  Zo verscheen er op 31 mei een lijst in het dagblad Vooruit van gekwetsten die opgenomen waren in het hulphospitaal van het Rode Kruis te Gent, Pasteurdreef 3.  Met vermelding van 1 Ekerenaar : Janssens (geen voornaam), Rubensheide 25.  In een krant op 14 juni 1940: gewonde soldaten in de kliniek Sint-André te Tielt: Silbersach Eugeen uit Mariaburg, Ekeren, in de abdij van Zevenkerken, waar een hospitaal is ingericht liggen in augustus 1940 Wolfs Constant en Vanderbeken Albert, beiden met de vermelding Ekeren.

Het Rode Kruis van Aalst gaf lijsten met vluchtelingen in Frankrijk.  Ook hier een Ekerenaar: Regenmortel Adriaan geboren 29 mei 1909. Luitenant Laureysen, prof.  te Ekeren zat op 18 juni in Masseube (Gers), in het niet bezette deel van Frankrijk.


Er worden ook inlichtingen gevraagd over vermisten die laatst gezien zijn in Ekeren