Twaalfjarig bestand
Tijdperk: van 1555 tot 1648
Gebeurtenissen tijdens het Twaalfjarig bestand (1609-1621)
Wikipedia: Twaalfjarig bestand, Oldebarnevelt, Maurits, Remonstranten, Contraremonstranten, Scherpe resolutie, waardgelders, synode van Dordrecht, Hugo de Groot
In jaartallen:
1606
December: De Spaanse veldheer Spinola en de Hollandse landsadvocaat Van Oldenbarneveld beginnen onderhandelingen over een bestand.
1607:
Maart: In de Staten van Holland staat Amsterdam alleen in zijn verzet tegen het bestand van Oldenbarnevelt.
1608:
31-1: In Rotterdam komt de Spaanse afgezant Markies Ambrogio Spinola op de Spaansekade aan wal. De onderhandelingen zouden een jaar later leiden tot het Twaalfjarig Bestand.
1609:
9-4: Ondertekening van het Twaalfjarig Bestand tussen Spanje en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tijdens de Tachtigjarige oorlog.
24-8: De shogun van Japan geeft handelspas aan de VOC. De Hollanders mogen een handelspost openen in Hirado, een plaatsje bij Nagasaki.
1610
Jan: De opvattingen van de remonstranten worden vastgelegd in de vijf artikelen van de remonstranten.
1611
1-12: De opening van de door Hendrick de Keyser ontworpen Koopmansbeurs aan de Vijgendam vindt plaats. De groeiende goederen- en aandelenhandel maakt dat er behoefte ontstaat aan een specifiek voor dit doel gemaakt gebouw.
1612
17-9: De Neptunus onder schipper Willem Cornelisz. van Muyden keert terug in Amsterdam van de eerste Nederlandse tocht ter walvisvaart bij Spitsbergen. De reis was niet succesvol, vanwege onvoldoende kennis van de fauna en het feit dat er geen Baskische harpoeniers waren ingehuurd.
1613
5-3: In Amsterdam wordt vergunning verleend voor de grote uitleg. Begonnen wordt met het graven van de drie hoofdgrachten Herengracht,Keizersgracht en Prinsengracht.
1614
27-1: Op Vlieland wordt de Noordsche Compagnie opgericht voor de walvisvangst nabij Spitsbergen.
27-3: Enkele ingezetenen van Hoorn, die de Austraalse Compagnie hebben opgericht, krijgen octrooi van de Staten-Generaal om maximaal 4 reizen uit te voeren, onder voorwaarde dat geen inbreuk zal worden gedaan op bestaande octrooien.
23-8: Groningen krijgt een universiteit, de latere Rijksuniversiteit Groningen.
Augustus: Ontdekkingsreiziger Joris van Spilbergen vertrekt met onder andere zijn vlaggenschip de Aeolus voor een wereldreis van 1614 tot en met 1617.
Stichting van de kolonie Nieuw-Nederland.
1615
Cornelis Drebbel houdt een proefvaart met zijn onderzeeboot op de Theems.
In Groenlo (Grol) wordt Grolsch bier gebrouwen.
In Frankrijk wordt chocoladedrank bij officiële audiënties bij de Franse Koning ingevoerd.
1616
10-1: Lichtenvoorde wordt ingenomen door de staatsen en ingelijfd bij het Graafschap Zutphen.
29-1: De Nederlandse ontdekkingsreizigers Willem Cornelisz Schouten en Jacob Le Maire varen voor het eerst om Vuurland. Zij noemen deze kaap naar de stad Hoorn, de geboorteplaats van Schouten.
25-2: Borculo wordt belegerd door de staatsen, en bij verdrag overgegeven en ingelijfd bij het graafschap Zutphen.
8-11: De stad Amsterdam staat joodse vluchtelingen uit Spanje en Portugal toe zich in de stad te vestigen en er hun religie te belijden, mits dat binnenshuis gebeurt en men zich niet uitlaat over het christendom. Gemengde huwelijken zijn niet toegestaan.
1617
4-8: De Staten van Holland nemen de "Scherpe Resolutie" aan: de steden van Holland worden gemachtigd om waardgelders in dienst te nemen teneinde woelingen te onderdrukken. Met dit besluit komt de Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt rechtstreeks in botsing met stadhouder Maurits van Oranje-Nassau. Volgens de prins zijn aanwerven en afdanken van troepen bevoegdheden van de Staten-Generaal.
1618
20-2: Maurits van Nassau erft bij het overlijden van zijn oudere halfbroer Filips Willem de titel prins van Oranje. Dit komt hem goed van pas in zijn machtsstrijd met Johan van Oldenbarnevelt.
14-6: De eerste krant verschijnt in de Nederlanden onder de naam "Courante uyt Italien ende Duytschlandt". Hij bevat nieuws over handel en oorlog, maar ook over natuurrampen. Samensteller is Casper van Hilten, die in dienst staat van prins Maurits.
25-6: Zeeslag Nederland-Spanje in de Middellandse Zee.
9-7: Legstaande kloosterkerk in Den Haag gekraakt door Contra-Remonstranten.
23-7: Maurits bezoekt met groot gevolg de bezette kloosterkerk.
6-6: Johan van Oldenbarnevelt wordt op het Binnenhof in Den Haag gearresteerd.
29-6: Van Oldenbarnevelts medestanders Hugo de Groot en Hoogerbeets gevangengenomen.
13-11: Synode van Dordrecht. Doel van de Synode is een uitspraak in het geschil tussen de remonstranten en contra-remonstranten.
1619
8-5: Slotzitting van de Synode van Dordrecht.
12-5: Gilles van Leedenberch wordt postuum ter dood veroordeeld. Zijn kist met lichaam wordt opgehangen aan de galg.
12-5: Johan van Oldenbarnevelt, Rombout Hogerbeets en Hugo de Groot worden veroordeeld wegens hoogverraad.
13-5: Johan van Oldenbarnevelt wordt in Den Haag onthoofd op last van de Staten-Generaal. Zijn misdaad was een poging het Nederlandse staatsbestel te hervormen. Zelf vond hij dat hij onschuldig was en hij diende daarom geen gratieverzoek in, omdat dat een impliciete schuldbekentenis zou inhouden. Rombout Hogerbeets en Hugo de Groot worden gevangengezet en overgebracht naar slot Loevestein. Hier begint De Groot te schrijven aan een inleiding tot het Hollandse recht en zijn De veritate religionis Christianae.
30-5: Stichting van Batavia door Jan Pieterszoon Coen, de nieuwe gouverneur-generaal van Nederlands-Indië.
1620
22-7: De Pilgrim Fathers vertrekken met de Speedwell vanuit Delfshaven naar Southampton op weg naar Amerika.
16-9: Uit de haven van Plymouth vertrekt de Mayflower met ruim honderd Pilgrim Fathers, waaronder de opvarenden van de Speedwell.
9-11: De opvarenden van de Mayflower krijgen Cape Cod in zicht.
21-9: Het Mayflower Compact wordt gesloten. Een overeenkomst tussen alle opvarenden van de Mayflower waarbij zij hun toekomstig bestuur regelen. Dit Compact wordt wel beschouwd als de eerste democratische staatsregeling.
4-12: De radicale burgemeester van Amsterdam Frederick de Vrij gaat persoonlijk de Sinterklaaskraampjes op de Dam omvergooien om een eind te maken aan de "paapse stoutigheden" in zijn stad.
Cornelius Drebbel vaart met 12 man een uur of drie onder het wateroppervlak van de Theems, van de Towerbridge naar Greenwich.