Gebeurtenissen:

Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki (1945)

Koude oorlog

De Griekse Burgeroorlog. (1943-1949)

Eerste Indochinese oorlog. 1946-1954.

Marshallplan (1947)

Blokkade van Berlijn (1948). 

Praagse coup

Volksrepubliek China.

NAVO

Warschaupact.

Koreaanse Ooorlog (1950-1953)

Hongaarse Opstand. (1956)

Vietnamoorlog. (1957-1963)

Berlijnse Muur (1961)

Varkensbaai (1961)

Cubacrisis. (1962) Culturele Revolutie (1966-1976) Praagse Lente (1968) Afghaanse Oorlog (1979-1989) Tiananmenprotest

1978

5-3: De Nederlandse minister van Defensie Roelof Kruisinga treedt af uit bezwaar tegen de neutronengranaat. 

1979

18-6: Jimmy Carter en Leonid Brezjnev ondertekenen te Wenen het SALT 2-verdrag ter beperking van het aantal kernwapens.

12-12: NAVO dubbelbesluit voor de plaatsing van middellangeafstands-atoomwapens.

27-12: Russische inval in Afghanistan.

1980

1-1: De eerste reacties op de Russische invasie in Afghanistan, op 27 december 1979, komen los. In Teheran wordt de Russische ambassade bestormd door demonstranten. De Amerikaanse president Jimmy Carter kondigt ingrijpende politieke, economische en culturele sancties af en dreigt met een boycot van de Olympische Spelen in Moskou.

22-1: De Russische dissident en kernfysicus Andrej Sacharov wordt gearresteerd en naar Gorki verbannen; alle officiële onderscheidingen en eerbetuigingen die hem eerder van staatswege waren toegekend, worden teruggenomen.

4-4: Meer dan 10.000 Cubanen vluchten in Havana het onbewaakte terrein van de ambassade van Peru op, om langs die weg het land te kunnen verlaten. Op 16 april 1980 mogen allen Cuba verlaten.

14-8: Op de Poolse Lenin-scheepswerf begint de staking die door velen als het begin van de val van het communisme in het Oostblok gezien wordt en die leidt tot de oprichting van Solidarność.

31-8: De regering van Polen gaat akkoord met alle eisen van de stakende arbeiders op de scheepswerf van Gdańsk. Er worden grootscheepse toezeggingen in de sociale sfeer gedaan en bovendien mag een onafhankelijke vakbond worden gevormd en komt er officieel stakingsrecht. Vier dagen later krijgen ook de stakende mijnwerkers deze rechten.

24-10: De nieuwe onafhankelijke Poolse vakbond Solidarność wordt geregistreerd. Alsnog probeert de regering de statuten van de bond te bepalen, maar op 10 november wijst het Opperste Gerechtshof van Polen dat af.

1981

16 - Ondanks waarschuwingen van de Volksrepubliek China laat de Nederlandse regering toch levering van twee duikboten aan Taiwan toe, ook als de Tweede Kamer zich drie weken later ertegen uitspreekt. China reageert met bekoeling van de economische betrekkingen, maar tot een echte breuk komt het niet.

10-9: - De Poolse vakbond Solidariteit eist tijdens een congres in Gdańsk vrije algemene verkiezingen, arbeiderszelfstandigheid in de bedrijven en gelijke rechten voor iedereen. De arbeiders in andere Oost-Europese landen worden opgeroepen ook vrije vakbonden op te richten. Vooral dat laatste wordt door de Sovjet-Unie als een provocatie betiteld.

21-11: - Na een serie zeer massale demonstraties in verschillende Europese hoofdsteden beleeft Amsterdam, met ruim 400.000 demonstranten tegen het NAVO-besluit tot plaatsing van kruisvluchtwapens met nucleaire lading in West-Europa, zijn grootste demonstratie ooit. Ze werd georganiseerd door de linkse politieke partijen, de vakbeweging en de vredesbewegingen, waarin het IKV onder leiding van Mient Jan Faber een hoofdrol speelde.

december

13-12: - In Polen wordt de staat van beleg afgekondigd. De militairen nemen de macht over, naar het heet om het socialisme te redden.

1982

16-3:  De Russische leider Leonid Brezjnev kondigt aan dat de Sovjet-Unie haar arsenaal aan middellangeafstandsraketten in het Europese deel van Rusland zal bevriezen.

31 - Van de vijftien leden van het Vietnamese Politbureau worden er zes vervangen; onder hen generaal Võ Nguyên Giáp, de toonaangevende militaire leider in de succesvol verlopen oorlogen tegen Frankrijk en de VS.

3-5 - De verjaardag van de eerste liberale grondwet van Polen uit 1791. Er hebben de ernstigste botsingen plaats tussen aanhangers van de destijds verboden vakbond 'Solidariteit' en de politie sinds in december 1981 de staat van beleg werd ingevoerd.

30-5: Spanje treedt als zestiende lidstaat toe tot de NAVO.

22-6: Tijdens een conferentie te Kuala Lumpur (Maleisië) gaan de moordlustige Rode Khmer en de niet-communistische verzetsgroepen in Cambodja een verbond aan, onder het voorzitterschap van het voormalige Cambodjaanse staatshoofd prins Norodom Sihanouk. Gezamenlijk willen ze strijd leveren tegen de Vietnamese bezetting van het land.

17-8: China en de VS bereiken een overeenkomst in de houding ten opzichte van Taiwan. De VS zeggen toe dat ze hun wapenleveranties geleidelijk zullen verminderen. China garandeert dat het slechts langs vreedzame weg zal streven naar hereniging tussen de 'Volksrepubliek' en 'Nationalistisch' China.

10-11: Op 75-jarige leeftijd sterft Leonid Brezjnev, partijleider en president van de toenmalige Sovjet-Unie. Het Centraal Comité van de communistische partij kiest Joeri Andropov als zijn opvolger.

12-11 - Lech Wałęsa wordt door de Poolse autoriteiten vrijgelaten.

december: De onafhankelijke Poolse vakbond Solidariteit wordt verboden.

4-12 - Het Volkscongres in China neemt een nieuwe grondwet aan die de ingeslagen hervormingskoers in China bekrachtigt. De positie van president, afgeschaft in 1975, wordt opnieuw ingevoerd.

21-12: De nieuwe Russische leider Joeri Andropov houdt een rede ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van de Sovjet-Unie. Hij verklaart dat wanneer het Westen zou afzien van de voorgenomen modernisering van het kernwapenarsenaal, de Sovjet-Unie slechts zoveel middellangeafstandsraketten wil behouden als Engeland en Frankrijk bezitten. Bovendien stelt hij de VS voor het aantal strategische wapens te verminderen. Het Westen reageert koel.

23-12: In Polen worden alle interneringskampen opgeheven. Alleen de leiders van de verboden vakbondsorganisatie 'Solidariteit' blijven onder arrest. Op 31 december komt er bovendien een einde aan de staat van beleg.

1983

5-1 - Het Warschaupact stelt de NAVO een niet-aanvalsverdrag voor. De reactie is lauw.

1-5 Ondanks de onderdrukking nemen de mensen in Chili en Polen de gelegenheid van de eerste mei te baat om te demonstreren. In Chili is het een repetitie voor de dagen van massaal 'nationaal protest' die vanaf 11 mei iedere maand terugkeren. In Polen vinden in wel 20 steden demonstraties plaats voor de verboden vakbond 'Solidariteit'.

9-5: Een onderzoek dat een team van deskundigen uitvoerde in opdracht van de Wereldgezondheidsconferentie van 1981 komt tot de slotsom dat het in geval van een nucleaire oorlog niet mogelijk zal zijn om de gewonden medische hulp en verzorging te bieden.

16-6 - In de Sovjet-Unie wordt Joeri Andropov nu ook tot voorzitter van het partijpresidium gekozen. In recordtijd heeft hij daarmee de drie belangrijkste ambten van staat en partij verworven: president, secretaris-generaal van de partij en voorzitter van de verdedigingsraad.

22-7 - Polen heft de staat van beleg op, die 19 maanden heeft geheerst. Het parlement heeft inmiddels zoveel bijzondere wetten aangenomen dat de meeste rechtsmiddelen van de uitzonderingstoestand nog steeds ter beschikking staan.

augustus

15-8: Sovjet-leider Joeri Andropov spreekt zich uit voor drastische wijzigingen in de planeconomie van zijn land. Drie dagen later stelt hij in een gesprek met Amerikaanse senatoren een moratorium op ruimtewapens in het vooruitzicht. Op 21 augustus legt Andropov een ontwerpverdrag over een vreedzaam gebruik van de ruimte voor aan de Verenigde Naties.

1-9: Een Zuid-Koreaans passagiersvliegtuig wordt boven het Russische grondgebied neergeschoten. Alle 269 passagiers en bemanningsleden komen om het leven. (Korean Air-vlucht 007).

17-9: De Russische minister van Buitenlandse Zaken Andrej Gromyko ziet af van deelname aan de op 20 september beginnende Algemene Vergadering van de VN in New York, omdat zijn veiligheid niet kan worden gewaarborgd. De Amerikaanse regering heeft de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot landingsrecht in New York ontzegd, als reactie op het neerhalen van het Zuid-Koreaanse passagiersvliegtuig door het Sovjet-leger in Siberië.

5-10: De Poolse vakbondsleider Lech Wałęsa krijgt de Nobelprijs voor de Vrede toegekend. De grote geldprijs die aan de onderscheiding is verbonden, wil Wałęsa ter beschikking stellen van de rooms-katholieke kerk in Polen.

29-10: In Den Haag vindt de grootste demonstratie uit de Nederlandse geschiedenis plaats. Aan de demonstratie tegen het plaatsen van kruisraketten op Vliegbasis Woensdrecht doen ongeveer 550.000 mensen mee. Tot de sprekers behoort verrassend prinses Irene.

31-10: Het Britse Lagerhuis spreekt zich met 362 tegen 218 stemmen uit vóór plaatsing van de Amerikaanse kruisraketten in Engeland. Veertien dagen later is het eerste van deze atoomwapens geïnstalleerd en inzetbaar.

23-11: Bij de ontwapeningsgesprekken in Genève (stad) over middellange-afstandsraketten breekt de Russische delegatie de onderhandelingen af zonder dat een afspraak wordt gemaakt over hervatting daarvan. Intussen arriveren de eerste Pershing II-raketten in de Bondsrepubliek Duitsland. Op 8 december komt er ook een einde aan de gesprekken over begrenzing van strategische bewapening en tweezijdige troepenbeperking in Europa.

1984

17-1: In Stockholm begint de vervolgzitting van de Europese Veiligheidsconferentie van Madrid, met als thema's wederzijds vertrouwen en ontwapening.

16-3: In Wenen worden na een onderbreking van drie maanden de onderhandelingen tussen de Sovjet-Unie en de VS over troepenverminderingen in Midden-Europa weer opgepakt.

7--5: In het proces om schadevergoeding dat duizenden Vietnam-veteranen hebben aangespannen tegen de fabrikant van het zeer schadelijke ontbladeringsgif Agent Orange bereiken de partijen een akkoord op de uitkering van in totaal 250 miljoen dollar.

14-5: Nadat in West-Europa de plaatsing van Amerikaanse Pershing II's en kruisraketten als uitvloeisel van het NAVO-dubbelbesluit onmiskenbaar is begonnen, brengt de Sovjet-Unie in de DDR eveneens middellangeafstandsraketten in stelling.

1-6: De Nederlandse regering besluit dat alle 48 Amerikaanse kruisraketten zullen worden geplaatst, tenzij op 1 november 1985 kan worden vastgesteld dat de Sovjet-Unie zijn bestand aan SS-20-raketten niet heeft uitgebreid na 1 juni 1984.

17-6: Voor het eerst sinds de stakingen van 1980 en de instelling van de staat van beleg zijn er in Polen verkiezingen. Aan de oproep van de verboden vakbond 'Solidariteit' om de stemming te boycotten, wordt nauwelijks gehoor gegeven.

1-9: Afghaanse verzetsstrijders plegen een aanslag op de luchthaven van Kabul: 42 mensen komen om en er zijn meer dan 100 gewonden.

19-10: In Polen wordt de oppositionele priester Jerzy Popieluszko door vier leden van de binnenlandse veiligheidsdienst ontvoerd en vermoord. Zes dagen nadat zijn lichaam is gevonden in een waterreservoir in Noord-Polen, worden de daders gearresteerd. Op 7 februari 1985 krijgen de vier gevangenisstraffen van 14 tot 25 jaar.

1-11: Abortus gelegaliseerd in Nederland, middels de aanname van de Wet afbreking zwangerschap en het Besluit afbreking zwangerschap.

9-11: De NAVO aanvaardt een nieuwe verdedigingsstrategie, volgens welke een eventuele aanval uit het Oosten vroegtijdig moet worden beantwoord met tegenaanvallen ver achter de frontlinie met de modernste conventionele wapens. Op deze manier moet het gebruik van kernwapens in Midden-Europa zo lang mogelijk worden verhinderd.

15-11: Tussen Noord-Korea en Zuid-Korea vinden eerste gesprekken plaats over de mogelijkheid een economische relatie aan te gaan.

24-12: Op de zesde verjaardag van hun invasie in Cambodja openen de Vietnamese troepen een nieuw groot offensief tegen de door China gesteunde Cambodjaanse verzetsgroepen.

1985

1-1: De Volksrepubliek China voert verstrekkende economische hervormingen door, die een gedeeltelijke herziening van de centraal geleide planeconomie inhouden.

15-2: In Cambodja veroveren Vietnamese invasietroepen het hoofdkwartier van de Rode Khmer.

21-2: In Wenen tekenen de Sovjet-Unie en het IAEA een overeenkomst voor de veiligheidsinspectie van civiele nucleaire installaties. Ook China treedt in 1985 tot het akkoord toe, waarmee de vijf atoommachten allemaal aan IAEA-controle zijn onderworpen.

10-3: Sovjet-partijleider Konstantin Tsjernenko overlijdt in Moskou op 73-jarige leeftijd na een ernstige ziekte. Michail Gorbatsjov wordt de nieuwe partijleider.

16-3: De eerste Amerikaanse kernraketten komen aan op de Belgische luchtmachtbasis Florennes, slechts één dag na het definitieve besluit tot plaatsing. In de loop van het jaar komen enkele malen vele tienduizenden betogers de straat op om te protesteren tegen de raketten, terwijl vredesmilitanten een aantal pogingen doen om Florennes binnen te dringen.

7-4: De nieuwe leider van de Russische communistische partij, Michail Gorbatsjov, kondigt een eenzijdig moratorium af op de plaatsing van de SS-20-middellangeafstandsraketten in Europa, geldig tot eind november. Hiermee wil Gorbatsjov zijn streven naar vrede tot uitdrukking brengen.

18-4: Noorwegen is het eerste NAVO-land dat deelname aan de Amerikaanse plannen voor het waanzinnig dure verdedigingssysteem tegen kernraketten in de ruimte (SDI) van de hand wijst.

mei

2-7: De minister van Buitenlandse Zaken met de meeste dienstjaren ter wereld, Andrej Gromyko, wordt tot president van de Sovjet-Unie gekozen. In zijn ministersfunctie wordt hij opgevolgd door de Gorbatsjov-aanhanger Eduard Sjevardnadze, tot dat moment partijleider in Georgië.

1-9: Franse en Amerikaanse duikers ontdekken het wrak van de Titanic in de buurt van Newfoundland.

7-9: Na eerder Noorwegen, Australië, Frankrijk en Denemarken wijst nu ook Canada deelname aan het Amerikaanse 'Star Wars'-programma SDI van de hand.

2-10: De Russische partijleider Michail Gorbatsjov komt aan in Frankrijk, voor zijn eerste bezoek aan een westers land. Opnieuw doet hij opvallende ontwapeningsvoorstellen.

15-10: Michail Gorbatsjov introduceert zijn politiek van perestrojka, herstructurering.

1-11: De Nederlandse regering besluit tot plaatsing van kruisvluchtwapens met atoomlading in Woensdrecht. Op 14 november gaat de Tweede Kamer akkoord met het plan.

19-11: In Genève vindt een eerste ontmoeting plaats tussen de Amerikaanse president Ronald Reagan en de Sovjet-president Michail Gorbatsjov, in het kader van de driedaagse 10de Amerikaans-Russische topconferentie.

6-12 Engeland is het eerste land dat een verdrag aangaat met de VS over deelname aan het Amerikaanse defensieprogramma in de ruimte: SDI.

1986

15-1: De Russische leider Michail Gorbatsjov stelt voor tot het jaar 2000 in een driefasenplan alle kernwapens uit de wereld te helpen. De NAVO reageert positief. De Amerikaanse president Ronald Reagan antwoordt in februari met het voorstel om overal de Amerikaanse en Russische landraketten voor de korte en middellange afstand in aantal te verminderen.

6-3: Het 27ste Sovjet-partijcongres, waarop Gorbatsjovs positie als partijleider versterkt wordt, loopt ten einde.

18-4: De Russische partijleider Michail Gorbatsjov stelt het Westen voor om de conventionale wapens en strijdkrachten in Europa, "van de Atlantische Oceaan tot de Oeral", te beperken.

20-5: De omstreden grensrivier Amoer tussen China en de Sovjet-Unie mag weer worden bevaren, nadat het vaarverkeer daarop twintig jaar lang heeft stilgelegen.

22-5: Weliswaar stemmen de ministers van Defensie van alle NAVO-partners in met de Amerikaanse plannen om nieuwe chemische wapens te gaan vervaardigen, maar de helft van de landen wijst stationering op hun grondgebied af, zelfs in tijden van crisis.

21-6: Als eerste Oostblokland ziet Hongarije af van de tot deze datum bloeiende import van giftig afval tegen harde westerse deviezen. De milieuproblemen gaan te zwaar wegen.

28-6: Michail Gorbatsjov kondigt aan dat een deel van de Russische troepen vóór het einde van het jaar zal worden teruggetrokken uit Afghanistan.

augustus

18-7: Hoewel de VS een aantal ondergrondse kernproeven hebben uitgevoerd, verlengt de Sovjet-Unie het eenzijdige uitstel op dergelijke proefexplosies tot het einde van het jaar.

11-9: De regering van Polen laat tot de 15de van de maand alle politieke gevangenen vrij.

28-11: De VS nemen de 131 met kruisraketten bewapende B52-bommenwerpers in gebruik en schenden daarmee welbewust het tot dit moment nageleefde, hoewel nooit geratificeerde SALT II-akkoord met de Sovjet-Unie. Van dit laatste land komt vooralsnog geen reactie op de Amerikaanse provocatie.

19-12: Na zes lange jaren van binnenlandse verbanning naar de stad Gorki, keren de dissident en Nobelprijswinnaar voor de Vrede, de atoomgeleerde Andrej Sacharov, en diens vrouw Jelena Bonner terug naar Moskou.

19-12: In Shanghai beginnen, ondanks verboden, toch demonstraties van Chinese studenten. De eisen zijn: meer democratie en meer medezeggenschap. Op 23 december slaat het verzet ook over naar Peking, en daarvandaan naar ten minste 16 andere steden.

1987

16-1: De secretaris-generaal van de communistische partij van China, Hu Yaobang, treedt af en wordt opgevolgd door premier Zhao Ziyang.

27-1: De Russische partijleider Michail Gorbatsjov levert in een opvallende rede kritiek op de fouten van het verleden. Hij roept op tot democratisering van de partij en de Russische samenleving. Op 2 februari wordt een eerste groep dissidenten vrijgelaten.

26-2: Omdat de VS weigeren af te zien van hun atoomproeven, beëindigt de Sovjet-Unie het eenzijdige uitstel dat 19 maanden heeft standgehouden en voert ook zelf weer een testexplosie uit.

28-5: De 19-jarige West-Duitser Mathias Rust landt met een sportvliegtuigje op het Rode Plein in Moskou. Het lek in de verdediging van het luchtruim van de Sovjet-Unie dat hierdoor aan het licht komt, leidt tot het ontslag van een aantal hooggeplaatste Russische militairen. Rust wordt tot vier jaar werkkamp veroordeeld.

6-6: Er breken ernstige rellen uit in Oost-Berlijn uit als enkele duizenden jongeren het openlucht popconcert dat aan de overzijde van de Berlijnse Muur plaatsvindt, willen beluisteren.

22-7: De Russische partijleider Michail Gorbatsjov biedt het westen een wereldwijde 'dubbele nuloptie' aan voor kernwapens voor de korte en middellange afstand.

23-7: In Moskou demonstreren Krim-Tataren voor het recht om naar hun geboorteland de Krim te mogen terugkeren. Na de Tweede Wereldoorlog waren ze door Jozef Stalin naar Centraal-Azië gedeporteerd, omdat hun nationalistische streven in verband werd gebracht met collaboratie met de Duitsers.

23-8: In de hoofdsteden van de drie Baltische staten wordt gedemonstreerd tegen de Russische overheersing. Aanleiding is de 48ste verjaardag van het Duits-Russische niet-aanvalsverdrag tussen Adolf Hitler en Jozef Stalin, waarbij de drie landen aan de Sovjet-Unie werden overgeleverd.

8-12: Het eerste bezoek aan de VS van de Russische partijleider Michail Gorbatsjov wordt opgesierd door de ondertekening van het INF-verdrag.

15-12: Onder druk van aanhoudende protesten moet de regering van Polen geplande prijsverhogingen laten vallen.

1988

14-4: Einde van de Sovjet-bezetting van Afghanistan.

1989

11-1: Het Hongaarse parlement stemt voor een wet waarmee de inwoners meer vrijheid krijgen, zoals het recht een vereniging op te richten en het recht te demonstreren.

15-1: In de Tsjechoslovaakse hoofdstad Praag treedt de politie hardhandig op tegen demonstranten die de zelfverbranding van Jan Palach twintig jaar eerder herdenken. Een aantal activisten, onder wie Václav Havel, wordt gearresteerd.

6-2: Begin Rondetafelbesprekingen tussen Solidarność en de communistische machthebbers in Polen met als inzet onder andere vrije verkiezingen.

15-2: De Russische terugtrekking uit Afghanistan wordt voltooid.

21-2: De Tsjecho-Slowaakse toneelschrijver en dissident Václav Havel wordt tot negen maanden cel veroordeeld vanwege een 'opruiende en beledigende toespraak' tijdens de herdenking van Jan Palach op 16 januari.

26-3: Bij verkiezingen voor het Congres in de Sovjet-Unie haalt Boris Jeltsin meer dan 89% van de stemmen in zijn district Moskou.

april

15-4 juni: In Peking, China, vindt op het Plein van de Hemelse Vrede een studentenopstand plaats, die door het regime hard wordt neergeslagen.

4-6: Het protest op het Tiananmenplein in de Chinese hoofdstad Peking wordt op bloedige wijze onderdrukt. De hele wereld ziet hoe een eenzame demonstrant de colonne tanks die het plein willen ontruimen tegenhoudt. Honderden mensen komen om het leven.

19-8: De Pan-Europese picknick wordt georganiseerd op de grens van Oostenrijk en Hongarije.

23-8: In de Baltische staten vormen twee miljoen mensen een menselijke keten, de Baltische Weg, om herstel van de onafhankelijkheid te eisen. Ze doen dit op de vijftigste verjaardag van het Molotov-Ribbentroppact, dat aan hun vooroorlogse zelfstandigheid een einde maakte.

25-8: Tadeusz Mazowiecki wordt premier van Polen; de eerste niet-communist in het Oostblok sinds eind jaren veertig. Zijn benoeming is het directe gevolg van de vrije Senaatsverkiezingen, eerder deze maand gehouden.

24-9: Hongarije opent zijn grens met Oostenrijk. Door het 'gat' in het IJzeren gordijn vluchtten in de aaneensluitende weken tienduizenden burgers uit de DDR via de Hongaars-Oostenrijkse grens naar West-Duitsland.

30-9: De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Hans-Dietrich Genscher maakt bekend dat duizenden DDR-burgers die gevlucht waren naar de Duitse ambassade in Praag naar de Bondsrepubliek mogen vertrekken.

7-10: De DDR viert haar veertigste en laatste verjaardag. De protesten in Oost-Berlijn, Leipzig en andere delen van het land houden aan.

9-11: De val van de Berlijnse Muur.

2-12: Het Politbureau van de Oost-Duitse eenheidspartij SED heft zichzelf op.

25-12: De voortvluchtige Roemeense dictator Nicolae Ceaușescu en zijn vrouw Elena worden geëxecuteerd.

1990

1-1: Meer dan tweehonderdduizend West- en Oost-Duitsers vieren nieuwjaar bij de Brandenburger Tor, die in december was geopend. Het feest wordt echter verstoord door een stellage die instort, wat het leven kost aan één persoon en waarbij verder honderd personen gewond raken.

8-1: In Sibiu in Roemenië verschijnen de eerste leden van de Securitate, Ceaușescu's geheime politie, voor de rechtbank.

15-1: Duizenden bestormen het Stasi-hoofdkantoor in Berlijn om hun dossier in te zien.

15-1: In Bulgarije schaft het parlement de leidinggevende rol van de communistische partij af.

18-1: Voormalig staats- en partijleider van Bulgarije, Todor Zjivkov, wordt gearresteerd voor 'aanzet tot etnisch geweld, machtsmisbruik en verduistering van staatsgelden'.

18-1: In Tsjecho-Slowakije verlaat premier Marián Čalfa de communistische partij.

22-1:Na 45 jaar onbetwist leiderschap, geeft de Joegoslavische communistische partij haar machtsmonopolie, dat door de grondwet was gegarandeerd, op.

29-1: Erich Honecker, gewezen leider van de Duitse Democratische Republiek, wordt na zijn verblijf in het ziekenhuis gearresteerd op verdenking van hoogverraad.

7-2: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - De communistische partij gaat akkoord haar monopolie op de macht op te geven.

9-2: Sovjetpresident Michail Gorbatsjov stemt in met Bush' plan om de troepen in Europa van beide mogendheden te beperken tot 195.000.

11-2: Michail Gorbatsjov geeft de toestemming tot de hereniging van de twee Duitslanden.

19-2: Grenswachters van de DDR beginnen om middernacht met de afbraak van de Berlijnse Muur in het hart van het oude centrum van Berlijn, bij de Rijksdag.

24-2: Bij de eerste meerpartijenverkiezingen in de Sovjetrepubliek Litouwen behaalt het Litouwse volksfront Sąjūdis de meerderheid.

26-2: Václav Havel, de Tsjecho-Slowaakse president, brengt een bezoek aan Michail Gorbatsjov. De twee regeringsleiders bereiken een akkoord over de terugtrekking van Sovjettroepen uit Tsjecho-Slowakije tegen 1 juli 1991.

27-2: In de Sovjet-Unie keurt het parlement het wetsontwerp over de invoering van een presidentieel systeem goed.

4-3: Bij de verkiezingen in de Sovjetrepublieken Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne worden de beste resultaten behaald door de hervormingsgezinde kandidaten.

9-3: Na in 1968 in ongenade te zijn gevallen, wordt de legendarische sportman Emil Zátopek in Praag in ere hersteld.

11-3: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Litouwen roept de onafhankelijkheid uit. Deze wordt overigens pas in september 1991 door de Sovjet-Unie erkend.

13-3: In de Sovjet-Unie verwijdert het parlement artikel zes uit de grondwet en kent het ruime bevoegdheden toe aan de president. De Communistische Partij verliest zo haar machtsmonopolie.

15-3: Michail Gorbatsjov wordt president van de Sovjet-Unie. Het Congres van Volksafgevaardigden geeft hem uitgebreide volmachten.

18-3: In de DDR vinden de eerste democratische verkiezingen sinds 1932 plaats. De verkiezingen worden gewonnen door de christendemocratische "Alliantie voor Duitsland" (CDU, DSU en DA). De SPD is de grote verliezer. De vroegere communistische partij, de PDS, behaalt 16% van de stemmen. 

21-3: In China legt Deng Xiaoping (85) zijn laatste officiële functie als voorzitter van de staatscommissie voor de strijdkrachten neer.

3-4: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - De wet betreffende de uittreding van deelrepublieken uit de Sovjet-Unie wordt goedgekeurd door de nationaliteitenkamer, een van de twee kamers van de Opperste Sovjet.

3-4: In Bulgarije wordt Petar Mladenov (53) door het parlement met algemene stemmen verkozen tot president.

8-4: De eerste vrije parlementsverkiezingen in Hongarije worden met 165 zetels op 386 gewonnen door het conservatieve Hongaars Democratisch Forum, voor de liberale Alliantie van Vrije Democraten, die 92 zetels haalt. De voormalige communisten, de Hongaarse Socialistische Partij, halen nog 33 zetels. Zie Hongaarse verkiezingen 1990.

12-4: In de DDR wordt Lothar de Maizière de eerste minister van de eerste niet-communistische regering van dat land. De regering wordt gevormd door de drie conservatieve partijen van de Alliantie, de SPD en de liberale "Bond van Vrije Democraten".

20-4: In Gdańsk (Polen) wordt Lech Wałęsa met een grote meerderheid herkozen tot voorzitter van de Poolse vakbond Solidariteit.

2-5: De schrijver Arpad Goencz (68), behorende tot de Alliantie van Vrije Democraten, wordt door het Hongaarse parlement aangesteld als voorzitter en interim-president van de republiek.

4-5: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Letland verklaart zich als derde Baltische republiek, na Litouwen en Estland, onafhankelijk van de Sovjet-Unie.

6-5: Ondanks een verlies van 8% in vergelijking met de parlementsverkiezingen van maart blijven de christendemocraten de grootste partij bij de eerste vrije gemeenteraadsverkiezingen in de DDR.

11-5: De regeringen van de DDR en de Bondsrepubliek Duitsland tekenen een verdrag voor de vorming van een monetaire en economische unie die ingaat op 1 juli 1990. Hiervoor trekt de Bondsrepubliek 115 miljard mark uit.

18-5: In Bonn ondertekenen de DDR en de Bondsrepubliek Duitsland een verdrag tot oprichting van een monetaire en sociale unie. De DDR neemt op 1 juli de belangrijkste economische wetten over van de Bondsrepubliek.

20-5: In Roemenië worden de eerste vrije verkiezingen gehouden na de val van het communisme. Interimpresident Ion Iliescu en het Front voor Nationale Redding winnen de parlements- en presidentsverkiezingen.

29-5: Boris Jeltsin wordt verkozen tot de nieuwe president van de republiek Rusland.

1-6: In Washington wordt er topoverleg gepleegd tussen George Bush en Michael Gorbatsjov over de vermindering van strategische wapens.

7-6: De landen van het Warschaupact besluiten in Moskou tot een herziening van de aard en de functies van het bondgenootschap.

10-6: In Tsjechoslowakije behaalt de partij van president Václav Havel, Burgerforum, de absolute meerderheid bij de vrije verkiezingen.

15-6: Sigrid Sternebeck, een terroriste van de Rote Armee Fraktion (RAF) aangehouden in de DDR, bevestigt de samenwerking tussen de RAF en de Stasi, de Oost-Duitse staatsveiligheid.

17-6: De communisten behalen de absolute meerderheid bij de tweede stemronde in de Bulgaarse parlementsverkiezingen.

22-6: De bekende wachtpost aan de Berlijnse Muur, Checkpoint Charlie, wordt gesloopt. Het wachthuisje wordt in een museum geplaatst.

23-6: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Moldavië roept zich uit tot een soevereine staat.

1-7: De economische en monetaire unie tussen de Bondsrepubliek Duitsland en de Duitse Democratische Republiek gaat van start. De laatste grenscontroles worden door de DDR opgeheven en de Oost-Duitse Mark wordt in de DDR vervangen door de D-Mark.

6-7: De regeringsleiders van de NAVO verklaren na de tweedaagse top in Londen dat de Koude Oorlog over is.

10-7: Op het achtentwintigste congres van de Communistische Partij in Moskou wordt Michael Gorbatsjov herkozen tot patijleider.

15-7: Op de topontmoeting tussen de Duitse bondskanselier Helmut Kohl en de Sovjetpresident Michael Gorbatsjov te Moskou komt men dicht bij een overeenkomst over de laatste heikele punten betreffende de hereniging van de twee Duitslanden.

16-7: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - De Sovjetdeelstaat Oekraïne wordt door zijn parlement soeverein verklaard.

17-7: Tijdens een overleg tussen de vier geallieerden, Polen en de twee Duitslanden in Parijs wordt een akkoord gesloten over het voortbestaan van de Oder-Neissegrens na de Duitse hereniging.

27-7: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Het parlement van de Sovjetrepubliek Wit-Rusland roept de soevereiniteit uit.

17-8: Aleksandr Solzjenitsyn weigert het aanbod van de Sovjet-Unie voor het herstel van zijn burgerrechten.

31-8: In Berlijn ondertekenen de twee Duitslanden het Eenwordingsverdrag, waardoor beide staten op 3 oktober weer één staat worden.

12-9: In Moskou ondertekenen de Duitse Democratische Republiek en de Bondsrepubliek Duitsland en de vier geallieerde winnaars van de Tweede Wereldoorlog het zogenaamde "2 + 4"-verdrag. Dit verdrag herstelt de soevereiniteit van Duitsland en legt het internationale statuut van het nieuwe herenigde Duitsland vast. Formeel komt hiermee pas een einde aan de Tweede Wereldoorlog.

24-9: De Duitse bondspresident Richard von Weizsäcker ondertekent in Bonn het verdrag over de Duitse eenwording.

3-9: Duitse hereniging. De Länder (deelstaten) van de DDR (Oost-Duitsland) treden toe tot de Bondsrepubliek Duitsland, die nu 16 deelstaten telt. Daarmee geldt de West-Duitse wetgeving voor geheel Duitsland.

4-9: In het Rijksdaggebouw in Berlijn komt het Duitse parlement voor het eerst in 57 jaar weer samen. Het gaat om 520 leden van de Bondsdag en 144 leden van de Oost-Duitse Volkskammer.

15-9: Sovjetleider Michail Gorbatsjov krijgt de Nobelprijs voor de vrede.

14-10: Duitsland en Polen tekenen in Warschau een verdrag dat hun grens langs de rivieren Oder en Neisse vastlegt.

19-10: Tijdens de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa in Parijs kondigen de landen van de NAVO en het Warschaupact officieel het einde van de Koude Oorlog af.

9-12: Slobodan Milošević wordt president van Servië.

9-12: Lech Wałęsa wordt in de tweede verkiezingsronde met 74,25% van de stemmen verkozen tot president van Polen.

22-12: Lech Wałęsa legt de eed af als democratisch verkozen president van Polen.

23-12: Nationaal Referendum in Slovenië voor onafhankelijkheid en soevereiniteit

1991

11-1: De Sovjet-Unie bezet Vilnius om de onafhankelijkheid van Litouwen te verhinderen.

9-2: In Litouwen stemt de bevolking voor onafhankelijkheid.

20-2: Ernstige onlusten in Albanië, dat zich probeert te ontworstelen aan het stalinisme. In Tirana wordt een standbeeld van Enver Hoxha omvergehaald. President Ramiz Alia stelt presidentieel bestuur in.

25-2: Opheffing van de militaire structuur van het Warschaupact.

3-3: Letland en Estland stemmen voor onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie.

15-3: De vier voormalige geallieerde bezettingsmachten in Duitsland, de VS, Engeland, Frankrijk en de Sovjet-Unie, doen officieel afstand van hun laatste rechten, na de hereniging van de twee Duitslanden in november 1990.

31-3: Het einde van het Warschaupact.

31-3: In Albanië vinden de eerste verkiezingen met meerdere partijen plaats.

12-6: Boris Jeltsin wordt verkozen als president van Rusland.

25-6: Slovenië en Kroatië maken zich los van Joegoslavië en roepen hun onafhankelijkheid uit.

1-7: Officiële opheffing van het Warschaupact.

7-7: Op Brioni wordt tussen Slovenië en rest-Joegoslavië het Akkoord van Brioni getekend.

31-7: George H.W. Bush en Michail Gorbatsjov tekenen de Strategic Arms Reduction Treaty (START) om het aantal kernwapens voor de lange afstand terug te dringen.

18-8: Couppoging in de Sovjet-Unie - Tijdens zijn vakantie in de Krim wordt Sovjetpresident Michail Gorbatsjov afgezet en onder huisarrest geplaatst; het landsbestuur komt in handen van een comité dat bestaat uit conservatieve communistische politici.

20-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - Estland roept de onafhankelijkheid uit.

21-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - Letland verklaart zich onafhankelijk.

21-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - De leiders van de staatsgreep in de Sovjet-Unie geven hun poging op. Nog voor Michail Gorbatsjov naar Moskou is teruggekeerd, werpt Boris Jeltsin, president van Rusland, zich op als de nieuwe sterke man.

24-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - Onafhankelijkheid van Oekraïne.

27-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - Moldavië verklaart zich onafhankelijk.

31-8: Ineenstorting Sovjet-Unie - Kirgizië verklaart zich onafhankelijk.

1-9: Ineenstorting Sovjet-Unie - Oezbekistan verklaart zich onafhankelijk.

6-9: Ineenstorting Sovjet-Unie - De Sovjet-Unie erkent de onafhankelijkheid van Estland, Letland en Litouwen.

6-9: Ineenstorting Sovjet-Unie - Ruslands op een na grootste stad, sinds 1924 gekend als Leningrad, krijgt haar oorspronkelijke naam, Sint-Petersburg, terug.

8-9: Macedonië verklaart zich onafhankelijk.

25-10: De laatste Joegoslavische troepen verlaten Slovenië.

27-10:De eerste vrije parlementsverkiezingen in Polen.

27-11: De VN Veiligheidsraad neemt Resolutie 721 aan die de weg voor vredesoperaties in Joegoslavië opent.

1-12: Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - In een referendum stemmen de Oekraïners massaal voor onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie.

8-12: Ineenstorting Sovjet-Unie - Oekraïne, de Russische Federatie en Wit-Rusland tekenen het Akkoord van Minsk. Hiermee wordt het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) opgericht.

16-12: Ineenstorting Sovjet-Unie - Kazachstan verklaart zich onafhankelijk.

21-12: Ineenstorting Sovjet-Unie - In Alma-Ata wordt de Sovjet-Unie officieel opgeheven. De voormalige Sovjetrepublieken richten het GOS op; Georgië en de drie Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen) sluiten zich niet bij het GOS aan.

25-12: Ineenstorting Sovjet-Unie - Michail Gorbatsjov treedt officieel af als president van de Sovjet-Unie. De rode vlag op het Kremlin wordt vervangen door de wit-blauw-rode van de Russische Federatie.

26-12: De Sovjet-Unie houdt officieel op te bestaan.

1992

26-1: Boris Jeltsin kondigt aan dat Rusland geen kernraketten meer op Amerikaanse steden zal richten.

17-6: Rusland en de Verenigde Staten tekenen een akkoord over de vermindering van hun aantallen wapens (START II).

1983

27-3: De Chinese partijleider Jiang Zemin wordt ook president.

14-9: Prins Norodom Sihanouk wordt weer koning van Cambodja.

3-10: Tegenstanders van Boris Jeltsin, die het Russische parlementsgebouw bezet hielden, worden door het leger verdreven.

1994

jan: De NAVO stemt toe met het Partnerschap voor vrede, een defensieve samenwerking met landen uit Midden- en Oost-Europa. Rusland treedt later in 1994 toe.

1995

11-5: Meer dan 170 landen beslissen in New York tot een verlenging van het Nucleaire Non-Proliferatieverdrag van 1 juli 1968 voor onbepaalde duur en zonder voorwaarden.

juni: De Spaceshuttle Atlantis koppelt met de Russische Mir. Dit wordt gezien als symbool voor de samenwerking in de ruimte na het einde van de Koude Oorlog.

1996

31-8: In Nederland komt een einde aan de uitvoering van de dienstplicht, die wel in de wet blijft staan.

1997

19-2: De laatste grote revolutionair van China, Deng Xiaoping, sterft op 92-jarige leeftijd. Weken van rouw om de leider volgden.

8-7: Tsjechië, Hongarije en Polen worden door de NAVO uitgenodigd om in 1999 toe te treden tot het militaire bondgenootschap.

1998

3-1: De afgezette en eerder dood gewaande leider van de Rode Khmer, Pol Pot, ontvlucht Cambodja.

23-8: De Russische president Jeltsin ontslaat wegens de financiële chaos in het land al na een paar maanden de regering van Sergej Kirijenko en roept Victor Tsjernomyrdin terug.

31-8: Noord-Korea lanceert zijn eerste satelliet: Kwangmyongsong.

1999

8-8: De Russische president Jeltsin benoemt Vladimir Poetin tot premier.

30-9: Opnieuw trekken Russische troepen Tsjetsjenië binnen.

31-12: Boris Jeltsin neemt ontslag als president van Rusland. Vladimir Poetin wordt interim-president.

2000

18-1: Onder druk van interim-president Vladimir Poetin wordt de gematigde communist Gennadi Seleznjov tot parlementsvoorzitter verkozen.

13-3: De Amerikaanse minister van defensie William Cohen brengt een driedaags historisch bezoek aan Vietnam. Hij is de hoogste Amerikaanse functionaris die Vietnam bezoekt sinds het einde van de oorlog in dat land in 1975.

26-3: In Rusland wint Vladimir Poetin de presidentsverkiezingen met 52,64% van de stemmen. Zijn naaste tegenstander, de communist Gennadi Zjoeganov komt uit op 29,3%.

Juni: Topontmoeting tussen de presidenten Kim Dae Jung van Zuid-Korea en Kim Jong Il van Noord-Korea.

12-8 In de Russische kernonderzeeër Koersk ontploft een defecte torpedo. Alle 118 opvarenden komen om het leven.