Schieringers en Vetkopers

Wikipedia: Schieringers en Vetkopers, Schieringers, Vetkopers

Schieringers en Vetkopers is de naam die gegeven wordt aan twisten in Friesland en Groningen in de late middeleeuwen. De namen Schieringers en Vetkopers komen waarschijnlijk oorspronkelijk van een geschil tussen cisterciënzers en norbertijnen.

Het is niet duidelijk wat oorspronkelijk de oorzaak is geweest voor het ontstaan van de twisten. Deels namen er lieden aan deel die uit waren op vergroting van hun invloed, maar er was nauwelijks sprake van duidelijke partijen. Bondgenootschappen hadden een kort bestaan en partijwisseling was niet ongebruikelijk. Op de achtergrond speelden met name de graven van Holland en Oost-Friesland een rol, die mogelijkheden zagen om hun macht uit te breiden, terwijl de stad Groningen zich opwierp als beschermer van de Friese Vrijheid. Overigens waren deze twisten niet uniek voor Friesland. In dezelfde periode speelden in Holland de Hoekse en Kabeljauwse twisten, terwijl ook in Gelre vergelijkbare twisten werden uitgevochten (Heekeren en Bronkhorst).

Tijdperken: van 1345 tot 1413

In dit tijdperk zat er weinig systeem in de gevechten.

Losse veldslagen:

1380 Slag bij Arum tussen de monniken van het klooster Ludingakerk, welke tot de Vetkoperse partij behoorden, en die van het Oudeklooster, Schieringers. In het gevecht sneuvelden meer dan 130 mannen. De strijd eindigde onbeslist.

1380 Slag bij Loppersum

1396 Graaf Albrecht van Holland verslaat de Friezen in de Slag bij Schoterzijl. Juw Juwenga sneuvelt.

1397 Gerrit van Cammingha sluit namens de Vetkopers een verdrag met Albrecht van Holland. Gezamenlijk verslaan ze de Schieringers, maar Albrecht consolideert daarna zijn eigen macht in Friesland.

1398 Tweede tocht van graaf Albrecht van Holland. Geheel Friesland wordt onderworpen aan het grafelijke gezag

1399 Schieringers uit Achtkarspelen nemen Dokkum in.

van 1413 tot 1515.

In dit tijdperk kan men spreken van oorlogen: de Grote Friese oorlog(1413-1422), de Donia oorlog(1458-1464), terwijl in de ondergang van de Friese vrijheid en de Laatste Friese Oorlog informatie staat over de strijd tussen de Schieringers en de Vetkopers, en de bemoeienis van andere machthebbers.