Dla Marii
Miejsce akcji - Saria - miasteczko obecnie w granicach Białorusi. Bohaterowie:
Ignacy Dominik Franciszek Łopaciński z Łopacina h. Lubicz (1822-1882), ziemianin, członek władz powstańczych 1863
Maria Łopacińska z domu Szumska h. Jastrzębiec (1821-1851), córka Stanisława Szumskiego, żołnierza, powstańca i zesłańca
Kiedy po 5 latach małżeństwa zmarła jego ukochana żona, na jej pamiątkę, Ignacy Łopaciński w latach 1852-1857, ufundował kościół katolicki NMP, w stylu ostrołukowym, na wzór kościoła św. Anny w Wilnie. Obecnie jest tam cerkiew prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy.
Po szczegóły tej niezwykłej historii, porównywanej nawet z Indyjskim Tadż Mahal, odsyłam do tej białoruskiej strony.
Muzeum Narodowe w Krakowie
Na pierwszym planie nagrobek Łopacińskich.
"Tutaj pochowani są obywatele
Ojczyzny z rodziny Łopacińskich" *)
*) Zapewne Łopacińscy czuli się Polakami, ale w carskiej Rosji, gdy Polska po rozbiorach została wykreślona z mapy, słowo "Polak" było na indeksie cenzury.
**) Kościół św. Anny bardzo spodobał się Napoleonowi. Podobno oświadczył, że chętnie by go przeniósł do Paryża.