1. ZENBAKIKUNTZA

ARIKETAK AZTERKETAK

Gai honen helburua aurretik menperatzen ditugun kontzeptu batzuk gogora ekartzeaz gain, aurten behar beharrezkoak izango diran eta oraindik ezagutzen ez ditugun beste batzuk aurkeztea ere bada.

Gogoratu beharrekoen artean, zenbaki errealen sailkapena eta ezaugarriak, ditugu.

Baina badaude bi kontzeptu, batzuk jadanik ezagutuko dituzuenak eta beste batzuk ez, balio absolutua eta tarteak eta zuzenerdiak. Bi kontzeptu hauek argitu nahian bi bideo hauek oso gomendagarriak dira:


Gogoratu beharrekoen artean baita berreketen propietateak eta erroen propietateak daude. Azken hauen ariketak egiterakoan aurreko kurtsoetan baina apur bat gehiago sakonduko dugu eta ariketa hauek egiteko aholku pare bat kontutan edukitzea oso baliagarria gerta dakiguke:

  1. Emaitzak beti arrazionalizatu behar dira. Erro bakarra dagoenean izendatzailean errotzailea eta berretzailea berdintzeko beharrezkoa dena biderkatuz eta erroen arteako batuketa edo kenketa badago bere konjokatua biderkatuz.
  2. Erroen arteko biderketak eta zatiketak agertzen badira, lehenengo, traban dauden elementuak erro barrura sartu errotzaileak biderkatu ahal izateko, bigarren, eragiketak egin (errotzaile komuna beharrezkoa dela jakinda) eta bukatzeko, errotik ahal dena atera, sinplifikatu eta arrazionalizatu.
  1. Erroen arteko batuketak eta kenketetan, lehenengo faktorizatzea komeni da, gero ahal dena erroetatik atera eta gero batuketak eta kenketak egin erro berdina agertzen dutenen artean.

Gai honetan ikusiko dugun gauza berri garrantzitsuena LOGARITMOAK dira. Logaritmoak erro eta berreketekin zuzenean erlazionatutako hirugarren eragiketa bat da, bikote honi falta zaion hirugarren hanka. an=P berreketa oinarri gisa hartuta alboko taulan berreketa, erroketa eta logaritmoen arteko lotura ikus daiteke:

Logaritmoak zera galdetzen digu: ze berretzaile ipini behar diogu zenbaki bati (a; oinarria) beste bat emateko (P)? Galdera hau matematikoki honela idatzi ohi da:

logaP=n <=> an=P

Logaritmoen gauzarik interesgarrienak bere propietateak dira, eurei esker hainbat eta hainbat ekuazioa, beste era batera oso zailak izango zirenak askatzen, eurei esker oso errez askatzeko aukera ematen digutelako. Hauek dira propietate horietatik lau erabilienak ariketetan (wikipediatik hartuta):

Erabilienak izanagatik propietate haueta garrantzitsuena OINARRI ALDAKETA da, horri esker logaritmoen kalkuluak asko errazten zaizkigulako. Oinarri bakar bati buruzko logaritmoak ezagutzen badira, aise egiten dira beste oinarri baterako aldaketak:

\log_b(x) = \frac {\log_k(x)}{\log_k(b)} \,\!

Frogapena: