Het raadsel van alles wat leeft - Jan Paul Schutten
Post date: Jun 25, 2013 10:13:46 AM
Jan Paul Schutten noemt het zijn opus magnum, het beste dat hij tot nu toe schreef: Het raadsel van alles wat leeft. Dat is geen geringe uitspraak want Schutten, de eerste winnaar van een Gouden Griffel voor een informatief boek, schreef al veel moois. Met dit boek wilde hij schrijven over de evolutie´en meer´ en hij controleerde daarbij elke alinea, elke zin, elke komma op kindvriendelijkheid. Schutten voert de lezer via vragen en antwoorden door de hele evolutie. Hij begint bij het begin: tien miljard jaar geleden. Toen was er slechts een akelig hete en pruttelende planeet waar leven ontstond. Vier miljard jaar daarna lopen er mensen op die planeet. Hoe kan dit? Het antwoord is complex. Schutten begint zijn uitleg bij het pantoffeldiertje die iets kan wat de slimste computer niet kan: leven. Hoe kan iets leven en hoe is het leven op aarde ontstaan? Het pantoffeldiertje bestaat slecht uit één cel. Wat zijn cellen? Uit hoeveel cellen bestaat een mens? Het antwoord op de ene vraag leidt tot andere nieuwe vragen. Zo bouwt Schutten stap voor stap zijn complexe verhaal op. Soms neemt hij een zijspoor, soms moet er een stap terug worden genomen. De structuur blijft daarbij altijd helder. Het is niet alleen de goede opbouw van de informatie die dit boek bijzonder maakt, het is vooral de grappige en duidelijke uitleg van Schutten die ongeëvenaard is. Nergens wordt het saai. Zo mag hij graag een onverwachte wending aan zijn verhaal geven door bijvoorbeeld een ´rare´ vraag te stellen:´Heeft de evolutie een foutje gemaakt?´ ´Kunnen bidsprinkhanen vioolspelen?´ Bovendien is het verhaal doorspekt met duidelijke voorbeelden die vaak grappig zijn. Bijvoorbeeld als hij uitlegt dat iets onmogelijk lijkt:´alsof je miljarden pakken lettervermicelli in de oceaan kiepert en net zolang wacht tot er spontaan allerlei songteksten van Justin Bieber op het strand aanspoelen.´
Schutten doet geen concessies aan de kennis over de evolutie en legt als dat nodig is complexe zaken uit. Het levert een overzichtelijk bron van informatie op die voor iedereen toegankelijk is.
De schoonheid van het boek is niet alleen aan zijn inhoud te danken. Het ziet er ook prachtig uit: goud op snee, een linnen band en een leeslint maken duidelijk dat het hier niet om zomaar een boek gaat.
Daarnaast is het rijkelijk geïllustreerd door Floor Rieder, bekend van haar getekende interviews uit het Parool. De illustraties verduidelijken de tekst of geven er met een knipoog commentaar op. Zo ziet de lezer bijvoorbeeld de grafsteen van een pantoffeldiertje: een stemmige zwart/wit tekening van een indrukwekkend graf, inclusief kraai, en een mooie tekst op de steen: ´R.I.P pantoffeldiertje (...) Het waren twee fantastische dagen!`
Riedel heeft een unieke stijl die zich niet makkelijk laat omschrijven. Soms lijkt haar werk op houtsneden, soms lijkt het Jugendstil. Haar kleurgebruik is opvallend, in het boek gebruikt ze een beperkt palet dat gedomineerd wordt door groen, rood en bruin .
Het raadsel van alles wat leeft is in alle opzichten een prachtig boek. Ik stel voor Jan Paul Schutten tot onze nationale bovenmeester uit te roepen en hem per omgaande zijn bul didactiek toe te kennen. Cum laude!
Het raadsel van alles wat leeft
Jan Paul Schutten (tekst) en Floor Rieder (ill)
Gottmer, 2013 € 19,95, vanaf 30 september € 24,95
Andere boeken van Jan Paul Schutten op kinderboekenpraatjes:
Het grote Rijksmuseum voorleesboek
Je bent je brein