Alle vissen vonden olifant

´Op een goede hete zomermorgen begon een dag die voor alle dieren de bijzonderste dag zou worden die ze ooit zouden meemaken. Maar als je ze dat van tevoren zou hebben verteld, hadden ze je nooit geloofd. De meesten vonden namelijk dat ze alles wat er te zien was wel zo´n beetje hadden gezien.´Alle vissen vonden olifant, een boek met hoofdstuktitels als ´het helaas zijn van een tonijn´ en ´het kleine zeepaardje in de veel te grote zee´ laat zich direct plaatsen in de categorie dierenverhalen met een filosofische ondertoon. Een vergelijking met het werk van Toon Tellegen, de ongekroonde koning van dit genre, dringt zich dan snel op. Ik ben een grote fan van het werk van Tellegen, maar vind zijn dierenverhalen lang niet altijd toegankelijk voor kinderen, de problemen waar zijn dieren over mijmeren zijn vaak problemen van volwassen mensen en geen kinderproblemen.

Henk van Straaten blijft veel dichter bij de belevingswereld van het kind, zijn dieren zetten zich onder andere uiteen met verveling, je ontheemd voelen en onzekerheid over je identiteit.

De verhalen zijn gelaagd, maar ook begrijpelijk en leuk als de gelaagdheid je (nog) ontgaat.

Een kind leeft zeker mee met een kikker die verdwaald is op zee, terwijl hij ook nog zo´n hekel heeft aan zout water, of met de verwarring van de zeeslang die denkt dat hij misschien een zebra is.

De problemen die de dieren tegenkomen worden soms opgelost, maar soms ook niet. De kikker maakt in zijn nieuwe omgeving vrienden, maar een zeepaardje dat bang is voor de zee ´waar je een leven lang in kunt zwemmen zonder ergens uit te komen´ vindt geen begrip, haar rest niets anders dan de schouders op te halen.

Henk van Straaten gebruikt een scala aan schrijftechnieken om zijn verhalen aantrekkelijk te maken. Een nieuw verhaal begint vaak met een pakkende opening, dat kan een korte mededeling zijn: ´Er was al dagen niets te doen in zee´, een sprookjesachtige opening: ´Er was eens een gestreepte zeeslang genaamd Saartje´ of een retorische opening die drijft op herhalingen ´Zomaar, uit het niets, onaangekondigd, tot voor kort onopgemerkt en geheel niet verwacht, dreef er een zeepaardje onder de olifant´.

De verhalen zijn vaak grappig met een serieuze ondertoon. Zo is de ergernis onder de dieren groot dat er ´zomaar´een olifant in zee drijft, die niet weg gaat. Manuel de papagaaivis gaat verhaal halen: ´Ik spreek namens alle dieren als ik zeg dat het nu genoeg is! Je moet iets zeggen of iets doen. Je moet zinken of opstijgen. Je moet zingen of huilen. De zee wacht op een ontknoping´.

De charme van het boek zit hem niet alleen in de tekst, zeker ook in de prachtige illustraties van Martijn van der Linden. Natuurgetrouw tekent hij de dieren waarbij de verschillende schubben, huiden en veren werkelijk prachtig zijn weergegeven, evenals de gezichtsuitdrukkingen.

De illustraties krijgen veel ruimte in het boek en bepalen de lay-out. De tekst staat vaak in de illustratie en dat komt de leesbaarheid niet altijd ten goede. De lay-out is ook verrassend, zoals de pagina waar aan de bovenkant de poten, buik en een stukje van de slurf van de drijvende olifant te zien zijn en daaronder een piepkleine zeepaardje.

Alle vissen vonden olifant is een geslaagd boek met grappige filosofisch getinte dierenverhalen en prachtige illustraties. Het is geen boek met eenvoudige dierenverhaaltjes, het draait vooral om sociale aspecten en is daarom geschikt voor kinderen vanaf een jaar of acht.

Alle vissen vonden olifant

Henk van Straaten (tekst) en Martijn van der Linden (ill)

Moon, 2010 € 14,95

| 8+ |