ใครบ้างที่จะต้อง "กินยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ ก่อนทำฟัน
เมื่อต้องไป "ทำฟัน"."ทำฟันชนิดไหน"และ"ใครบ้าง"ที่จะต้อง "กินยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ"ก่อนทำฟันเพื่อป้องกัน "โรคหัวใจอักเสบติดเชื้อ" และต้อง"กินยาอะไร"."กินตอนไหน"...
.."โรคหัวใจอักเสบติดเชื้อ"..มีอาการ คือ มีไข้ มีภาวะแทรกซ้อนเยอะมาก เช่น ช็อค หัวใจวาย เสียชีวิต หลายรายจำเป็นต้องรีบผ่าตัดหัวใจฉุกเฉิน..และการรักษาใช้เวลายาวนาน ต้องนอนโรงพยาบาลเป็นเวลา 4-6 สัปดาห์เพื่อให้"ยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ" ให้ครบ
..ดังนั้น "การป้องกัน" ไม่ให้เกิดโรคนี้ขึ้นได้จึงเป็นสิ่งที่ดีที่สุดครับ!!
..โรคนี้จะเกิดขึ้น เมื่อ "เชื้อโรคในช่องปาก" ผ่านเข้าสู่กระแสเลือดของคนไข้ จนนำไปสู่การติดเชื้อที่หัวใจโดยเชื้อโรคจะผ่านเข้าไปทาง "บาดแผลเล็กๆน้อยๆบริเวณซอกเหงือกซอกฟัน" ซึ่งมักเกิดขึ้นเมื่อ "ไปทำฟัน" หรือ "ทำกิจวัตรประจำวันในช่องปาก" เช่น เคี้ยวอาหารแข็งๆ แปรงฟันแรงๆ ใช้ไหมขัดฟันผิดวิธีจนเกิดบาดแผลบริเวณเหงือก เป็นต้น
..โอกาสที่ "เชื้อโรคในช่องปาก" จะผ่านเข้าสู่กระแสเลือด ในกิจกรรมต่างๆ มีตัวเลขสถิติ อย่างนี้ครับ
..ถอนฟัน 1 ซี่ มีโอกาสที่เชื้อโรคจะเข้ากระแสเลือด 51%
..ถอนฟัน หลายซี่ โอกาส 68-100%
..ผ่าตัดรักษาคลองรากฟัน โอกาส 83%
..แปรงฟัน โอกาส 0-26%
..ใช้ไหมขัดฟัน โอกาส 20-58%
..เคี้ยวอาหาร โอกาส 17-51%
..โรคนี้ มักเกิดใน "คนที่มีโรคหัวใจบางชนิด" อยู่ก่อนแล้วนะครับ..ถ้าไม่มีโรคหัวใจ ก็มักจะไม่เป็น
..จึงสรุป "แนวทางป้องกันโรคหัวใจอักเสบติดเชื้อ"
"ก่อนทำฟัน" ดังนี้ครับ
1. ผู้ที่มีโรคหัวใจ ดังต่อไปนี้ จำเป็นต้อง"กินยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ" "30-60 นาที ก่อนทำฟัน"เพื่อป้องกันโรคหัวใจอักเสบติดเชื้อ
- ลิ้นหัวใจเทียม
- ผู้ที่เคยเป็นโรคหัวใจอักเสบติดเชื้อมาก่อน
- โรคหัวใจตั้งแต่กำเนิดที่มีตัวเขียว(มีเลือดดำปนกับเลือดแดง)
- โรคหัวใจตั้งแต่กำเนิด"ที่ได้รับการใส่อุปกรณ์ปิดรูรั่ว" (โดยการผ่าตัด หรือ ใส่อุปกรณ์ผ่านสายสวนหัวใจ) "จนหายรั่วแล้ว" แต่ยังอยู่ในระยะ "6 เดือนแรก"หลังทำการปิดรูรั่ว ยังต้องกินยาป้องกันครับ(ถ้าพ้น 6 เดือนแล้ว จึงจะไม่จำเป็นต้องกินยาป้องกัน)
- โรคหัวใจตั้งแต่กำเนิด"ที่ได้รับการใส่อุปกรณ์ปิดรูรั่ว" (โดยการผ่าตัด หรือ ใส่อุปกรณ์ผ่านสายสวนหัวใจ) "แต่ยังมีรูรั่วหลงเหลืออยู่" ต้องกินยาป้องกันทุกครั้งก่อนทำฟันไป"ตลอดชีวิต"
- ผู้ที่ "ไม่มีโรคหัวใจ" หรือ "มีโรคหัวใจที่ไม่เข้าข่ายข้างต้นนี้" ไม่จำเป็นต้องกินยาป้องกัน ครับ..ยกตัวอย่างเช่น.."ผู้ป่วยลิ้นหัวใจตีบหรือรั่ว" หรือ "โรคผนังห้องหัวใจรั่ว" ที่ยังไม่ได้รับการใส่อุปกรณ์รักษา และ ยังไม่เคยเป็นโรคหัวใจอักเสบติดเชื้อมาก่อน..นี่ไม่จำเป็นต้องกินยาป้องกันเลยนะครับ
2. ชนิดของ "การทำฟัน" ที่จำเป็นต้องกินยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อ 30-60 นาที ก่อนทำฟัน คือ การทำฟันที่มีแผลลงถึงโคนรากฟัน หรือ มีการตัดเหงือก เช่น
- ถอนฟัน
- การรักษาคลองรากฟัน
- ผ่าฟันคุด
- การทำฟันชนิดอื่นๆ ที่ทันตแพทย์เห็นสมควรว่าต้งกินยาป้องกัน
..ส่วนการทำฟัน "ที่ไม่ได้มีแผลลึกมากมายอะไร" ไม่จำเป็นต้องกินยาป้องกันครับ เช่น การใส่อุปกรณ์จัดฟัน, เอ็กซ์เรย์ฟัน, ขูดหินปูนธรรมดา, การใส่ฟันปลอม เป็นต้น
3. ยาปฏิชีวนะฆ่าเชื้อที่จะให้เพื่อป้องกันโรคนี้ คือ "กิน" amoxicillin (500 มก.) 4 แคปซูล 30-60 นาทีก่อนทำฟัน
..ถ้าแพ้ยาเพนิซิลลิน จะใช้ cephalexin 2,000 มก. หรือ clindamycin 600 มก. หรือ azithromycin 500 มก. หรือ clarithromycin 500 มก.แทนได้
4. รักษาสุขภาพช่องปากให้ดี แปรงฟัน ใช้ไหมขัดฟัน อย่างถูกวิธี ไม่ปล่อยให้ฟันผุ เพื่อลดโอกาสที่เชื้อโรคในช่องปากจะเข้าสู่กระแสเลือดได้ และ ควรพบทันตแพทย์ อย่างสม่ำเสมอ
..ทราบดังนี้แล้ว ใครเข้าข่ายข้อไหนก็ป้องกันกันให้ดีนะครับ..ถ้ามีข้อสงสัยประการใด ปรึกษาแพทย์และทันตแพทย์ใกล้บ้านท่านได้เลยครับ...