Tijdens de campagne voor een lokaal mondiaal beleid de voorbije maanden werd bij een aantal gelegenheden op een zeer bescheiden manier geëxperimenteerd met de Wondervraag. Ter gelegenheid van de presentatie van mondiale nieuwjaarsbrieven op de mondiale gesprekstafels van zondag 16 december 2018 werd in de marge ook melding gemaakt van de voorlopige balans en mogelijke leer-ervaringen met betrekking tot de wondervraag. Hierna de nieuwjaarsbrief terzake en daarna de Wondervraag; tot slot een woordje uitleg bij de Wondervraag.
Halle, zondag 16 december 2018
Betreft : nieuwjaarsbrief voor de mondiale gesprekstafels 16.12.2018
Tijdens de campagne voor een lokaal mondiaal beleid de voorbije maanden werd bij een aantal gelegenheden op een zeer bescheiden manier geëxperimenteerd met de Wondervraag.
Het stellen van de Wondervraag is een internationaal beproefde methode om principes van waarderend onderzoek en oplossingsgericht denken in de praktijk te brengen. De methodiek van de Wondervraag wordt gebruikt in verschillende contexten: individueel (coaching/therapie), organisatie (organisatieontwikkeling), samenleving (maatschappelijke verandering). Bij de Wondervraag gaat het om vooral om het onbelemmerd, ongeremd en optimistisch durven nadenken.
Naast de Wondervraag werden in het kader van deze campagne ook andere methoden en benaderingen gehanteerd om tot een beter inzicht te komen en betrokkenheid te organiseren : inventariseren, overleg, vergaderingen, studie, brainstormen, gesprekken, contacten met sleutelfiguren, prikacties, symbolische acties, kloofanalyses, historisch onderzoek, SWOT-analyse, verspreiden van een vouwblad, politieke actie, lobbyen, persberichten, communicatie, gesprekstafels, vorming, publieksevenementen, sociale media (Facebook, Twitter, Instagram), website.
Hoewel in deze nieuwjaarsbrief de focus ligt op de Wondervraag spelen de andere manieren die werden ingezet een rol bij de interpretatie en evaluatie van het Wondervraag-experiment in het kader van de campagne van Mondiaal Halle.
Uitgangspunt voor het inschakelen van de Wondervraag in het kader van de memorandum-actie voor een ambitieus lokaal mondiaal beleid - een initiatief van basisgroepen zoals Hart boven Hard, Integratieraad, Averechts 11.11.11, Oxfam-Wereldwinkel, Masereelfonds - was het toepassen van een eenvoudige formule om mensen op een uitnodigende manier te bevragen en te betrekken.
De formulieren met de Wondervraag werden op papier en online verspreid.
De inzameling gebeurde anoniem. Ofwel deponeerde men zijn ingevuld formulier in een verzegelde doos, ofwel kon men online zijn antwoord formuleren.
In totaal zijn 46 mensen aan de slag gegaan met de Wondervraag.
Een zeer breed scala aan verwachtingen, ideeën en voorstellen met betrekking tot hoe Halle er zou kunnen uitzien werden openhartig uitgesproken. In de antwoorden - zie overzicht in tabel hierna - kunnen de volgende drie inhoudelijke thema’s worden onderscheiden :
de bezorgdheid om onze verstoorde relatie met de natuur
het nadenken over de scheve verhoudingen in de maatschappij
het streven naar kwaliteit in het samenleven tussen mensen.
zie op de meeste gebouwen zonnepanelen, openbare gebouwen hebben verticale tuinen, er zijn bloemen overal met veel vogels die in de bomen zingen, mensen bewonderen de kleuren en spreken elkaar over wat ze zien en horen, zon schijnt, meer natuur en groen, mooie bomen, park vol met mensen, rust en groen in de straten, autovrije stad, gezond eten, windmolens, energiecentrale op de Zenne, zelfvoorzienende stad, gezonde stad, mobiliteit, natuur ! (bos, beek, weide), betere fietspaden, meer natuur, minder verkeer, leefbaarheid, geen hondendrollen op trottoir, gratis zwemvijver, stilte, auto’s kunnen de stadskern niet in, mensen verplaatsen zich met de fiets, te voet en het openbaar vervoer, geen sluikstorten en vervuilen eigen omgeving, mooie binnenstad met veel natuur tussen winkels / bedrijven / restaurant, in de natuur is er plaats voor zwemvijver, speeltuinen, sportmogelijkheden, enzovoort, parkings buiten de stad, de woestijnen van de wereld en de woestijnen van de ziel zullen opnieuw tot leven gebracht worden, ...
alle (!) kinderen gaan naar school vanaf drie jaar, leerkrachten discrimineren niet meer onbewust tussen leerlingen en geven alle kinderen evenveel aandacht, ik ga naar de gemeente en zie gekleurde mensen aan de andere kant van het loket, basisinkomen voor iedereen, iedereen gelijk, kinderen kunnen op hun gemak groot worden, rechtvaardigheid, gerechtigheid, antiracisme en antidiscriminatie, vriendelijke mensen, overheid moet innovaties stimuleren, humane stad, stad zonder armoede, smart city, meer vrijetijdsmogelijkheden, bankjes aan de gevels, betaalbare huurwoningen, meer gelijkheid, meer fietspaden, lachende mensen en spelende kinderen op straat, kansen in het leven, solidariteit, veel aandacht voor mekaar, er rijden nog treinen na 12 uur ‘s nachts van Brussel naar Halle, een solidaire stad, de verbeelding aan de macht, loop door de Basiliekstraat met allerlei winkeltjes van diverse pluimage, stadscentrum socialiseren en bewoonbaar maken voor ‘gewone’ mensen, rustig wonen in België, vredige stad, propere straten, we werken niet voor geld, maar omdat we daar voldoening uit halen, werken minder uren, ervoor zorgen dat we niet gehaast van de ene plek naar de andere hollen, maar tijd hebben om een praatje te slaan met onze buren en buurtgenoten, winkelpanden waar veel mensen een mooie job vinden met veel artistieke, ecologische, natuurlijke koopwaren, luisteren naar de noden van mekaar, jong en oud kunnen nog dingen samen doen, ideeën uitwisselen, elkaar helpen, huurmarkt / arbeidsmarkt / onderwijs discrimineert niet meer en politiek is koudwatervrees rond deze thema’s kwijt, politici die niet langer geloven dat de armen tevreden zijn met loze beloften, we zullen landgenoten en tijdgenoten zijn die hongeren naar gerechtigheid en schoonheid, ...
mensen luisteren naar elkaar, superdiversiteit, zie een mooie toekomst, meer communicatie, meer educatie, meer geld voor kunst in de stad, iedereen lacht, yoga in het park, meer taarten, ga eens buiten de grenzen van Halle op wandel en ontdek de wereld, daardoor krijg je minder schrik van het onbekende, stad op mensenmaat, digitale geletterde burgers, participatie van burgers, racisme bestrijden, school van de toekomst, meer artistieke beelden in de straten, racisme bestrijd je niet met voornemens alleen, meer culturele activiteiten, vriendelijke mensen, fietsen in een gezellige ploeg, samen leren samenleven, geen lange gezichten, vriendelijk personeel, positiviteit, veel mensen op straat, actief en communicatief, zonder onderscheid makend, mensen zeggen me allemaal goedendag, mensen ‘kreften’ minder, tolerantie, goede buren, gemeenschappelijke ontmoetingsplaatsen waar het aangenaam toeven is, mensen zich goed voelen en met elkaar vriendschappelijk omgaan, mensen zijn vriendelijk, beleefd en behulpzaam, mensen helpen mekaar echt, er wordt veel aan cultuur gedaan, musea bieden mooie tentoonstellingen, cultuurcentrum brengt interessante opvoeringen naar de stad, de verschillende gemeenschappen kennen mekaar, komen samen, de arme zal niet meer in opstand komen tegen de arme maar tegen de armoede, ...
de duurzaamheidstransitie (een klimaatplan, meer circulaire economie, meer deeleconomie, meer lokale producten en markten, energievoorziening, biodiversiteit, een voedselplan, een mobiliteitsplan, ...)
de sociaal-economische transitie (armoedebestrijding, strijd tegen ongelijkheid, sociale rechtvaardigheid, inkomensherverdeling, fiscale rechtvaardigheid, openbare voorzieningen, educatie, …)
de kosmopolitische transitie (meertaligheid, toenemende diversiteit en verscheidenheid, migratie, inburgering, samenleven op basis van verschil, anti-racisme, internationale verbondenheid, dekolonisatie, mondiale solidariteit, …)
Samengevat : er is het uitgesproken verlangen en de wens naar het uitwerken van een meer leefbare, solidaire en kosmopolitische stad.
Het is echter ook duidelijk dat het hier niet gaat om afgescheiden kwesties en afzonderlijke opdrachten, maar dat ze samenvallen en samenkomen in een globale ontwikkelingsvisie en toekomstperspectief voor Halle.
De lessen die deze nieuwjaarsbrief kan trekken uit het Wondervraag-experiment in het kader van de memorandum-actie voor een lokaal mondiaal beleid kunnen ons hopelijk in 2019 inspireren :
Ook als je niet gelooft in wonderen, kan je met de Wondervraag aan de slag gaan, het is kwestie van je verbeelding te laten gaan.
“De antwoorden op de Wondervraag leveren een schat aan informatie op om Halle te hertekenen : de Wondervraag als instrument voor lokaal engagement en planning.”
De Wondervraag als participatiemethode is een vingerwijzing naar en hint voor de vormgeving van burgerparticipatie en participatief beleid.
“Burgerparticipatie mag en kan niet occasioneel, paternalistisch of bureaucratisch ingevuld worden maar vraagt om creativiteit en outreachend werken.”
De Wondervraag-benadering hanteren drukt geloof uit in de relatie tussen burgers en politiek.
“Politiek in Halle : geloof in de burgers en burgerparticipatie is een kans voor activering van ideeën, kennis en ervaring van de burgers. Burgers in Halle : geloof in de kracht van je stem en laat die stem horen.”
Daarom zal een sterk en vernieuwend bestuur uitdrukkelijk inzetten op burgerparticipatie en burgeractivisme koesteren.
De rol van burgeractivisten is essentieel bij het aanwakkeren van bewustzijn rond maatschappelijke thema’s. We hopen dat in 2019 de burgers kunnen rekenen op nieuw beleid in Halle dat werk maakt van echte 'droommaatregelen' en waarmee we met z’n allen Halle kunnen heruitvinden. Het is aan het nieuwe bestuur om de aanknopingspunten voor ‘mondiale’ droommaatregelen professioneel en democratisch uit te werken. De grote uitdaging voor een constructief en ambitieus - grotendeels onbeschreven - stadsproject is de politieke bereidheid van het nieuwe bestuur en het volgehouden engagement van de burgers. Democratie stopt niet bij verkiezingen. Het stimuleren van de deelname van de burgers en het praktisch organiseren van de betrokkenheid van de bevolking doorheen het hele beleid op een permanente basis vergroot zowel de kwaliteit als het draagvlak van beslissingen. Pas steeds ‘BANO’ toe op stadsniveau : Beslis Altijd Na Overleg.
Twijfelt u nog ? Stel u dan de Wondervraag* en ontdek het volledige potentieel dat kan ontgonnen worden en laat je overmeesteren door de dynamiek die vervat zit in het gebruik van een methode zoals de Wondervraag.
*WONDERVRAAG : Mogen we je een vraag stellen die misschien een beetje vreemd lijkt? Stel, dat terwijl je slaapt vannacht en het stil is in huis,… er een wonder gebeurt. En de lokale samenleving in Halle gaat eruit zien zoals jij dat graag zou zien. In de omgeving waar je woont, in je leven en in Halle zijn er geen problemen meer omdat het wonder deze problemen heeft opgelost ! Alle knelpunten, moeilijkheden, lasten, hindernissen, ongemakken,... waarmee je in je omgeving te maken hebt worden volledig opgelost. Halle is veranderd en ziet eruit zoals je dat altijd al gewenst en gedroomd hebt. Maar, omdat je sliep weet je niet dat het wonder heeft plaatsgevonden. Wat zou er allemaal anders zijn wanneer je morgenochtend wakker wordt? Waaraan zou je merken dat er een wonder is gebeurd en dat alle problemen voorbij zijn? Wat zou jij zien als je de volgende dag in Halle zou rondwandelen? Hoe zou Halle er in deze nieuwe wereld eruit zien? Wat doen de mensen anders? Hoe gedragen de mensen zich? Wat zeggen ze anders? Wat zie je voor je
Duiding en uitleg bij de Wondervraag
Het stellen van de Wondervraag is een internationaal gebruikte en beproefde methode om principes van waarderend onderzoek en oplossingsgericht denken toe te passen en in de praktijk te brengen. Het is een verfrissende manier van denken over het oplossen van problemen, over gewenste veranderingen. Deze methodiek van de Wondervraag wordt gebruikt in verschillende contexten:
individueel: veranderen van individuele mensen door coaching/therapie
organisatie: veranderen van organisaties, bedrijven in kader van organisatieontwikkeling
samenleving: maatschappelijke verandering (met hier focus op onze lokale samenleving).
Het gaat bij het beantwoorden van de Wondervraag vooral om de toepassing van volgende principes:
op een positieve manier kijken naar de dingen;
onbelemmerd, ongeremd optimistisch durven nadenken;
er zijn geen foute antwoorden.
Het is dus een eenvoudige uitnodigende vraag, die concreet de bedoeling heeft om onze fantasie en verbeeldingskracht aan te spreken. Een antwoord op de Wondervraag levert een schat aan informatie op waarmee we aan de slag kunnen om van Halle een meer gastvrije mondiale en solidaire stad te maken.
Ook als je niet gelooft in wonderen, kan je deze oefening doen zonder problemen, het is kwestie van je verbeelding te laten gaan…