We zijn van weerhaken voorzien, maar kunnen ons nog openen
Column Nicole Van Overstraeten
29 november 2020
We zijn van weerhaken voorzien,
maar kunnen ons nog openen
Nicole Van Overstraeten
29 november 2020
De titel van mijn vijfde en laatste column is de aanvangsregel van het gedicht EVEN WINKELEN van Joris Iven en gepubliceerd in de door mij bejubelde bundel van de klimaatdichters: ZWEMLESSEN VOOR LATER. Een interpretatie: we leven met beperkingen, maar we kunnen nog openstaan voor plezierige dingen.
In deze lichtvoetige verzen geen treurnis maar het relaas van een bezoek aan een supermarkt, waar ingrediënten voor een stamppotje worden aangeschaft. Het gedicht eindigt enigmatisch: Tegen de tijd dat wij het stamppotje/ met een glaasje wijn/ achter de kiezen hebben/ is de aarde nog lang niet opgewarmd. Zijn deze woorden tekenend voor de tijd waarin wij leven - of leefden? Nog gauw even genieten, de problemen zijn voor later. Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral, beweerde Bertolt Brecht. Of ik daar helemaal mee akkoord ga, dat is andere koek!
Onlangs las ik een advertentie in de krant die startte met de woorden: ‘In deze heerlijk chaotische tijd…’
Men bedoelt natuurlijk de coronatijd en de daarbij horende lockdown! Lieve deugd, voor sommige mensen klinkt deze slogan bijna als een vloek, want wie vindt deze tijd een ‘verrukkelijke’ tijd? Zoveel zieke mensen, zoveel verdriet. En we zitten als het ware opgesloten in een welles-nietesbubbel: we mogen wel naar de Carrefour, de winkel voor naai- en breibenodigdheden Veritas is open, maar de C&A is dicht. We mogen wel naar de apotheek, maar niet naar de pedicure. Vele dames vinden de sluiting van de kapperszaken een horrorscenario! Zullen we eindejaarsfeesten kunnen organiseren of wordt het een takeaway in gezinsverband?
Opmerking: intussen werd op 27 november beslist dat niet-essentiële winkels open mogen, maar dan onder strenge voorwaarden.
Achterpoortjes
De coronamaatregelen zijn in elk Europees land verschillend: in Nederland zijn versoepelingen aan de gang, in Frankrijk kondigt president Emmanuel Macron vanaf zaterdag de heropening van de winkels aan. Duitsland, Frankrijk en Italië houden hun skioorden gesloten maar Oostenrijk ligt dwars omdat de wintersport een belangrijke inkomstenbron is.
Deze ‘onenigheid’ is natuurlijk nefast voor de Europese landen die de strenge coronamaatregelen nog een tijdje willen aanhouden of juist strengere maatregelen willen aankondigen! Persoonlijk vind ik dat redelijkheid en solidariteit het moeten halen tegen het opportuun misbruiken of omzeilen van broodnodige maatregelen en pleit ik voor meer (Europese) eensgezindheid hieromtrent!
Wijze (?) mensen beweren dat dit chaotische een typisch Belgisch fenomeen is: 'voor elke maatregel, voor elke wet zoeken de Belgen een achterpoortje'. Wat ik niet geloof, want mensen zijn overal ter wereld vindingrijk en creatief als het hun ‘overleven’ of hun ‘voordeel’ betreft en gaan meestal soepel om met chaotische toestanden. Omdat het niet anders kan, omdat ze wel moeten. Getuige hiervan de fenomenale veerkracht in de steden van sommige ontwikkelingslanden (ik gebruik deze term niet graag, voor alle duidelijkheid), waar verkeerschaos heerst en marktjes en kleine winkeltjes en huisjes niet onderworpen zijn aan overdreven ambtelijke regelgeving.
Mag ik even terugkomen op het woord ‘chaos’?
Steps Magazine, het maandelijks lifestylemagazine voor ‘moderne dames en trendy heren’ beweert, dat luie en chaotische mensen in wezen geniaal en creatief zijn, want ze laten zich in het leven niet dicteren door iets wat toch geen zin heeft. 'Je vindt inspiratie in de chaos, je bent moedig en spontaan, je werkt lekker door omdat je je kan focussen dwars door de rommel heen.'
Ook reclamebureaus vinden de chaotische tijd super. Ik herinner me plots waar de advertentie hierboven vandaan komt: ik las ze op de achterzijde van het tweede katern in De Morgen. Deze advertentie is werk van De Mortierbrigade, een onafhankelijk creatief reclamebureau in Brussel, dat behalve De Morgen ook Canvas, De Warmste week, Humo, De Nationale Loterij, Pink Ribbon … als klant heeft. De Mortierbrigade lanceerde een campagne waarbij de wereldwijde warboel waarin we leven als een caleidoscopische chaos wordt weergegeven: een voortdurend doordraaiende motion design die zorgt voor een rustgevende, licht psychedelische beleving. Journalisten lijken dol op chaos (en misschien ook politici?) want dan kunnen zij duidelijkheid scheppen! Een mooie pub die ons er op speelse wijze toe aanzet niet te verzanden in geweeklaag.
Creatieve oplossingen voor de beperkingen
Er zijn tal van andere voorbeelden die bewijzen dat deze tijd ook enige voordelen heeft, meer dan we denken.
Met alle respect: ik blijf herhalen dat het voor sommige sectoren alle hens aan dek is en dat de werkomstandigheden in de zorg, het onderwijs, de horeca en bij thuiswerkers vaak moeilijk zijn. Maar sinds de pandemie worden wij, dank zij de media, overspoeld met deugddoende voorbeelden van initiatieven. Volhouden, niet versagen, ons hart laten spreken, voor elkaar en voor onze omgeving zorgen, dat is de boodschap!
Een man tekent met stoepkrijt honderden gekleurde hartjes op de parking van een wzc, zodat zijn oude mama van op het balkonnetje van haar flat zijn liefdesboodschap kan lezen. Op de vensters van particuliere huizen lees ik hoopvolle boodschappen. Tearooms en restaurantjes schotelen ons de heerlijkste takeawaymenu’s voor en cultuurcentra bieden zoveel mogelijk online concerten en toneelvoorstellingen aan. Radio Klara serveert, na de succesrijke podcasts 'De Bourgondiërs' van Bart Van Loo, nu ook al de de achtste aflevering van 'Leopold II' van Johan Op de Beeck.
Hobby’s zijn overlevingstechnieken geworden en resulteren in talloze initiatieven, die gretig worden gedeeld en verspreid. In het echte leven ambtenaar, in het geheime coronatijdperk een verzorger van een winters binnentuintje. Kamerplantjes verzorgen, verwennen en toespreken als waren zij huisgenoten. Een vriend stuurt me regelmatig foto’s en filmpjes van zijn nieuwe aanwinsten: begonia erythrophylla, ficus benjamina, peperomia obtusifolia, maranta’s en siernetels hebben voor hem geen geheimen meer!
Gisteren nog hoorde ik dat lerarenopleidingen die de VDAB organiseert, een grandioos succes zijn. Dit jaar volgden 1367 werkzoekenden een dergelijke opleiding, in 2018 ging het nog om 317 mensen! En last but not least nog dit weetje: in 1606 moest zijn theater noodgedwongen sluiten omwille van de pestepidemie maar schreef William Shakespeare wel King Lear, Macbeth en Anthony en Cleopatra.
Pakjesdienst
Tenslotte: we kunnen voorlopig nog lang niet gaan winkelen zoals vóór corona (lieve deugd, wat een verademing, de lockdown!), maar online shopping zit in de lift…. De bezorgers van pakjes hebben het superdruk. Natuurlijk heb ik te doen met de mensen van Bpost die teveel moeten werken, maar veel bedrijven hebben een eigen bezorgdienst. Leuk toch, een pakje krijgen! Ik schreef er prompt een grappig gedicht over, met als titel BIJ EEN DUBBELE BESTELLING.
En bij deze sluit ik mijn reeks columns voor Mondiaal Halle met een zucht van verlichting af. De oefening was superleuk!
Nicole Van Overstraeten