High-End Forumdag 2016: Hoorn en elektrostaat

Zaandam

Op zaterdagochtend 16 januari 2016 liep ik het station uit van Zaandam op naar forumlid Tubejack. Aangekomen in zijn straat zie ik Jack bezig de auto klaar te maken voor de reis naar Oirschot. Het vintage navigatiesysteem Mio gaat ook mee. Maar eerst doen we nog een kop koffie voor we vertrekken. Kort laat Jack me zijn nieuwe projecten zien, waaronder de verschillende streaming software interfaces op zijn Apple machine. Een besturingssysteem die hij als vermeende Microsoft en Linux man toch helemaal onder de knie heeft gekregen.

Mercedes

De rit verloopt uitermate prettig en voorspoedig. Jack's wijsheden kun je zo in een goed managementboek publiceren. Misschien moet hij eens workshops gaan geven over werk, leven en geluk. We stoppen bij het establishment. Een zeer gezellig uitziende herberg met een onnoemelijk super chique Mercedes op het drukke erf geparkeerd. Het kan niet anders of we moeten bij de high-End Dag zijn gearriveerd, maar nee! We waren enkele honderden meters te vroeg gestopt! Dus hop de auto weer in en doorrijden maar. Weg van Herberg De Schutskuil en op naar Café Vingerhoeds!

Shoot out

Ons was een ware shoot out beloofd tussen twee audiosystemen. Een hoornsysteem en een elektrostaat. Niet zo maar een elektrostaat, nee een roemruchte Quad. Bij een elektrostaat gaat het om twee flinterdunne panelen, die samen het geluid produceren in plaats van een conus. Daar staat tegen over een hoornsysteem van het Duitse merk Blumenhofer. Een hoorn heeft als voordeel dat je met een lage versterking veel geluid kunt produceren ofwel het heeft een hoog rendement.

Stereo

Iedere luidsprekerset heeft zijn eigen bron en versterking. We luisteren naar twee verschillende sets, dus een echte shoot out tussen twee luidsprekersystemen zal het nooit worden. Maar we gaan zeker genieten!

Elektrostaatsysteem

- Quad ESL63 luidspreker

- Audiolab 8300CD digitale bron

- Audiolab 8300A geïntegreerde versterker

Hoornsysteem

- Blumenhofer Genuin FS 3.2 luidspreker

- Audio Research (modificaties door Sonore Audio) digitale bron

- Dr. Feickert analoge bron

- Sonore Audio versterkers

- Sonore Audio bekabeling

Gezamenlijk naast elkaar een Blumenhofer Genuin FS 3.2 luidspreker en de vintage Quad ESL63. Deze laatste bleek volledig gereviseerd te zijn door het Duitse QUAD Musikwiedergabe GmbH in 2015. Dus zo goed als nieuw. De baskast onder de Quad ESL63 wordt niet gebruikt. De Blumenhofer krijgt ondersteuning van de Harmonizer van Sonore Audio. Het kastje staat boven op de hoorn via een oplossing van perspex.

Start

De High-End Forum sessie begint met een inleiding van Theo Wubbolts, die na 17 jaar redactioneel werk voor tijdschrift HVT een nieuwe, maar vertrouwde draai gaf aan zijn leven en het importeurschap oppakte van twee bekende audiomerken. Er zijn drie belangrijke peilers in zijn leven: familie, muziek en Quad elektrostaten. Voordat hij redacteur werd had hij al vroeg ervaring opgedaan in de hifibranche in een hifiwinkel en later als medewerker van importeur Transtec. Bij Transtec kwam hij in aanraking met elektrostaten en de liefde is nooit meer bekoeld. Van de IAG Group ltd. kreeg Theo de kans om zich te storten op twee merken: Mission en Audiolab. De IAG Group heeft bekende hifimerken overgenomen, veelal Britse familiebedrijven die geen opvolging hadden om de continuïteit te kunnen garanderen: Audiolab, Castle Acoustics, Luxman, Mission, Quad en Wharfedale.

Sonore Audio

Cock van der Weiden is de aangewezen persoon om het publiek in te wijden over de apparatuur van Music2. We gaan genieten van een volledige Sonore Audio set up met de nieuwe bekabeling. Daarbij beantwoord Cock natuurlijk enkele technische vragen vanuit het publiek omtrent zijn kinderen, de versterkers van Sonore Audio. De nieuwe loot aan de stam is ook mee, want op de hoornluidspreker staat de Harmonizer! Deze units zijn werkzaam boven het menselijk hoorbaar gebied, maar hebben een wonderlijke invloed op het geluid.

Quad-raad

De bedrijfsnaam van Theo Wubbolts heet Quad-raad, omdat deze 4 factoren in zich heeft: de import van de hifimerken Audiolab en Mission, representatie van het servicebedrijf QUAD Musikwiedergabe GmbH en de samenwerking met akoestiek adviesbureau Rivasono.

Luisteren

Theo laat verschillende muziekstukken horen van jazz, klassiek tot a capella. Luisteren naar de Quad elektrostaten is erg bijzonder. Luid lijkt de speaker niet te gaan, maar wat het systeem levert binnen haar bandbreedte is erg mooi, een teder muzikaal plaatje. De verschillende muziekinstrumenten hebben ieder hun eigen klankkarakter. Als luisteraar raak ik gebiologeerd door het geluid, bijna gehypnotiseerd. Een mooie ervaring.

Kostbaar

Een kort verhaal volgt over het menselijk oor. Ieder mens heeft een unieke fysiologie, daarom zal iedereen ook een andere geluidsvoorkeur hebben. Het gehoororgaan is zeer kostbaar, want als de trilharen, die zorgen voor het geluidsignaal naar de hersenen toe, eenmaal beschadigd zijn en liggen "als graan in een korenveld" dan zal dit nooit meer genezen. Er is geen zelf helend vermogen van de trilharen. Lees meer over het gehoor en haar 3D lokaliseerfunctie hier.

Meer luisteren

De importeurs lossen elkaar in hoog tempo af. En Music2 onder leiding van Cock van der Weiden doet een stevige audiofiele duit in het zakje en draait een drumsolo op de Sonore Audio en Blumenhofer luidsprekerset. Het klinkt allemaal erg realistisch! Alleen hoe lang hou je dit vol in je eigen huiskamer, vraag ik me af? Als demonstratiemateriaal is de drumsessie mooi, maar muzikaal gezien had ik gewild dat de drummer ergens naar toe werkte. Zoals altijd presteert het Sonore Audio systeem op hoog niveau. Ik verwacht er ook niets minder van. De vele malen dat ik een luidsprekerset van Blumenhofer heb mogen beluisteren kan ik geen enkel negatief kenmerk van een hoornluidspreker vaststellen. Geen nadeel, zoals een roeptoeter effect of een snerpende hardheid. Nee, dit is een goede speaker met een vol geluid, die verder geperfectioneerd wordt met de Harmonizer. Zie mijn verslag over de Harmonizer. Maar juist omdat ik al bekend ben met deze overtreffende trap in geluidskwaliteit van Sonore Audio - eigenlijk de maatstaf of de gouden standaard - gaat mijn aandacht al snel uit naar het Quad systeem. Dat kleine Audiolab setje flikt het toch maar om de Quads aan te sturen. Bijzonder.

Pauze

Na de eerste muziekindrukken van beide systemen is het tijd om soep met brood te eten. Een gedeelte van het forum en de leden van Audioclub Oost Brabant genieten in het café en ik zit in het oude woongedeelte van Café Vingerhoeds, waar de bedstede en de oude kachel in ere is gehouden. Foto's zijn er te zien van de oude waardin - Mieke Vingerhoeds - een bekende persoonlijkheid, die op haar eigen manier leiding gaf aan het drinkestablishment.

Nog meer luisteren

De Hear Test CD uit 2006 is speciaal uit de mottenballen gehaald om enkele nummers te leveren. De Hear Test CD is geen officiële uitgave, maar een demo-album samengesteld door de forumleden toen het forum nog als Hear forum door het leven ging. We luisteren naar een a cappela versie van Because van de Beatles. De Quad elektrostaten laten een vriendelijk en rustig geluid horen. Een soort laidback echtheid. Het klinkt allemaal echt genoeg zonder irritant te worden. Ik bedacht me dat als ik de twee Quads thuis zou hebben, deze naast elkaar één grote mono muur zouden vormen. Ik heb er gewoon de ruimte niet voor. Maar The Beatles als mono-fan zouden het zeer zeker goedkeuren! De Hear Test CD had ik nog niet eerder gehoord, maar ik moet zeggen er staat goede muziek op.

Afleiding

Om de zoveel tijd wordt je afgeleid door serviesgerinkel vanuit de keuken of de deur richting het toilet. Ook enkele forumleden achterin bij de bar praten net wat te luid. Graag de discussie opsparen voor na de luistersessie heren! Hoeveel gelijk er ook aan je kant staat.

Conclusie

Er is geen echte conclusie te trekken. Het zijn twee verschillende systemen waar je een voorkeur voor kunt ontwikkelen. Daarbij verschillen de budgetten ook significant per set. De elektronica van Quad-raad is bijvoorbeeld een fractie in prijs van dat van importeur Music2. En dan heb ik het nog niet eens over de ruimte die een Quad set inneemt ten opzichte van de Blumenhofer. Uiteindelijk kun je toch wat zeggen over de elektrostaten en de hoornluidspreker. Er werd met name een stuk klassiek gedraaid van een sopraan. In de uithalen van haar stem was de weergave toch verschillend. Ik zat niet geheel in het midden van de zaal, maar toch. Haar stem leek meer aanwezig via het Quad systeem terwijl de Blumenhofer een directere presentatie gaf. De Quad leek meer rust in de opname te leggen. Terwijl de energieke Blumenhofer het geluidsbeeld compleet neerzet als een eenheid. Mocht de luisteraar meer werkelijkheid willen horen dan het Sonore systeem weergeeft, dan ga je maar naar een concert toe. Als ik een vergelijk mag doen. Het Quad systeem is een arthouse filmtheater met analoge filmprojectie en de Blumenhofer set is een snel 3D projectiesysteem. De Quad houdt de aandacht er bij van de luisteraar en de Blumenhofer projecteert het muziekbeeld de ruimte in. Voor beide systemen is wat te zeggen, de voorkeur hangt volledig af van je eigen unieke fysiologie!

De Quad opstelling is meegebracht door Theo Wubbolts van importeurschap Quad-raad. Theo is bekend als oud-redacteur van Nederlands oudste hifi tijdschrift HVT. We kijken naar de nieuwe modellen van het Britse merk Audiolab.

De Audiolab 8300A is een versterker van 2x70 Watts bij 8 Ohm met 7 ingangen waaronder 1 phono ingang voor MM/MC elementen en 1 gebalanceerde ingang. Verkrijgbaar in zwart en zilver. De prijs voor dit mooie product 1.249 euro.

De CD-speler: de Audiolab 8300CD met een ESS Sabre32 9018 chip voor 32bits/384kHz. DSD is mogelijk via een USB aansluiting. Genoeg ingangen om te streamen lijkt me: 2x Coaxial, 2x Toslink Optical, 1x AES/EBU, 1x USB voor PC USB. De CD-speler met streamingfunctie doet een 1.349 euro.

Elektrostaten blijven bijzonder. Zie hier de aansluiting van de Quad ESL63. Er is een spanningsverschil nodig van 10.000 Volt om het variabele paneel te laten bewegen. Daarom is de speaker aangesloten op het lichtnet.

Meegenomen door forumlid en Music2 importeur Marco de Wilde is de Blumenhofer Genuin FS 3 MK2, makkelijk aan te sturen met een gevoeligheid van 92 dB.

Sonore Audio is ook meegekomen en dat betekent dat Cock van der Weiden zijn trouwe Audio Research CD-speler heeft opgesteld als digitale bron. De naam prijkt op de voorkant, maar binnen het apparaat is het allemaal aangepast naar de Sonore standaard.

Niet meer leverbaar jammer genoeg een Sonore Audio eindversterker.

Wel leverbaar in het assortiment de nieuwe Sonore Audio passieve voorversterker.

Als analoge bron door Music2 opgesteld een Dr. Feickert Woodpecker draaitafel met gerenoveerd Empire element. Eigenlijk een gecamoufleerde Van den Hul, want de renovatie is door Aalt-Jouk van den Hul uitgevoerd.

Voor de sessie aanbreekt moet er natuurlijk gekeuveld worden over hifi en muziek. In de pauze zal er meer gepraat worden over de luisterervaringen en alle persoonlijke stokpaardjes. Want man, wat was het gezellig!

Een elektrostaat voor je oren. Een hele lichte constructie op je hoofd deze unieke hoofdtelefoon en ja je staat er een beetje mee voor schut. Maar het moet erg goed klinken deze Float QA. Ook uit de stal van Jürg Jecklin ofwel Quad Musikwiedergabe.

De Float QA wordt geleverd met zijn eigen powersupply.

De Audiolab 8300CD heeft geen lade, maar een sleuf om de CD in te geven voor het loopwerk. De Audiolab set maakte een goede indruk en het merk zou zeker op ieders lijst moeten staan als je opzoek gaat naar een betaalbare hifi oplossing.

De Hear CD met een hulpmiddel een soort CD mat om de CD stabiel te houden.

De platenspeler met gerenoveerd Empire element van een prijsklasse omtrent de 2.500-3.000 euro. Na de luistersessies draaien Marco en Cock er nog analoog stevig op los. De toonarm wordt dan ook uitgevoerd met een Hana element. Het nieuwe product dat Music2 voert in de betaalbare prijsklasse voor de analoge fan. De prijsrange van Hana elementen bedraagt 425 of 625 euro. Er werd gedraaid met een versie van 625 euro. Stevie Ray Vaughan kom er maar in!

Aan de platenspeler hing een kleine krachtpatser van een phonovoorversterker zo bleek. De Octave phono EQ.2 heeft 12 weerstand settings en 4 gain opties, daarmee moet met ieder element toch een juiste match te maken zijn. De settings kun je onder op het apparaat aanpassen via dip-switches. Na de Audiolab set misschien wel de grootste ontdekking van de demonstratie.

Aan de achterzijde is de kwaliteit van het kleinood goed te zien. Het blijft natuurlijk een Octave product. De EQ.2 hield zich kranig als onderdeel van een keten met zeer kritische producten als het Van den Hul element en de Sonore Audio apparatuur. De prijs is 1.500 euro.

Dankwoord

Met dank aan Jack voor de lift en de gezellige rit van Zaandam naar Oirschot en weer terug. En beide importeurs Quad-raad en Music2 om aanwezig te zijn en om de apparatuur beschikbaar te stellen. De dag zou niet hebben kunnen plaatsvinden zonder de inspanningen van organisator en forumlid Hans van Liempd. Dank voor je tijd en inzet, Hans!