روشهاي حرارتي ازدياد برداشت از مخازن نفت
يكي از مسائلي كه با توجه به كاهش فشار و نوع نادر مخازن نفت كشور (كربناته شكافدار و ساختارهاي نفت سنگين) بايد مورد توجه قرار گيرد، انتخاب روش صحيح ازدياد برداشت است. يكي از اين روشها، روش حرارتي است. در اين تحليل برخي از ابعاد اين روش را بررسي خواهيم كرد:
از مهمترين راههاي ازدياد برداشت از مخازن نفت، استفاده از روشهاي حرارتي است. در اين روشها با استفاده از انرژي حرارتي، برخي از خصوصيات سنگ و سيال را تغيير ميدهند و خروج نفت از مخزن را تسهيل ميكنند.
انواع روشهاي حرارتي ازدياد برداشت
به طور كلي، روشهاي حرارتي ازدياد برداشت را ميتوان به دو دسته تقسيم كرد.
1- ايجاد حرارت در مخزن با سوزاندن بخشي از نفت: اين عمل با تزريق گاز داراي اكسيژن، حفر چاههاي تزريقي معين و ايجاد يك جبهه آتش پيشرونده صورت ميگيرد. البته براي ايجاد اين حرارت روشهاي متفاوتي پيشنهاد شده است؛ ولي تنها در روشهايي كه از گاز اكسيژندار استفاده ميشود، جبهة آتش در يك جهت حركت ميكند و ميتوان به نتيجة مطلوب رسيد.
2- توليد حرارت در خارج مخزن و تزريق سيال گرم به عنوان عامل جابهجا كننده: اين روش شامل تزريق بخار و آب به صورت مرحلهاي و متناوب (تزريق چرخشي يا متناوب) و يا تزريق بخار بهطور ممتد ميباشد.
مكانيزمهاي توليد نفت در بازيافت حرارتي از مخزن
افزايش درجه حرارت، بر روي خواص فيزيكي سيالات و همچنين تاثيرات متقابل سنگ و سيال، اثرميگذارد. مكانيزمهاي اصلي ناشي از اين تأثيرات كه به توليد نفت منجر ميشوند، عبارتند از:
1- كاهش ويسكوزيته خصوصاً در مورد نفتهاي سنگين
2- ميزان ترشوندگي سنگ تغيير پيدا ميكند؛ تمايل به ترشوندگي توسط آب در درجه حرارت بالا افزايش مييابد.
3- كشش سطحي بين نفت و آب با افزايش درجه حرارت كاهش پيدا ميكند.
4- انبساط حرارتي باعث ميشود كه سيال موجود در خلل و فرج سنگ به بيرون تراوش پيدا كند؛ در اين حالت، چون انبساط حرارتي نفت خصوصاً نفتهاي سبك كمتر از آب است، در ابتدا نفت خارج ميشود.
5- نفتهاي سبك تبخير ميشوند.