مروري بر راندن جداري - قسمت دوم

کفشک و طوقه سیمانی پرشونده:

توجه شود که این کفشک و طوقه سیمانی هم اندازه و هم گرید لوله جداری باشد و هر گونه عدم تطابق باید به رئیس مربوطه گزارش گردیده و مجوز استفاده آن از سوی ایشان صادر گردد.

در چاههای نرمال، بطور معمول از کفشک و طوقه سیمانی پرشونده Auto fill up استفاده می شود که اجازه می دهند 80% از حجم جداری هنگام لوله پایین از گل پرشوند و دیگر نیازی به پرکردن لوله ها نیست اما همین کفشک پرشونده چنانچه بههر دلیلی مجبور شویم که درون لوله ها پمپ کنیم دیگر قادر به انجام وظیفه خود نخواهد بود و لوله پایین به سختی انجام می گردد (کفشک از تنظیم خارج شده و گل سر ریز خواهد شد مگر آنکه حداقل دو برابر حجم جداری، گل با وزن بالانس پمپشود)برای اطمینان از Differential بودن کفشک و کالر، آنها را سر و ته کرده و بدرون آنها آب بریزید تا آب از قسمت box خارج شود. (در مدلهای ایرانی، مجبور می شویم آنها را با ضربه به پیستون به حالت Differential تبدیل کنیم).

در چاههای گازی، می بایست از کفشک وکالر float شده، استفاده کرد. لازم است با هماهنگی اداره، آنها را از حالت auto fill up خارج سازیم.

Ball مربوط به همان کفشک و کالر را در محلی مشخص نگه دارید و به اطلاع همکاران دیگر برسانید- قطر خارجی Ball اندازه گیری شود و با قطر داخلی پیستون کفشک می بایست همخوانی داشته باشد (معمولاً ً4/3-1 است).

در مدلهای ایرانی و تولیدات داخل مشاهده شده که بعضی از بالهای از جنس و وزن مناسب برخوردار نبوده و بعضی از job ها را دچار مشکل کرده است.

نوع رزوه شو و کالر را در pipe tally sheet یادداشت نمایید و فقط نیاز است روزه های pin کالر را کم کنید، ممکن است برای اتصال به لوله جداری نیاز به استفاده از تبدیل باشد، تبدیل مورد نیاز رادرخواست نمایید برای مثال در چاههای خامیکه از جداری ً8/3-13 * ً8/5-13 استفاده می شود بدلیل موجود نبودن کفشک و کالر ً8/5-13 اجباراً از کفشک وکالر ً8/3-13 استفاده شد پس بناچار می بایست از چهار تبدیل برای اتصال به لوله های ً8/5-13 و ً8/3-13 استفاده گردد.

حمل و جابجایی Shoe و کالر می بایست با دقت انجام گیرد چرا که طوقه آنها سیمانی بوده و ممکن است در اثر ضربه شکسته شوند. جهت حمل و جابجایی بهتر است اگر محافظ لوله های دریافتی از نوع فلزی است ترتیبی اتخاذ گردد که یکprotector با زنجیر درست کرده و برای حمل آنها استفاده نمایند.

Baker loke:

چسب مخصوص فلز است که جهت اتصال شو و کالر به لوله های جداری مورد استفاده قرار

می گیرد. ابتدا رزوه های شو وکالر را تمیز و خشک کرده و سپس مقدار مناسبی از baker loke را توسط کاردک مخصوص آن بر روی رزوه جداری مالیده و سپس آنها را رزوه کرده و گشتاور کافی اعمال شود.

CSG Dope:

توجه شود این Dope فقط از نوع مخصوص جداری باشد. Coupling لوله های جداری می بایست روی خرک،Dope جداری، زده شود. هیچگاه روی سکو چنین عملی صورت نگیرد مشاهده شده که دسته Dope به دلیل بی توجهی و سهلانگاری کارگران سکو به درون جداری افتاده که منجر به بالا کشیدن جداری شده است.

13-3/8” P.joint:

بر روی دستگاه می بایست حداقل 3 عدد P.joint وجود داشته باشد. رزوه های آنها را بررسی کنید و مطمئن باشید برای مواقع مورد نیاز آماده راندن می باشند اگر رزوه آنها اشکال دارد، درخواست p. joint جدید بنمایید، coupling آنها رابررسی کنید. حتماً از آنها، Drift کوچکترین ID جداری را عبور دهید. جهت حمل و جابجایی رزوه آنها باید دارای محافظ لوله باشند. بهتر است که P.Joint همگن با آخرین لوله جداری باشد.

CMT &CMT PROG:

در زمان مناسب درخواست سیمان نمایید. معمولاً خود کارگاه 5 ملی حفاری که متوالی سیلوهای سیمان است بعد از راندن جداری ً8/5-18 گروه به محل اعزام می دارد و سیلوهای جداری ً8/3-13 را برپا کرده ، درون آنها هواگرفته، والوهای آنها رابازبینی نموده و در صورت لزوم تعویض می نماید. در بعضی از عملیاتهای جداری خاص، مانند جداریهای طولانی که به طبع دارای حجم سیمان زیاد خواهند بود باید به اندازه کافی سیلوی سیمان در محل چاه باشد و ممکن است سیلوها در 3 ردیفقرار گیرند. تخلیه سیمان درون سیلوها می بایست به شکلی باشد که پمپ تراکی که می خواهد سیمان دنباله را پمپ نماید، سریعتر سیمان راهنما را زده و خود را برای پمپاژ سیمان دنباله آماده سازد.

Solution Tank:

چنانچه مخزن ذخیره solution در محل نبود، در خواست نمایید. به حجم سیمان توجه نمایید شاید نیاز باشد حداقل از دو و یا ممکن است از 3 مخزن ذخیره استفاده شود با توجه به عمق جداری و حجم سیمان پیش بینی چنین موردی را داشته باشید. مخزن ذخیره محلول سیمانکاری باید خوب تمیز شود درون آن آب گرفته و عاری از هر گونه آلودگی باشد تا کیفیت سیمان در بهترین شرایط خود باشد.

در هنگام درخواست پمپ تراک یادآوری بنمایید که Hose اضافه با خود داشته باشند مواردی پیش آمده در عملیاتهای سنگین، عملیات با موفقیت همراه نبوده است. هر چند که یک پمپ تراک بصورت stand by در محل حاضر است و می توان ازHose آن استفاده کرد. تأکید همچنان به تمیز بودن مخزن ذخیره محلول است.

در حالتهای عادی محلول سیمانکاری جداری ً8/3-13 آب می باشد. خطوط ارتباطی دکل Haliburton line را بازبینی نمایید خصوصاً Dress sleeve را. جدیداً دکلها لاین ارتباطی تانکیهای گل با H.line که از زیر Cat walk می گذرد رابصورت hose در آورده و از خطوط لوله ای دیگر استفاده نمی کنند.

Top & BTM plug:

پس از دریافت، آنها را در اتاق CMC Room و بدور از نور خورشید قرار دهید. طول هر کدام از آنها (حدوداً 40 سانتی متر) را یادداشت کرده و در pipe tally یادداشت نمایید. اگر درون جعبه مخصوص خود قرار دارند حتماً جعبه را باز کردهو مطمئن شود هر دو از یک مدل نباشند. اگر Top & BTM از نوع ایرانی بودند قبل از استفاده با رئیس مربوطه هماهنگی نمایید. (مشاهده شده بدلیل عدم کیفیت مناسب پلاگها، سیمان درون جداری مانده است و امکان جابجایی نبوده است.

20"*13-3/8" csg slips:

بصورت فیزیکی بررسی شود و تمامی نوشته های بر روی آن خوانده شود. این نگه دارنده جداری باید همخوان با فلنج مبنا بوده و حتی المقدور از همان شرکت باشد. ترجیحاً باید از نوع Automatic باشد. Eye bolt های آنها را در محل مناسبنگه داری کنید. Mese no آن را با اداره چک نمایید تا مطمئن شوید اشتباهی صورت نگرفته است.

CSG Head Spool:

توصیه می گردد تمامی نوشته های روی آن را یادداشت نمایید. MESE No آن را با بارنامه چک نمایند. دیده شده که spoolهای متفاوتی با یک MESE به سر چاه رفته است. برای مثال در چاه مارون خامی 308 سه اسپول ً8/3-13 تک p. sealو دیگری 2 p. seal و دیگری ماسوره سر لوله جداری ً8/5-13 از کارخانه های مختلف با یک شماره سر چاه آمده بود. *پیچ و مهره های ً8/5-1 را بصورت فیزیکی امتحان کنید توجه کنید که پیچ و مهره ها به تعداد کافی و در اندازه مناسب باشند.

* Spool را وارونه کرده، قطر spool را اندازه گیری نمایید.

Ring sheve شیار قرار گرفتن رینگها را خوب نگاه کنید آسیب دیده نباشند.

بقیه موارد را خوب بررسی کنید تا کمبودی مشاهده نشود. Plug tester را به موقع درخواست نمایند و پس از دریافت بصورت فیزیکی بررسی شود که در مقرخودقرارمی گیردوتأکید می گردد که plug tester ترجیحاً از هم خانواده CSG headباشد. برای plug tester درخواست o-ring و یاruller packing اضافی بنمایید، wear bushing را در مقر خود نشانده با توجه به اندازه گیری فاصله CSG head با locking screw DSA ملی حفاری، آیا locking screws می تواند برروی

Wear bushing بسته شوند یا خیر. موارد زیادی مشاهده شده که Wear busing نیاز به اضافه شدن طول دارد.

مته های مناسب و نازلها در اندازه های مختلف طبق برنامه برای حفره بعدی در محل وجود داشته باشد. چنانچه مته 12-1/4" PDC موجود است نوع و وضعیت و تعداد نازلهای نصب شده بر روی آن را با رئیس محترم منطقه در میان بگذراید. توجه بفرمایید مته شکن مته PDC همخوان با مته باشد. اگر نیاز به تغییر اندازه های نازل مته شد نسبت به تعویض آنها با اهواز تماس داشته باشید.

با رئیس دستگاه هماهنگی بنماید تا junk sub و string stab مناسب و DRLG Jar برای حفاری حفره ً4/1-12 به موقع درخواست نماید.

حفره ً2/1-17 با تمامی مشکلات و موارد عملیات خاص خود تا رسیدن به عمق جداره گذاری ادامه می یابد و تا این لحظه می بایست تمامی کمبودها رفع شده باشد و برای راندن جداری کمبود وسیله ای احساس نگردد. پس از رسیدن به عمق جدارهگذاری، مرحله دوم یعنی راندن جداری آغاز می گردد. درخواست پمپ تراک (3 پمپ تراک برای job نرمال) داده شده و تأکید شده سویچ Vam برای پرکردن لوله های جداری را به محل چاه بفرستند. گروه آچار جداری را درخواست کرده و تأکیدگردد که unit و مجموعه آچارها سالم باشند.

در عملیاتهای نرمال و در مناطق اهواز – مارون و غیره ... جداری ً8/3-13 بعد از confirm شدن بخش 6 گچساران قرار داده می شود و در بعضی مناطق مانند رامشیر در مناسب ترین لایه آنهیدراتی بخش هفت گچساران و در مناطق مختلفشرایط متفاوت است که توسط زمین شناس سر چاه مشخص می گردد.

بعد از رسیدن به نقطه جداری با توجه به شرایط چاه و وزن گل و پی پی ام نمک می تواند برای تمیز کردن چاه از یک پیل Xc-polymer با غلظت بالا استفاده کرده چاه را تمیز کرد و سپس برای لوله بالا جهت بهسازی قبل از جداری آماده شد طبقمجموعه مقررات، بهسازی باید تا کفشک جداری قبلی صورت گیرد و چون جداری قبلی یک جداری سطحی است پس تاکفشک ً8/5-18 بالا خواهیم آمد. لذا مترراکه دربهترین شرایط قراردارد آماده نموده و برای SLM آماده می شویم، ابتدادوتا سهشاخه پمپ out بالاآمده وسپس لوله بالا می شود. تعدادشاخه های بیرون را می شماریم. تعداد استندهای درون چاه را نیز داریم، توجه می کنیم لوله های از خارج به مجموعه درون چاه اضافه و یا از لوله های درون چاه کم نگردد. قبل از لوله بالاتمامی لوله های اضافی را از روی Cat walk جمع کرده و تعداد لوله های درون بسکت را نیز می شماریم.

لوله بالا همراه با SLM تا کفشک جداری قبلی صورت می گردد در این مدت تمامی Drag های چاه را مد نظر گرفته و یادداشت می کنیم و اگر نقطه تنگی نیز وجود داشت بهسازی می کنیم. در لوله پایین نیز به همین شکل و تمامی نقاط تنگ چاهثبت می گردد اگر شرایط چاه مناسب نباشد، می توان بهسازی چاه را مجدداً انجام داد و از تمهیدات دیگر عملیات جهت بهبود وضعیت چاه استفاده نمود.

آنچه به عنوان یک نکته عملیاتی مد نظر است، دقت در اندازه گیری استندهای درون چاه و دکل است. متر توسط دکلبان به بالای دکل بریده می شود و آنچه وی در دقت ابراز می دارد، عمق چاه می باشد، هر چند که عوامل بسیاری در دقت اندازهگیری دخیل هستند مانند باد، قوس لوله ها(خصوصاً در لوله های با اندازه کوچک بسیار نمایان است)- تاریکی هوا، لوله بالا و یا لوله پایین بودن همگی از شرایطی هستند که می تواند در اندازه و نتیجه آن سهیم باشند ولی در یک حالت کلی این اندازهگیری می تواند به ما نشان دهد که چاه عمیق تر است یا کوتاه تر وبهتر است عمق چاه Short نباشد.

بررسی دفتر لوله ها نیز از اهمیت خاص برخوردار است، بارها مشاهده شده که دفتر حفار دارای اشتباهاتی است که بر روی عمق واقعی چاه تأثیر مستقیم داشته است. برای نمونه در چاه اهواز 317 هنگام جداری ً8/3-13 پس از بررسی دفتر حفارمشاهده شد که دفتر دارای یک خطای فاحش 6 متری است و صحت این اختلاف را SLM نشان داد و پس از راندن جداری مشکلات خاصی جهت بررسی ته چاه بوجود آمد.

نکته دیگر: اگر از Kelly استفاده می گردد، می بایستی حتماً طول Kelly drive bushing را از طول حفاری کم نماید و این عمق حقیقی است .

بعد از انجام پیمایشهای لازم جهت بهسازی چاه و حصول ا طمینان از آمادگی حفره برای راندن لوله های جداری و گردش گل و تمیز کردن چاه از لوله بالا، یک پیل غلیظ ( احتمالاً بدلیل وجود نمک بالا در گل، بهتر است از پیل نمکی xc-polymerاستفاده شود) ته چاه Spot شود و بعد از آن زاویه یاب رها شد و لوله بالا صورت گیرد.

پس بصورت خلاصه مراحل عملیات پس از رسیدن به عمق جداره گذاری تا قبل از شروع راندن جداری چنین است.

1. DRIG to CSG point

2. circ mud btm'sup while cir around pill, hole clean

3. POH as condition w/SLM to shoe

4. RIH w/SLM to BTM

5. circ mud & CIRC around pill, spot hi vis pill, Drop Totco, POH

بعد از بررسی SLM های گرفته شده در لوله بالا و لوله پایین و مقایسه آن ها با دفتر لوله ها، می بایست Arrangement لوله های جداری را برای راندن مشخص کرد و در واقع تعداد لوله های جداری و متراژ آن ها را مشخص نمود و همچنینspace out لازم را نیز انجام داد. که این مورد در قالب یک مسئله و تمرین مطرح می گردد.

* نکاتی که می بایست در طراحی راندن جداری مطرح شود:

راندن لوله ها در چاه باید به گونه ای باشد که از لحاظ متراژ تغییرات زیادی در Change over point برناه چاه انجام ندهد، یعنی آنکه حداقل لوله را برای رسیدن به عمق تعویض رانده شود، هر چه طراحی به شکلی باشد که بتوان لوله های کمتریدرون چاه رانده شود و راندن در چهارچوب برنامه باشد، مقبول تر است و این مورد باعث کاهش هزینه های چاه می گردد.

برای space out لوله جداری ً8/3-13 از آنجا که slips جداری از زیر هایدریل و بالای فلنج مبنا انداخته می شود می توان دو حالت در نظر گرفت:

1- Couplingآخرین اتصال زیر Base flg باشد

2- Coupling در بالای Base flg باشد

پیشنهاد می گردد coupling آخرین اتصال زیر فلنج مبنا قرار گیرد زیرا به این نحو حداقل یک شاخه Save خواهد شد و از طرفی به یک سری نکات توجه شما را جلب می نمایی که واقعاً دردسر ساز و وقت گیر است. اولین مورد، چنانچهcoupling در بالای هایدریل در نظر گرفته شود، باعث خواهد شد که لوله ای که در سطح قرار دارد در ارتفاع زیادی نسبت به فلور قرار گیرد و این، در بستن هد سیمانکاری ایجاد مشکل کرده و برای گروه سیمانکاری سخت و خطرناک است. مورد دیگر Shortage لوله هاست و این باعث می گردد لوله ها را بیشتر به سمت پایین برد و عمل coupling را به محدودهslips area نزدیک می کند.