تقطیر

تقطیر یک روش جداسازی است که براساس عمل تبخیر و میعان ورت می پذیرد، بدین نحوکه، هرگاه مخلوطی از چند ماع را که دارای نقاط جوش مختلفی هستند حرارت دهیم تا یک ا چند مایع در مخلوط تبخیر شده و از کل مخلوط مایع اصلی تفکیک گردد و دوباره همان محصول بخار شده را بوسیله سرد کردن مایع گردانیم، عمل تقطیر میگویند. تقطیر ک عمل فیزیکی است و هیچگونه فعال و انفعال شیمیائی در آن انجام نمی گیرد.

انواع تقطیر :

بطور کلی سه روش برای تقطیر وجود دارد:

1) تقطیر یک مرحله ای -BATCH DISTILLATION

2) تقطیر مداوم - CONTINUOS MULTIPLE SHELL DISTILLATION

3) تقطیر جزء به جزء -FRACTIONATION DISTILLATION

تقطیر مرحله ای :

در این عملیات مقداری از خوراک مورد نظر جهت تقطیر ، در دستگاه تقطیر گذاشته شده سپس دمای خوراک را مرحله به مرحله زیاد می کنیم و محصولات (OVERHEAD PRODUCTS) خواسته شده را با توجه به دمای تعییین شده بدست می آوریم .

زمانیکه خوراک داخل دستگاه تقطیر تا حداکثر درجه حرارت مورد نظر گرم شد، باقیمانده آن را تخلیه کرده و اجازه می دهیم تا ظرف سرد شود، پس از آن عملیات را برای خوراک جدید ریخته شده در دستگاه ادامه میدهیم.

تقطیر مداوم چند مرحله ای

از چند دستگاه تقطیر یک مرحله ای که بصورت سری بهم وصل شده اند تشکیل گردیده و خوراک در برج اولی بطور مستمر جریان دارد . دما در برج اول کمتر از برج دومی و دومی کمتر از بعدی است بنابراین محصولات بدست آمده از بالای هر برج بستگی به درجه حرارت آن دارد و تعداد برجها نیز بسته به تعداد محصولات خواسته شده متغیر است. چنانچه کیفیت خوراک با درجه حرارت برجها تغییر نکند، کیفیت محصول هر برج تقریباً ثابت خواهد بود. برای بهبود روشهای ذکر شده و بالا بردن درجه خلوص مواد بدست آمده، محصول بالای برج را پس از مایع کردن به برج بعدی هدایت کرده و عملیات را برای این برج و برجهای بعدی به همین ترتیب ادامه می دهیم ، که نتیجه این روش، محصولی با کیفیتی خیلی خوب خواهد بود. روش دیگر به این ترتیب است که مقداری از محصول بالای برج پس از مایع شدن دوباره به همان برج برگردانده شده و تبخیر می شود. مجدداً پس از خروج از برج مایع می شود. بنابراین با استفاده از مایع برگشتی می توان درجه خلوص محصول را بالا ببریم . نسبت مقدار مایع برگشتی به مقدار محصول بالای برج را نسبت مایع برشگتی (REFLUX RATLO) میگویند.

انواع تقطیر جزء به جزء

1- تقطیر در فشار (بالاتر از اتمسفر)

2- تقطیر در خلاء

3- تقطیر با بخار آب

تقطیر در فشار جو