جداکننده های بکار گرفته شده در عملیات نفت و گاز

بعضی از جداکننده بکار گرفته شده در عملیات نفت و گاز با توجه به موارد استفاده شان و صرفنظر از شکل ظاهری آنها عبارتند از :

جداکننده ملی (CONVENTIONAL SEPARATOR)

این جداکننده (SEP) اصولاً برای تفکیک گاز و مایع به اجزاء آن که نسبتاً از یک دیگر سوار هستند بکار میرود.

معمولاً به ظرفی جداکننده (SEPARATOR) گفته می شود که نفت و گازی که مستقیماً از یک چاه نفتی یا گاز ( یا یک گروه چاه ) می آید را تفکیک می کند.

ظرف مایع گیر (KNOCK CUT VESSEL)

1- مایع گیر ها نیز از انواع جداکننده ها هستند و به دو دسته تقسیم می شوند:

(FREE WATER KNOCK OUT) ، که برای تفکیک آب آزاد از یک جریان سیال که سامل گاز، ماع هیدروکربوری و آب می باشد بکار میرود.

آب تفکیک شده ، تشکیل یک فاز و مخلوط مایع و گاز که هر دو با هم توسط یک لوله برای عملیات بعدی ظرف را ترک می کنند نیز ، فاز دیگر ظرف را تشکیل می دهند.

2- (TOTAL LIQUID KNOCK OUT) ، این ظرف جداکننده که برا گرفتن مایعات از یک جریان گاز با فشار زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، معمواً همراه با یک واحد تفکیک با سرما بکار می رود، و دارای سه فاز (آب ـ مایع هیدروکربور و گاز) است.

صافی (FILTER)

درجائی که باندازه کافی مایع ، به همراه کار موجود باشد. جداکننده انجام گرفته و باز توسط خود مایع از ظرف خارج می شوند.

ولی در یک گاز خشک که مایع به همراه ندارد و شامل ذرات جامد باشد ظرفی بنام صافی (FILTER) تهیه شده است تا مواد جامد را از از تفکیک کند.فیلترها از نوع حمام روغن یا المنتی می باشند. که نوع حمامی آن برای جداسازی ذرات گردو خاک هوا مورد استفاده م باشد.

نوع دیگر صافی که برای گرفتن ذرات جامد درشت به کار می ود (STRAINER) (درشت صافی) نامیده می شود و معمولاً آنها را در مسیر ورودی بمبها و کمپرسورها نصب می کنند.

درشت صافیها، صفحه ای ، استوانه با مخروطیشکل هستند. بنابر، مطالب گفته شده، هر ظرفی برای عملیات مشخصی طراحی شده و طبیعتاً هرکدام از آنها جهت نیاز خامی ، بهتر از نوع دیگر می تواند درمند واقع شود.

ظرف انبساط (EXPANSION VESSEL)

این نام برای ظرفی که درون آن گاز منبسط می شود بکار می رود. (در جداسازی که با استفاده از سرما انجام می شود).

لازم به ذکر است که ایت تفکیک کننده با دیگر جداکننده های معمولی اختلاف قابل ملاحظه ای داد. چونکه اصولاً برای گازهائی که بر اثر سرمای تولید شده ا انبساط ، یخ زدگی در آنها ایجاد می شود (HYDRATE) طراح شده است

در محیطی که در اثر سرما جداسازی انجام می شود و از عوامل جلوگیری کننده یخ زدگی استفاده می شود ممکن است طراحی ظرف تفکیک بکار گفته شده شبیه یک جداکننده معمولی (SEPA) باشد.

ذره گیری (SCRUBBER)

ظرف ذره گیری ، جداکننده ای است که معمولا برای جرانهائی با نسبت خیلی زیاد گاز به مایع طراح شده است.

اصلاح (SCRUBBER) ، برای ظرفی بکار برده ی شود که بطور معمول بازدهی آن، درگرفتن ذرات مایع از یک جریان گاز نسبت به یک (SEPARATOR) ، بیشتر است.

نام ذره گیر را همچنین می تواند برای ظروفی بکار برد که قبل از یک خشک کننده یا کمپرسور مورد استفاده قرار می دهند، تا از ورود ذرات مایع به دون اینگونه وسائل جلوگیری شود.

مایعات همراه گاز که در قسمت پائین لوله تشکل یک لایه را می دهند در ار سنگینی وزنشان بدرون قطرگیر که در سطحی پائین تر از لوله حامل گاز قرار گرفته است می ریزند.

این جداکننده امل یک قطعه لوله هم قطر لوله حامل گاز اسنت که بدو روش خودکار یا دستی، سطح مایع درون آن را کنترل کرده و مازاد مایعات به گودال سوخت فرستاده می شود

ساختمان داخلی یک ظرف تفکیک

یک ظرف جداکننده بدون توه به شکل آن شامل چهار قسمت ذیل است.

1) قسمت تفکیک اولیه:

کار جمع آوری قسمت عمده مایع در جریان وودی را انجام می دهد و شامل یک صفحه انحراف دهنده است نیروی گریز از مرکز با تغییر ناگهانی مسیر که در اثر وجود این صفحه ایجاد می شود، برای پرت کردن . جدا نمودن قسمت اعظم ذرات مایع از جریان گاز است.

2-قسمت ته نشین شدن بر اثر وزن (GRAVITY SETTLING SECTION)

این قسمت معمولاً برای استفاده از نیروی وزن طراحی شده است و شامل یک بخش از ظرف است که گاز با سرعتی نسبتاً کم و با تلاطمی اندک از میان آن حرکت می کند، در بعضی از طراحی ها از پره هائی ، که موجب کاهش تلام می شود استفاده می گردد، در ضمن پره ها با کاهش فاصله قطرات کوچکی که باید از جریان گاز خارج شوند، باعص تجمع آنها می گردند.

2) رطوبت گیر (MIST EXTRACTION OR COALSCING SECTION)

در این قسمت از یک رطوبت گیر استفاده می شود که می تواند یکی از انواع ذیل باشد.

الف ـ یک سری پره.

ب ـ شبکه های سیمی بهم بافته شده می شود.

در رطوبت گیر ، قطرات خیلی کوچک مایع (قطراتی با قطرهائی کمتر از ده میکرون ) قبل از خروج گاز از ظرف از آن جدا م شود.

4) محل تجمع مایع (SUMP OR LIQUID COLLECTING SECTON)

این قسمت مانند یک مخزن ذخیره برای تمام مایعات جدا شده از گاز، در سه قسمت قبلی است و در آن یک وسیله کنترل سطح مایع نصب ده است.

- ورودی نفت و گاز A- OIL AND GAS INLER

- فضای جداکننده B- SEPARATOR SPACE

- سیلندر چرخان C- SWIRL CYLINDER

- مجاری ورودی یلندر چرخان D- SWIRL CYLINDER INLET PORTS

- قسمت انحراف دهنده E- DEFLECTION CODE

- لوله های تخلیه F- DRAIN TUBES

- رطوبت گیر G- SCRUBBER DOME OR MIST EXTRACTOR

- محفظه گاز خشک H- DRY GAS CHAMBER

- خروجی گاز I-GAS OUTLET

- خروجی نفت J-OIL OUTLET

- ته کش K- DRAIN CONNECTION

- شیر شناور تخلیه

متعلقات خارجی یک جداکننده

1- لوله ورودی و شیر مربوطه به آن

2- لوله خروجی گاز و شیر مربوط به آن

3- لوله های خروجی مایعات

4- لوله تخلیه و شیر دستی مربوط به آن

5- شیر ایمنی - RELIEP VALVE

6- دریچه آدم رو -MAN WAX

7- فشار سنج -PRESSURE GAUGER

8- شیشه نشاندهنده سطح مایع -GAUGE GLASS

9- کنترل کننده سطح مایع LEVEL CONTROLLER -

10- دماسنج -THERMOMETER

جداکننده های سه فاز

جداکننده های سه فاز که برای جداسازی مایعات یا نفت بکار می روند، بروشهای مختلفی قابل کنترل هستند که شکلهای نشان داده شده 1 تا 5 از عمومی ترن این روشها است.