معرفي تكميل چاه

پس از انجام حفاري و پس از اينکه مشخص شد چاه کشف شده از نظر مقادير نفت و گاز مقرون به صرفه ميباشد، چاه حفاري بايد مراحل تکميل شدن را پشت سر بگذارد تا نفت و گاز از درون چاه قابل بهره برداري باشد. اين ، فرآيند شامل مقاوم سازي ديواره چاه با لوله گذاري است، ارزيابي فشار و دماي سازند و سپس نصب دستگاههاي مناسب براي هدايت نفت و گاز به سطح زمين ميباشد. سه نوع چاه گاز طبيعي وجود دارد. از آنجاييکه در بيشتر اوقات نفت، همراه گاز طبيعي پيدا ميشود، از چاههايي که براي استخراج نفت حفر ميشوند همواره مقدار قابل توجهي گاز طبيعي بدست مي آيد. اين گونه چاهها در واقع چاه نفت هستند. در برخي موارد همراهي گاز طبيعي و نفت به دليل فشاري که گاز به نفت وارد ميکند در استخراج نفت موثر است. چاههايي که براي استخراج گاز طبيعي مورد استفاده قرار ميگيرند، فقط به اين کار اختصاص پيدا ميکنند و داخل آنها مقدار نفت اندک است يا اصلاً نفت وجود ندارد. به دليل اينکه گاز طبيعي در مقايسه با هوا از چگالي کمتري برخوردار است دستگاههاي استخراج گاز براي چاههاي گاز طبيعي مورد نياز نميباشد. عمليات تکميل چاه حفاري شامل مراحل زير است: نصب قالب چاه، تکميل چاه، نصب درپوش چاه و نصب دستگاههاي استخراج نفت.

در مرحله تکميل چاه، چاه براي بهره برداري و استخراج نفت و گاز طبيعي آماده ميشود. بر اين اساس هدف اصلي تکميل چاه سازندهاي هيدروکربني است.

از زماني كه براي چاههاي نفت حفاري شده و به مرحله توليد رسيد، صنعت گران اين فن بر اثر تجربه و گذر زمان به تدريج دريافتند كه پاره اي از مشكلات پس از توليدي شدن چاه بوجود مي آيند. لذا در راستاي حل اين مشكلات اقدام به كارهايي نمودند. يكي از اين راه كارها استفاده از رشته لوله هاي استخراج يا توليد بود.

چرا كه نفت يا گاز توليدي به دليل وجود عناصر همراه مانند هيدروژن و كلر موجود و غيره در اثر مجاورت با آب و دماي لازم درون چاه منجر به يك سري و اكنش هاي شيميايي مي شدند كه به مرور سبب خورده شدن ( زنگ زدگي) لوله هاي مغزي مي شد. لذا انجام يك سري آزمايش ها در خصوص اين موضوع امري لازم و اجتناب ناپذير بود. در نهايت كامل كردن يك چاه قبل از رسيدن به مرحله توليد نفت يا گاز صورت مي پذيرفت. اين مراحل امروزه تحت عنوان ((آزمايش و تكميل چاه)) مطرح و بررسي مي شود.

رشته تكميل در چاههاي - حومه شهري (Urban Well) - گازي (Gas & Oil Well) - تزريق (Injection Well) - فراز آوري ( Kick Off) - جهت دار ( Direction Well) و آب هاي زائد و غيره رانده مي شود . رشته تكميل شامل :

كفشك قاطري( Mule shoe)

پستانك نارونده ( No go nipple)

لوله مشبك (Perforation Joint)

ميل اوت اكستنشن( Will Out Ext)

توپك (Packer)

انكر سيل (Anchor Seal)

در يچه كشويي (SSD)

لوله كشويي ( Travel Joint )

جايگاه جانبي شير تزريق (SPM)

طوقه آرامبخش( Flow coupling)

پستانك شير ايمني ( Landing Nipple) و متعلقات آن مي باشد.

شرح مختصري بر وسايل رشته تكميل درون چاهي از پايين به بالا شامل:

1- كفشك قاطري ( Mule Shoe) : جهت هدايت جريان چاه و همچنين و در ابزار درون چاهي از لوله جداري ( Casing ) به لوله هاي مغزي ( Tubing ) .

2- پستانك نارونده پاييني : جهت نصب بمب هنگر ( Bomb Hanger ) و اتصال به دستگاه ثبت فشار جرياني و ساكن ( الكترونيكي و مكانيكي ) براي سنجش رفتار مخزن

3- لولة مشبك شده( perforation Joint ) : براي اتصال به پستانك پاييني جهت گرفتن آزمايشات جرياني و ساكن

4- پستانك نارونده بالايي ( Top No GO Nipple ) جهت نصب مجرابند قابل بازيافت جهت ايمن كردن چاه و انجام آزمايشات مختلف.

5- ميل اوت اكستنشن( Min Out Ext ) : جهت ورود دنباله ابزار آسياب و يا بازيافت توپك به درون و نهايتاً خارج سازي توپك .

6- توپك ( Packer ) : جهت جدا سازي لوله جداري از لوله مغزي

7- انكر سيل ( Anchor Seal ) : نشت بند كني بين توپك و لوله هاي مغزي و همچنين آزاد سازي لوله هاي مغزي از درون توپك

8- دريچه كشويي ( SSD ) : براي برقراري بين لوله جداري و لوله مغزي ( جابجايي سيال)

9- لوله كشويي ( Traveling Joint ) : براي خنثي كردن انبساط و انقباض لوله هاي مغزي درون چاه

10- جايگاه جانبي شير تزريقي( SPM ) : براي تزيقي مواد ضد خورندگي از طريق داليز به لوله هاي مغزي براي جلوگيري از خورندگي لوله هاي مغزي .

11- طوقة آرمبخش: براي تبديل جريان ( Turbulent ) به لايه اي( Laminar )

12- پستانك شير ايمني ( Landing Nipple ) : شير ايمني درون چاهي

13- توضيحات فوق خلاصه اي از مهمترين وسايل درون چاهي موجود بوده كه هركدام بسته به نوع و شرايط چاه رانده مي شود.