گۆرانی وسترانێت کوردی
سترانێ زار گۆتنا كوردایه تاریقیێ
گۆرانی فۆلكلۆری ولاوك و حهیرانی شێوه زاری بادینان:
- سترانێ سهد سالیبا نۆزده (( شێخ میرزۆ )) - شێخ مچۆ
- سترانێ سهد سالیبا بیست (( شهرێ ئازادارێێ و ئێ نهین دهستێ شێخ مهحمود )) - سمایل ئاغا - سهیید خان - شهرێ سهرقیرێ - باڤێ فهخرییا - خهلیلێ مستۆ - محهمهد ئاغایێ باتمانی شهرێ گریداغی - شێخ زاهار - فهرزهنده - خاتێ خانم - وای سالێ - باڤۆ فهرمانه - فهرمانه - تالۆریكا باڤێ خاجۆ- شهرێ قهرتهمینێ - ئاندرانێك پاشا - شهرێ ئاسۆرییا - شهرێ ئاغبارانێ - خوزانداغێ چیای چوخورێ - زهینهبا خوشك - تیلی حهمزه - كوشتنا تیلی حهمزه - شهرێ زیلان و حهیدهران ل گهل توركان - رزایێ خێلت - باڤێ حامێ - ئهحمهدێ حهسۆ - فارزێ عهتێ - سلۆیێ جهوۆ - باڤێ سهیرۆ - كوچكا باڤێ شهرۆ بهژن و بالاَ باڤێ میر – بهگێ - باڤۆ ، والاتێ مهنینه - ئیسمایلۆ - سالحۆ - جارسم – بهگ - مهتران عیسا - شهرێ وهتهنینیێیه مهزن ( شهرهكێ قهومییه كێرچێ ) - شیرینێ عهلۆ - شهرێ خوهخوهتییێ فیاتێ قوتۆ عهزیزۆ میرزۆ - عهرهبێ فهتۆ - نهوالا خهلیلۆ - چهتۆ چهتارێ - بشارێ چهتۆ - لاوۆ ته دگۆ مێرهكی قهنجم - حهسهنۆ بشار - بشارێ چهتۆ ، ساڵحێ محهمهد - محهمهدێ دهروێش - عهمێ گۆزێ - تاهار خان - دهروێشی عهڤدی - مهتێ میزۆنگێ برا - شهرێ سهر دێر جهمهدێ - شهرێ سهر توتهكێ - جندینۆ لاوۆ - ئهحمهد و محهمدێ برا - بهرۆژێ كاڤرا - سنجانێ تهعلۆ - چاخر بهگ - عهتمانێ برا - شهرێ خانێ - كلاما باڤێ ته - عهرهبێ مهوالی - ئهحمهدێ مهلا - خهتیف ئاغا - تۆپالێ مەلا - سولهیمانی ئهحمهد - حهمێ موسێ - محهمهد زهكێ - مرادێ ئابۆ - تهپهرێز - حهسهنێ بالۆ - عهڤدله لاوۆ - باڤێ باسۆ- دورێشێ كولك - دێرانی - دلیل وایێ - كهكۆ - عهڤدالۆ حوسهێنی قهجۆ - دهلالۆ"
كورته سهرهتایهك له سهر دیلان، چهپكێ گۆرانی فۆلكلۆری كوردی ناوچهی بادینان
مقدمة قصيرة عن الرقص والدبکات الفلكلورية الكوردية في منطقة بادینان
دیلان - چیاوا - مهمیان - گولێ - فاتمێ - وهرنه سێڤا - عهدلێ - نێریۆ - چیمهن - خزێم - بابلهكان - هۆڵی - دێ بلا بێنێ - لاوكۆ عهمهر عیسا - مهمۆ - گژلۆك - بێلم - گۆڤهند، مهیرۆ - كهپرۆكهك چێكر - ههرێ خڕێ - بلبلۆ- كانی - مێمێ - ناز ههی ناز - تهت زهندان - جهلهب - ژارێ - یێت بووینه جۆت - لۆلان - لێ دینێ - تالان - كانیا نالبهندا - مامر- ئهیشێ، كاتۆلا - حهسهن حهسهنه - شهیلۆكێ - ههسپێ بهگزاده - كۆم سۆر - ههلین - دهردێ خهسییێ - وهرنه ڕێزێ - عهڤرۆ - بهڕی - سنجانێ - باناندا - لۆشڤانۆ - هایێ وهسمهر - دهسمالێ قهرههنگۆكهی دیلان، ئهو كهسانهی كه سوودیان لێ وهرگیراوه، دیلان لهگهڵ ئهم سهرچاوانه بهراورد كراوه"
سترانا دیروكی یا كوردی - الأغاني التاريخية
ل دور سترانا دیروكی یا كوردی ، ئهگهرێن رویدانێن سالا 1919 و سترانا دیروكی یا كوردی, ڕێڤهبهریا بهریتانی، ئهگهرێ ئایینی، ڕۆڵێ ئاسوریا، پڕوپاكندا توركی، ڕویدانێن دهڤهرێ دسترانا دیروكیدا، رویدانا دهڤهرا گوی یا، رویدانا دهڤهرا ئامێدیێ، رویدانا دهڤهرا گولی یا، رویدانا دهڤهرا زێباریا (بیرا كهپرێ)
گۆرانیێت میللی كوردی – الأغاني الكوردية الشعبية
زهری - دۆمامێ - ژكێرێ - خانێ - ئاحمهدۆ - گۆزێ - دهلۆ - ڤی زناری - ئیر و چله - وهره خانێ - دهلال - لێ لێ دینێ - گۆلا سۆر - زهر مهمك - زێڕ زهینهبێ - كمبهر زێڕ - ئهمینێ - ئێ لێ دایێ - مهل حافا وارا - كهوێ جانێ حهسهنیكۆ - چقاس ستهیرك - بهژنا خهلقێ - گوندی مالینۆ - دلۆ - دۆ زهری - ئهڤینێ ، حالێ من - لۆ ل من - دلۆ مهحرومۆ - گدی ، یار ــ یار - ههی لۆ - زلێ گدیێ - شاڤێردی شهوتی - دهردۆ - زڤالۆ - خۆلنگۆ - باران باری كهچێ ئهو چییه ؟- ههی لۆ - ئهمان ، ئهمان - ئهزێ بهختێ وه دامه - بهرفهك باری - پهیالێ من - پهریشان - كهچكێ - دهردۆ ، دهردۆ - ده یۆ ، یۆ ، یۆ - های دل - ئهزی تهیرم - سیارۆ - حهسۆ - بارۆ - باژار ڤانی - گدی ، لۆ ، لۆ گهنج خهلیل - لۆ كۆمبهیتۆ - چومه ئالیێ مالێ - من گۆ - لۆ ل من - ل ڤی عهردی - ئیرۆ - ههی زۆزان - حهسۆ ، ڕهبهنۆ - قازێ - بهرفهك باری ل گوندێ مه - لۆ پالهنگۆ - لاوكۆ وشمه - كهچێ - گۆلان - یار گۆلێ - ههی لۆ ــ لۆ - هۆی نازێ بدنه من - یارێ ها یارێ - گهلیێ شاخێ - لاوكێ من كنه - كهچێ - های نێچیر - ها زهلیخه - ها پهری زاده - ئێتیمێ - ئێ لێ گهورێ - گدی یار - عهیشانێ - شڤان - ها گۆلو - لێ چییۆ - دیلبهر - كاوا من - خانكێ - شهمێ - گۆڤهند - وهره حهفسێ - كهوا گۆزهل - قهمهرێ - وی لاوكۆ - ههی لێ دینێ - حهسۆ حهیرانۆ - ده ل من - گۆلمالێ - لێ گۆلێ- هات بۆ هۆری - لێ كۆلمالێ - كۆر خال - دیلبهر ئێ لێ كهچێ - كهچكێ ئهزێ د گۆل گۆلم - ههی لێ دینێ - ئهزێ چومه - لاوكۆ ناڤێ ته - حهسۆ ناڤێ من - دایێ دێرانێ - سملۆ - لیلۆ - دهستێ خوه بده دهستێ من - بهند یهكخانه"
سترانێت داوهت و گۆڤهندێت كوردان - أغانی العرس والدبکات الکردیة
"هۆنراوهی (179) گۆرانی فۆلكلۆری شێوهزاری كرمانجی ژووروو، فهرههنگۆك، رهوشهنێ، گۆزهلـێ، های مفردی ن های خهمریێ، كهوێ لال، كهلها رهشۆ، نهینك، قودیك، مهندك، سێلوان، مومیك، ،لۆ شڤانۆ، زراڤ، ههی نار، نالبهند، ئهم جوتین، لـێ لـێ كێ، های نار، تهم تو، خانێ تۆ خانێ، های یارك، های دهستو،،یار دلو، گوهار ب گژنیژه، نێری، های جهلهبه، لـێ دینێ، های عهورۆ، هۆ لهیلۆ، جهڕ و مهسینا شهڕه، دهڤ زهرێ، ،ههی بلدانه، ههیهۆ مهردێ، های كاله كاله، گولـێ هۆی نار، شڤان شڤانه، های هۆزێ هۆزێ، عهلیكێ مهیمو، لـێ نار زۆلفانێ، دهلێو گدیێ حهنۆكێ، شهمامێ، سهر سیانێ، ئهم دێ باركهین بار ناكهین، های وهلا، دێ وهرنێ وهرنێ، های های وهسمهر، های پێدا پێدا، های گولانو، عهلو دینو ، كنا ڕهندا، های گولـێ گولـێ، هات كولنده، كهپرۆكا چێكهن، عهبدالۆ مالۆ بهینه، هۆلـێ، های گورگ، گول شێنی، توتیك، یار گۆزهل، ڤێ چیچكێ ویته ویته، عهودیشۆ بهرازۆ، عهیشوێ، های تالانه، های گولـێ، مهموكه، ههی نار، های گۆڤهندێ، لاویا نهچه، هه كراسێ زهر، مامهدا، های وێلی ، های ژارێ، خهجێ، ئاخ لا دلا، قهسرێت ئاكرێ، قهد من ڤه نابن، یار یا دلا سینهمێ، پاڤێ، های زهری، كوڕكا، شێخانی، تیل مهرجان، لۆ لۆ پسمامۆ، خانم جان، حهسهن حهسهنه، نێرگز، بهگیێ، نورێ، لـێ لـێ وهسو، زهڤیا ڕهنگ ڕهنگ، های بهڕی بهڕی، های دیلو، های له دێرێ له دێرێ، های شهمامێ، های نهرمێ، كۆرڤل، های بێلاتێ بێلاتێ، های ملانێ، كهلهكڤان، های زێرینی، ههر شهڤ ل گوندێ، ههرێ بازۆ، وهسمان، های گهورێ، هۆی زینێ ههی بێری، كهچهل، یار زهینهب، پوشی، های چوخو، عێلی باركر، كولاڤ ڕهش، لهیلا ، چیاوۆ، شێخو مهلا، گهلیێ سیریێ، چومه چهلـێ، توپا میسل، های عهیشێ، بلا بێنێ، بهگال نهكهن، مێرهم، ئهز كۆفیێ چێناكهم، چاڤ رهش چاڤا ههلین، شیر بهنانی وهرنه رایێ، وهرنه سێڤا، یار ههی ڕهندێ، وهرنه ڕێزێ، شیر له ژهنگه، های ڤێجارێ ڤێجارێ، مهلك كهژ، دمدم، یان ههی بانو، فهشێ كانیێ شینه، های خانێ، بلیجان و بلیجان، كههی و محێ برانه، های وێما، مامر، نار، خهزال، ههی داوۆ، لاو گدیا، باران باری، كانێت میرا، رهشك، چووم حهلهبێ، جووت كاریته، های بهرده، های مێمێ، های وێتیما، كار و بارێ بهگییێ، عندهلی، ئهحیا بهگ، بهرچهلانو نهرچهلان، های گهردی، یار ههی دیلان، بهیرهم بهگ، یار ههی مامه، های دوو گۆردی، بارانوك، های بارانه، نازۆك، یا ل دۆله كێرا ، شكێرێ گهردیا، كانی یا ل چیایی، ئهو كی یه؟، تهختێ فهریق، ئاگرێت خیڤهتا، های توزه، خانومان، های وهز دزم، ههیلا ل من غهریبێ، هوی هوی مهممو، ههی بوزێ، های رهوانه، دێ ب ههژینن، بابله كانێ، هات كاروانه"
دیلۆك سترانێن دروین و دیلانان – أغاني الحصاد والرقص
ههندهك سترانێن دروین و دیلانان:
لێ نارێ - ههی روباره- مهمیانه مهمۆ- هۆی شهنگه- عهڤدیشۆ- مه شهڕه- یار دلۆ- ههی لاو- ههی كاروانا- ههی دهڤزارێ- ههی زهری- من دی- در بازو تیلا بهرده- بابلهكان- لو پسمامۆ- هوی كهره- باب حهما- خهسویێ- مهشكێ بهغدێ یهمان- گوزهلێ- یار گوزهل- نارێ- حهیران- ههی مازی- ئهز خهلهفم- پیرهمێر- هوی كاله- ههی من دی- ههی پێده - ههی سوسن- وهللا كهچكه - ڤی تهیركی - مهرعاناغا - لۆ شڤانۆ- ههی بێژه - دهلیلم لولو- ههی جهندرمههوی له من- لێم هۆلێ- حهلێ - هۆی مهمۆ- تل زهندا- ههی یومهر- نهرمێ- ههی ئێمو- ههی جهر- سینهم خان- تێ ژ ههلێله - زهری - یار جهلۆ- عهتمانه - زراڤێ - توزكێ - دێم گۆ خفتانو- خفتان- لولو رهشو- مێرهمێ گوزهلێ- گولێ - گلوكێ - ههبیبێ - ههی داۆ- كتانێ - ل بهر چهلا- لێ عهدلێ - ئهمان گولێ - كهر عهوران - ههی نێری- شێخ زهینو- رنج نیمو- هوی لاوه- مهمانێ - گولشێنی- ههی بارانه- نالبهندو- ههی دێركێ- لو مهلاو- هوی جهلهبه- كابیا ل ناڤ مالا- ههی چۆخۆ- جارهك- كهزی زهر- خهزالا من- لێ لێ كنێ- دگ مهلی- یار ههر دیلان- هوی شهله- ههی عهمهرو- ههیلا جزیرێ- گوگنێ- نازێ- كراسێ نویرێ - سهر زویركا- هوی میرو- سوفیكو- ههی بێری- چوومه میسلێ - مهلی مهلی- ئاش- خهریبێ- كهركۆ- ئێڤاره- بهیرهمه".
گۆڤەند : حلقات الرقص
"جهلهبی - فهقیێت مه - كانیا ل بن كوچی - دولاڤێ - زوزان - میرو - یار دیلان - های شخوێ - ئسمهرێ دیلو - سینهم - بهتال نهكهن - های له دێرێ - ئێزدو - حهیاتێ - مفردی - خرێ - بسملی - های دمدمه - كهلهێ گولا رهزا - حهلێ - ههبی بوكێ - منارا سێرتێ- - تیل مهرجان - جهلهبه - جهمهدێ - سولتانێ - فوتێ - مهنجولێ- بێلم - زهرێ - لۆی لهمن - تهیرهك - گدیو تومان - های زیب - جزیره - بهرمهدا - هوی نار - یار گوزهلێ - سهیدێ من عالهمێ - میرزو - قهره تاشدین - گهره - هولێ- سهیرانه - بینه دهرێ - دربازو - پێده - بێزاری - گولێ بهروار- لێ گولێ - روحانێ - سهیدێ - ههیو مهڕه - گولوكێ - كوچهرێ نهجمانه - ههی نێرێ - گاڤانو - خهلهفم – تهمتو - توزكێ"
"لاوك چییه؟ - ما هو اللاوك
ڕونكردنهوهیهك لهسهر ناوچهی ( گۆران ) ی قهزای ئاكرێ،حهسهن و حهمۆ،گوندی زهنگهنان لاوكی شهرێ كوت و عهماره - لاوكی ئهسمهرێ - لاوكی لێ لێ میرۆ - لاوكی دهلال - لاوكی شهرێ چیایێ - ێبۆزی - لاوكی سینهم خان - لاوكی قاسمێ دمشێری - لاوكی ئهحمهدێ عیسایێ رهمهكی - لاوكی حهسهنێ فاتمێ - زۆزان - حهمێ موسێ - جانۆ - ههی لۆ وهزیرۆ - میوانۆ - سمكۆیێ شكاك - دهلال - لاوێ مزورێ - پۆڕ سۆرێ - نعۆیێ گهر گهری - مهنجولیێ حێجی - شهرێ چهمێ سۆفیانێ - محهمهد عهلی بابێ غهزهبی تهمهر پاشا حهسهنێ ئۆسمان - قاسمێ مهیرۆ - گێنج خهلیل - میر پهنجۆ - یار مهیرهم - جواههرێ - دڵۆ غهریبۆ - شهڕهك قهوومی ل سهرتێرهكێ كاییێ - نهزانێ - زینهبێ - یار خانمێ - شهرێ فهله رهشكان - شهرێ سورچیان شهرێ شۆش و شهرمنێ - حهمێ كوڕێ گوزهڵێ - لاوكێ سموقی - وهحمهدێ میسكا - ئای دهلال - شهرێ یۆنان و توركیا ل چهمێ سهقلیایی - سهید فههیم - حهسهنێ تاهیر بهگ - سهعید بهگ میرێ شێخانه لێ لێ وهزیرۆ - كهچێ عهرهبێ - كوشتنی سمایل بهگ بابێ مهحهمهد نهزیر - شهڕهكێ دادكهته بهحرێ بێروتێ - سهودالیێ - قهشهمێ - ساڵحێ لاسۆ - سهلیمێ مستێ - خالدۆ"
سهرهتای دروست بوونی گۆرانی كوردی: مقدمة لأعداد الأغنية الكوردية
گۆرانی ومهقام ومۆسیقای كوردی – أغاني ومقامات وموسيقى كوردية
هونهری مۆسیقا و گۆرانی، بهسته وجۆرهكانی بهسته بهستهی كۆن و ئاوازی فۆلكلۆری كوردی، كۆمهڵێك هۆنراوهی گۆرانی كوردی:
دهچمه سهر ناڵهشكێنهی - وهرگڕێ ئاوێزانت بم - غهزێمێ - كاكه له چهمۆ دێ - هاتهوه – سهوزه ههی لیمۆ - بهلهنجهیه - ئهو كچه لهو ماڵه - ئاگر بارانه - دڵهكهم غهمگینه – خاسێ تۆ خانمی - كهوای بهرت ماهووته - شلێ یار - قومری - گۆرانی شوان - ئایشێ ی شار وێرانی - گۆرانی ڕهشبهڵهك - ئامین و ئامین - وهی حهریره - شلێ گیان - غهزالێ وهی غهزالێ - ئهی لهشۆڕ ئامانێ - كولونجهڕێ ڕێ - یار غهزال - ئهگهر بمێنم - زاوا زێڕینه - دیدهم زارا- توخوا فاتم - خاڵهی ڕێبوار - تهل و بهل - چاو مهست - له خڕهی نێڕی نێڕی - بۆنی ههڵاڵان دێ - بابچینه سهر وهیس - مهگری مهگری - ئهی وهی بارانه - بارانه و بارانه - باران باران - بارانه بارانه - شهو چرای دیوه خانمی - ئامینێ نازهنینێ - ئهی وهی لهرزانه – ئامین و ئامین – ئای بێنن بێنن - ئاغا و ئاغا - دهردێكم گرتووه -ههی بهللار - مێوڵێ و دێلێژه - خرنگه - تهنك تهنك - ئای وهگهرد - دادهنگ - سهوزه مهڕۆ - ئامنهی باڵا بهرز - كوچهی جوولهكان - ئاخ لهیل - كهتان كهتانه - ئهمبهر ئهوبهره - بۆ تۆرت كرد _ ئامینێم خاسه _ ئای له دوور- لهیلی هۆ لیلی - ههلامه – گوڵاڵه سووره _ دێوانهكهم له دوای حێڵی - مهنێ و مهنێ - خانمۆڵێ - ئای كڵۆنجه - لانكۆڵێ - گوڵی من - كراسهكهت مۆره - گۆرانی بێری - بهو بهو - نهشمیل - ئاخ بێنه - وهره لانكێ - سهڵتهنه - مهستورێ - نهشمیل - لیمۆ - دهنوێ - كهمهره شل - ههواره - سۆیبهی باڵا بهرز - زێنهبێ - ههكزه له بابانت كهوێ - خونچه - ئهی مینا – بووك زێنێ - لهیلێ گیان – لهیلا – دهیلهنگێنێ – بۆت دێنم – خان باجی – غهریب مهڕۆ – ئای كڵۆنجه ههی نار – ڕاستهی خیابان – خانمی سلهیمانی – وهره نازهنینم – گۆ شواره تهڵا – نهجیبه – بهر قهڵا مهڕۆ – پاییزه – مهیلهنگێنه – بۆم بڵێ – دهسماڵێ – گوڵی زهرد و سوور – خهنهبهندان- ئامینی گیان تۆ – چهنده جوانی – نهرمه نهرمه – شهمامه و خاڵ خاڵ – سهبری – كهنیشكه – بهر ههڵبێنه – ئامه كوڵێ – فاتمۆكێ – بهیادم كه – شۆخی شهدهلار – دوو سهر لهسهر سهرینێ – كاروانه – زۆر گهڕام – كاكی ڕێبوار – كراسهكهی خهرایه – بای دهدا – لهیلێ ی عهمرم – یار ئهمان – كۆڵوانه – دهم قهند – ئامینێ ئایشێ – جوانی كهركووك – ئهی لهیلی – ئاغا لێمی سهند – ڕهعنا- دهرزییه – زارا- ئامان كورتێ هاتم – گهردن زهرد – كهمهره لهرزینه"
كۆمهڵێ هۆنراوهی فۆلكلۆری و چهپكێ حهیران كه تایبهتن به دهشتی قهراج و مهخموور واته بناری چیای قهرهچوغ:
هه ڕاوه ڕاوه - دهلێم گهڕێ - ماچ - هێ كاكه سهرێ من دێشێ - ههی مهمان - سوسهن و ههراران - تووتی شیرین كهلامه - شایی - دوعا جۆكهی مهخمووری - دیاری - قاسیدی گوری باخان - ئهگهر دهچیه شایی - له كێم دیت - كهژێ - بناری قهرهچووخ ( كاره گهل ) - له تهیران - نازدار - ئهو سهفهره - ئهوڕۆ دوو ڕۆژه - مهمانێ و مهمانێ - فاتمێ تۆم فاتمێ
داستانێت کوردی - الملاحم الغنانية الكردية
"الفصل الاول: القصائد من كتاب ((الملاحم الغنانية الكردية)) المنشور باللغتين الكردية والروسية جمع واعداد الكتاب السوڤييتى الكردى حاجى جندى،الفولكلور، فن الشعب الشفوى، فنية الفولكلور ، جماعية و فردية الفولكلور، القيمة الاجتماعية للفولكلورالفولكلور الكردى، الحكم والامثال عن القصائد والملامح التى سنقدمها للقارىء (زمبيل فرؤش) (بائع السلال) ، خجى و سيامند ، ليلى و مشروم ، دمدم ، مم و زين ، ملحمة دمدم
الفصل الثانى: انتقينا الحكم و الامثال من الكتاب ((حكم و الامثال الكردية)) للباحثن الكرديين السوڤيتين الاخوان:اورديخان جليل و جليلى جليل مامو و عيشة ، زمبيل فروش (بائع السلال) ، الشكل الاول ، الشكل الثانى: للملحمة زمبيل فروش (بائع السلال) ، الشكل الثالث - ل (زمبيل فروش) ، ((خجى و سيامند)) ، سيفا حاجى ، حكم و امثال كردية"
"دهرگههـ، پێناسهیهك،سهرهاتی وسترانا غهریبۆ،سهرهاتی وسترانا حهسهن وغهزالێ، سهرهاتی و سترانا دهروێشی عهڤدی سهرهاتی و سترانا بهسا خهلیل"
گۆرانی فۆلكلۆری كوردی: الأغاني الفلكلورية الكوردية
"دهسپێك،ناڤێ سترانا،ناوی گۆرانییهكان كه پێكهاتووه له هۆنراوهی (161) گۆرانی فۆلكلۆری كوردی:
های ههرێ خارزا، ههرێ قهب قهبا، دێ چمه ئامێدیێ ، لالا پسماما، ئێكشهمبی دوشهمبی، ڤان سهراچ بایێ، سهركێ زاڤای، ئهڤ شهڤه شهڤا سیلاڤێ سهر سیلاڤێ، دیوانا ل سهر دیوانێ، ههرێ قولنگا، كانیا له بیشی، كانیا له بیشی، دولا ب دیندار، های نام های نامێ، مێرهم، یار من دیت عهیشوكێ یارێ، ئهزێب دویارا، یارێ سلـێ، رهزكێ مهلای، مه خیار چاندن، ریبارێ ئاكرێ زهردوك ، سینهم ، نارینك ، های پهژینن، های خاله، خاله له من ژارێ ، ژێلهل تیم ، های پاڤێ، گولا پاڤێ، های رانی، دهنگهك تێتو ، رۆژ دهركهفت و هانه دهر ، نێری خهزالـێ ژارێ، ئهمسهر تێنال حهماما یار دێدهم بانه لهیلـێ، تهلزهندان، پوشی رهش، های زلفانێ، ئهسمهرێ، ههلا ههلا ئهسمهرێ، ههلالان دێ ب كهن كارێ ههلالان، تهختا بهندا گریابهند، های یارك یاركێل مالا بابێ ته ، زراڤێ ههوار یارێ زراڤێ ، بهژن دارا ناڤ دارا ، مێمێ لای ل گهل مریهمێ - كهو بونه جوت فهرخێت كهوا، ههكراسێ زهر جهبارێ زهر، سهر سیپانێ لای سهیدا ، های چیاوا چیاوا، عهبدالا مالا بهینا ، نالبهند، ئهز ناكهم نالبهندانێ، های عهڤرا گهل عهڤرا بارانیۆ، های عهلایێ دهلیلـێ گدیێ، بهگیخان های له من، شهمامان یا ل پاخلا شهماما، رێكوكێت زومێ جوتن، مروهتێ باخچهل مالا مروهتێ، بیننه دهرێ زالم شل بو ، شوخ زهینوك ، مومكا جانه من نهڤێت ، بلبلا سهیرانییا ههرێ سیێ گهردهن سیێ، هه كراس شینێ، خهم رهڤینێ ، ستیا مهرجان، دێ كیڤه چی، ههیدێ جانێ مهندێ، یار ههی رهندێ، رهڤهندیێ، بهغدێ یهومان شۆرێ ، گلومانێ مه سهیرانێ ، گول نێرگز نارێ جانێ ، ههیلـێ دینێ بچیكێ، خزێم زێرینێ، دێمزا وهره تو یا منی، های جهلهبه سینگ بهربهنا، شڤانا دڵ كۆڤانۆ ، چومه چهلـێ داربه ، رهزێ میرا باغێ میرا ، دهلیلا وهیلا ل من رۆمییا، وهرنه رێزێ، بگرن بهردهن، چ قیامهته ئاخر زهمان ،"
دهقی فۆلكلۆرهكانی دهشتی ههولێر – نصوص من الفلكلور الكوردي في سهل أربيل
"پێشكهشكردن/لهم كتێبه نزیكهی ( 50) دهقی فۆلكلۆری چاك نووسراوهتهوه كه له سهر زاری خهڵكی ناوچهكه وهرگیراوه چهپكێك له هۆنراوه فۆلكلۆرهكانی دهشتی ههولێر
كولهنده، ئامین و ئامین، چیمهن، بابی مهجروومی، لهو خواره، دهبا بێته خوار، له ڕهو ڕهوێ وهردهكان، له ڕێزێ، ههی سینهمێ، كوڕه كرێت، دهڕژێ، دهههرپهڕه، هاتییه تهیری گهرمێنێ ، له تهیرانیار نهمام، كیژۆرهی ڕهنگ لیمۆیی، ههی مهمان، ههنار، كودهری، ئارێ، نهخته، ههی دهبرێ، چاوم به چاوه ڕهشهكهت، له بۆم برێنه شهماری، چوومه سهر قهرهچووغی، فاتمۆكێ، كچ و كوڕ، كوڕم حهبیب ئاغا ههی ئێران، نایلۆنه، زهردێ باریكهرێ، زێرینۆك، ڕهسوور و عهزێم، ههروا دێ، نه بواره و نه هاوینه، به كێندهرێدا ههربرێم، هێ برام سهرێ من دێشی ، له كێم دیت، دیوهخان، مێرێ، جۆتیار"
بەیتێن کوردی – الأبيات الشعرية الكوردية
پلهو بایهخی فۆلكلۆری كوردی, كورته باسێك لهسهر تاییبهتمهندیهكانی بهیت - بهند - حهیران بهیت (بهیتهكان له باری ناوهڕۆكهوه) بهند، بهندو حهیران له ئاوێنهی ڕۆمانتیسم دا، حهیران,گووران وههڵدانی بهیت له ڕهوتی مێژوودا,سهردهمی,گوورانی بهیت,وشهیهكی مێژوویی، سهردهمی پهرهسهندنی بهیت.
بەیتێن کوردی ١٧ بەیت ژ فولکلۆرێ کوردی (چاپا ئێکێ)
پێڕست/ بهیتهكا ئاینی یا شێخ عهبدولسهلامێ بارزانی - بهیتا بارزان - بهیتا سهكهراتێ - بهیتا قیامهتێ - بهیتا عهتهم - بهیتا ههسپاڕهش - بهیتا دمدم - بهیتا میر عومهر و دوماهیا شهرێ دمدم-بهیتا ڕۆستهمێ زاڵ - بهیتا مهم و زینێ - بهیتا كیژ مهلایی- بهیتا كێچا ئێك - بهیتا كێچا دوو - بهیتا كێچا سێ - بهیتا كهوێ لال - بهیتا كهوا - بهیتا كولی.
هەڵبژاردەیەك لە گۆرانی فۆلکلۆری کوردی - مختارات من الأغاني الفلكلورية الكوردية
"سهرهتایهك لهسهر مێژووی كلتوری كوردی,هۆنراوهی چهند گۆرانییهكی فۆلكلۆری كوردی كه ههندێكیان له لایهن گۆرانی بێژهكان وتراون بهلاَم له بهشی سێیهمدا ناو ی گۆرانی بێژهكه و رۆژی نووسینهوهكهی تۆمار كردووه له بنهی تێبڕی تێبڕی - كهتان كهتانه- هۆنراوه فۆلكلۆرییهكان :
پشیله ومریشك - زاوایه رۆیه - گیانه لهرزانه - ئاخ ئامان - ئای شل وای شل - چهنم پی وتی - ڕێبوار و ڕێبوار - ئهرێ وهی زارا - دهڕژێ و دهڕژێ - سهد بریا - غهریب گیان ههسته بهیانه - لهگهڵ تۆمه ههی لایلایه - گۆرانی ( بهكرهیی ) بۆ درۆینه - عهجهمه - رازیانی – بهلهنجه - لهیلێ لهیلێ - سهوزه - به گولاَڵه سووره - ئهی شیرنێ و خانم - ئهی وهی به لهرزانه - قهتارو ئهلاَ وهیسی - خاوكهر هۆرهی جافی - نابێ نابێ - چیمهن و چیمهن - كاكه له چهممۆ بێ - ئهمان لهیلێ گیان - ئاخ بێنن - ههر ئێستا - خهزاڵێ - بۆی دێنم - بهنازه - ئازیز دیارهن - بۆ تۆرت كرد بۆ تۆریای - ناز مهكه - دوو سهر لهسهر سهرینێ ئۆف لهبهر نازی تۆ - بیمارم جا- بیمارم - رازیانه - ئهی وهی بهلهنجه - كهویار - خهنهبهندان - بهتهمامه - هاتووه لهلای ناڵێنێ- كچی بهغدا مهگرن بهیار - ههی مهندێ - سێوه لاسورهكانی - خهزاڵێ - مهستووره - ئهی وهی هاجهرێ ئهی زوڵفی سهرت - چاومهستێ - ئهرێ ماشهڵلاَ ماشهڵلاَ - دهست له دهستی یهك - چاوڕهشێ كارمامزم - ئهوشهو نهبوو - دهردت لهمن سهیزاده - بۆ لای كێ بچم - دهم زێ - ئهممان دكتۆر - ئهرێ لانهولانت كهم - دووسور لهسهر سهرینێ ئهرێ لهماڵ هاته دهر - ئامینێ چاوی تۆ - تهماشای بهژن و بالاَی كه - ڕێبوارو ڕێبوار- سهوزهڵێ - ههڵبهست بێ گۆرانی - دهمهكهت بێنه - یان بهدارم كهن - له سیللهی قهبران - سابلاَخ چهند خۆشه - بهردی شێ حهسهن - بهلهنجه دهڵێن یارم نهخۆشه - گهوههرێ - كهنیشكه - گهردون ئای گهردون - نهشمیل نهشمیل - نیزام وهی نیزام – شهدهلار - ههی داد - خاڵداری خاڵداری - گهرده گهرده - ئهی شیرینێ خانم - ئۆ وام به چۆڵهوه - ئهرێ یهزن - باریكی شهدهلار سهله هۆ سهله - بهلهنجه - لهیلێ هۆ لهیلی - ئهمان خڕێ گیان - ئای لهیل - رێحانهم دێراو دێراوه - وه گولاَڵه سوورهی - لیره - ئهی هاوار بۆ عهللهكه - ئهی خاڵه وهی خاڵه - له كوێ مدی بڵێ له كوێم دی - هانیه گوڵم هانییه
سترانێن گەلێری: سترانێن ل سەر شەرێن کورد و داگیرکەران هاتینە گۆتن
الأشعار والأغاني عن قتال الكورد مع المحتل
جههوهر ئاغا ، سمایل ئاغا_ بابێ خسرۆ ، واغایه،تاورخان (تاهر خان)، تهمهرخانێ شكاك، گهلییێ خانا خۆپان، قوتاز بهگ،شهكر ئاغا_ بهحرا وانێ، شهڕێ پیر بهدهلێ، چیایێ عهرهبیێ، چۆغر بهگێ، عهبابهكرێ شهكر ئاغای، لهزگین ئاغا، گهلییێ ڕهواندوزێ، فهرحان ئاغا،سهید خانێ كهڕ، دهورانه،تهوفیقێ بابێ سالح، بابێ محهمهد ڕهشید، میرێ من (شێخ سهعید)، بهدرخان بهگ، عهمهر بهگێ بابێ تێلی بهگێ (شهڕێ بانێ خانێ) لۆلۆ میرۆ، شهمۆیێ خهلهف، شهڕێ گهلییێ مێزاری، ئیبۆ بهگێ پارسنی، دهخالۆ،عزهت بهگێ میرزا، عهمێ گۆزێ، نهمر ئاغا، شهڕێ شابانییێ _ صادقێ برۆ، حهسهنێ فاتمێ، محهمهد ئهمین، جهمیلێ درباز، ئهحمهدێ زهینهبێ، كۆر حسێن پاشا، سارۆن ، بابێ عهزۆ، لۆ مودیرۆ، محهمهد ئاغایێ زاخۆیی، عهبدولا بهگێ بابێ شوكری بهگێ، شهڕێ عهلییێ ئهحمهد، ئهحمهدێ ئیسكان، عهلییێ بهتێ، شهڕێ چیایێ گرێداغێ، شێخ زاهر، جهلالێ جهمیل، شهڕه … شهره وهزیرۆ، مهلا مستهفا، شێرێ بارزانی، بارزانا رهنگین، شهڕێ خورت و دهكا، شهڕێ كهلا میرێ كۆره (عهبدوڵڕهحمانێ دۆلهمهری)، شهڕێ ئاكرێ، شهڕێ زۆزك و هندرینا، شهڕێ بهسرایێ، شهڕێ زهینهلدینی، خالد بهگێ جبری (ئاندرانیك)ئترانیك پاشا، مهلك یاقو، گهلییێ گۆیییا، شهڕێ حهسهن قهلێ، شێخۆ برا، كۆچكا ئهحمێ كۆلێ، شهڕێ پیر بهدهلێ (كۆنیا شارێ)، ئیسڤێ عهبدال، گوندێ نیحێ، عهبدوالڕهحمانێ سهعدوین ئاغای، چیایێ شنگارێ، میر سێڤدین بهگ، عهرهفاتێ برا، دێرانێ، پاشاێێ دینێ ئیسلامێ، شێخ رهقیب، جهمیلێ چهتۆ، بشارێ چهتۆ، عهبدلایێ برههیم، جهمیل بهگن، رزا،سهعید ئاغا،حهمێ و كهنعێ، شهڕێ مهلا عهلییێ ئوونس(قهومێ چیا)، رهشید عالی، گهلییێ زیلان، میرزا محهما، بابێ فهخری، قاسمێ مهیرۆ، عهبدولجهبارێ چاوش، عهلی ، سهعدی ئاغا، سلێمانێ ئهحمهد، دونیایێ، بابێ لالۆ، ئهمینێ ئهحمهد، بازیدێ، مامهدێ ئۆسمێن، عهبدۆلمهجید بهگێ بابێ خاس بهگێ، خانولییێ، كهرهمێ قۆلازێ، بابێ میر بهگێ، بارام بهگێ میرێ حهزرۆ، بابێ محهمهد كهمال، بابێ حامێ، بابێ محهمهد، عهلییێ لاوێ پهریخانێ، لێ دایێ"
بهیت و قۆناغی نوێ - نصوص من الأبيات الشعرية الحديثة
دهقی حوسێن شهشه، دهقی عهلی دهروێش رهحمانی ههمزه كووڕ، دهقی عهلی كهردار،دهقی حاجی ساڵه تهوهره، دهقی دهروێش رهحمانی ههمزه كووڕ، دهقی رهسسوڵ شیرمۆخ، دهقی حهسهنی ئارهحمانی سهمهدی، دهقی حهمه جان، دهقی حهمهدی ئاغای، دهقی حهمه رهسووڵی سۆفی مینه، دهقی دهروێش رهحمانی حهمه شێت، دهقی رهسوول نادری، دهقی دهروێش رهحمانی خوڕ خوڕه، دهقی حهمهدی ئاغای وحاجی حهمهدی ئهسمهرێ، دهقی دهروێش رهحمانی ههمزه كوڕ وحاجی حهمهدی ئهسمهرێبهیت بێژ نهناسراو، دهقی عهولاَ گوڵناز، دهقی محمهدی عهزیز مهلا، ئازیزه دهقی حوسهین شهشه، دهقی دهروێش رهحمانی حهمه شێت، دهقی حاجی ساڵه تهوره، دهقی دهروێش رهحمانی خوڕ خوڕه دهقی عهلی كهردار ( 1 ) ، دهقی عهلی كهدار ( 2 ) ، دهقی خله دهرزی ( 1 ) ، دهقی خله دهرزی ( 2 )، دهقی فهقێ عهولاَی كاولاَن، دهقی محهمهد عهزیز مهلا ( 1 )، دهقی محهمهد عهزیز مهلا ( 2 )، دهقی محهمهد عهزیز مهل ( 3 ) ، دهقی قادر زاڵه ، دهقی قادر دریازی ،دهقی رهسوول شیر مۆخ ، دهقی محهمهد كاكل، دهقی دهروێش رهحمانی ههمزه كوڕ دهقی حهمه رهسوولی سۆفی مینه، شینی نامرادی حهیران.
نارینک : چونا بوكێ - أغاني النارينك – عند التوجه نحو جلب العروسة
ئهمێت هاتینه تهوو نهگری نهلۆرینه، بابێ ته بابێ تهوو، مه درهنگهو مه درهنگه دهست خهناكرن، ئهز چومه تێلێ، چهكما بهكێ، ئهم نادهین و ئهم نادهین، سهرشوشتنا بوكێ، ئهردێ نارین لێ شویشتی، چونا بوكێ و كاركرن و ئینانا وێ، های ڕابۆ ڕاوهستایی، بیننه دهری ژ خانی، نارینا من یێ هی یێ، یار های چهڤری یار های چهڤرێ، خهزالێ، نارینكێن ل مالا زاڤای بو بویكێ، زراڤێ وهكی داڤێ، ئهو نارینكێن جوانی و خهمل و ڕهوشا بوكێ، یا ل بن داری، یال بن دارێ، ئاڤكێت كوتهڵا ئاشا، نارۆ باهیڤا هشكه، چهند نارینكێن ڕۆژێن داوهت، كهپرۆكهك چێكر، گوزێ بویكا منێ، سێلوانێ چنێ، نارینك دبهردهوامن، بارانكهك باری، پێرو ئو گلاڤێژن، بێژنه بێرێوكێ، قاز قازێ، ئهسمین خان، گهلیێ قهواڵی، مومێ، سترانێت سهمایێ، نهگری نهلۆرینه، نهكی، سهری بزاڤا، گاڤا زاڤای دبهنه سهرشووێ، سویلاڤێ، دهما زاڤای ژسهرشوێ دزڤرینن، دو كورك ژێلهل تێنو، سترانێن ئێشكان، بهینه، بهرچهلیان، شهرهن ، عهورۆ، سهرێ زاڤا ل دیوهخانێ، دێ ببنه مال، سهرێ زاڤا ل دیوهخانێ، دیوانا ل سهر دیوانێ، كانیا ل چیایی، كوێ، سهرۆ زاڤانا، خان واڤدهل، رۆژا دووێ یا گوڤهندێ، سوبهیه، لاتكا بهیبوینا، دهرێ ناڤێ"
چیرۆكی زەمبیل فرۆش – قصة بائع السلال
چیرۆكی زەمبیل فرۆش یەکێک لە چیرۆکە کۆنەکانی کورد کە بیروڕاو ڕەوشتی گەلی کوردمان بۆ ئەگێڕێتەوە ئەم چیرۆکە بەپێی ڕێوڕەوشتی ئیسلامی هۆنراوەتەوە چونکە لەناو چیرۆکەکەدا ناوی پێغەمبەرەکان و پیاوانی ئاینی هاتووە
"پێشهکی،سهرهاتیا زهمبیل فرۆش ل کیرێ رویدایه و چهند دهق ههنه،ئێکهمین دهقێ زهمبیل فرۆش - زهمبیل فرۆش کییه و کهنگی و ل کیرێ رویدایه - ل دوور مهزارگههێ زهمبیل فرۆش ل باتیفا -چهند دهقێت زهمبیل فرۆش ههنه؟ دوو کهڤنترین و رهسهنترین دهقێت زهمبیل فرۆش - دقێ زهمبیل فرۆش یێ فهقیێ تهیران - دقێ زهمبیل فرۆش یێ مراد خانێ بایزیدی - وێنی هندهك گوتارا - تێبینی- نڤیسهر د چهند رێزادا."
دمدم د فۆلكلۆرێ كوردیدا – قلعة دمدم في الفلكلوري الكوردي
"دمدم له فۆلكلۆری كوردیدا بهیتی خان و خاناودهلی موكری،چیرۆك و ڕووداوی دمدم له فۆلكلۆری كوردیدا،بهیتی خانی دمدم بهسهرهاتی كهریم وستی ،عهلی بهردهشانی یهكهم،بهسهرهاتی حهسهن و مریهم ، بهیتی حهسهن و مریهم ،لهیلێ و مهجرووم، سهیدهوان ، شێخ مهحموودی نهبهز ، سیامهند و خهجێ ، لڕهو ڕوێ وهردهكان ، قاسیدم وهز قاسیدم ، كاكه سهرم چهند دێشێ ، بالۆره ،هانایهت بهبهردهبهمدهلالێ بووكێ، ههواڵێ بووكێ ، ئهو قهراتێ ههولێرێ ، دهچمه ههولێرێ ، ئهستێره ههی مامان ، ههی جاری جاران ، سوارۆخهون نامهی كچێك ، ڕاڤهو واتای خهونهكان،ههی بێری ، ههڕاوه ، هاتیه تهیری"
"چیرۆك و ڕووداوی دمدم له فۆلكلۆری كوردیدا:
بهیتی خانی دمدم - گۆتنی دهشتی ههولێر، ( 1 ) بهیتی خانی دمدم - گۆتنی دهشتی ههولێر، (2) ههلغولمینه ههلغولمینه - گۆتنی برادۆستان، بهسهرهاتی كهریم وهستی، بهیتی كهریم وهستی،عهلی بهردهشانی یهكهم، بهیتی یا شاهی شاهان، بهسهرهاتی حهسهن و مریهم - بهیتی حهسهن و مریهم - لاوكی حهسهن و مریهم لهیلێ و مهجرووم - بهیتی لهیل و مهجرووم، داستانی برایمی مهلا زێندینان"
چەند ژێدەر:
کتێبی موزیکی و گۆرانی – KHI
Kurdish Heritage Institute
dc-rdf - KHI
کلامێ جمعە تا کوردا - KHI - Omeka.net
بەرهەڤکرنا: ئەحمەد عەلی حەسەن