چیە مامک
مامک: الُلُغْز: riddle
مامک: دەرخستنوک: مەتەلۆک
زوربەی جاران دەستپێکا مامکێ دهێت ب ڤان رەنگان:
تشێ منو تشتانی
مەتەلۆک ومەتیتان
ئەڤە چیە؟
ئەو چ تشتە؟
ئاخڤتنەکا تێکشێلایە ونەیا دیارە: پرسەکا نەپەنی یە ویا ب ئیزایە بو بەرسڤدانێ، پێدڤیێ تێگەهەشتنەکا دژوارە وهزرەکا کویر دا کو بەرسڤدار بشیت جابەکا درست بدەتە پسیارکەری چنکی مامک دبیتە لادانەک وپێچانەک ژرویێ راستیێ ودرستیێ بو وی تشتێ دهێتە لێدان وگوتن. لەوما دبیتە ئاستنگەک، ئاریشەک، تێکەتنەک، گرێکەک، شاشییەک، نهینییەک، یا بەرزەیە و یا ڤەشارتییە ل بەر بەرانبەری.
رەنگەکی هوزانا یە، تشتەکی شروڤەدکەت بێ کو ناڤی لێ بینیت، دهێلیت خاندەڤان ڤێ بکەڤێت ومەرقێ بو چێ دکەت دا بزانیت کا ئەو چیە و چ تشتە. مامک دبیت هەر تشتەک بیت: گیانەوەر، تشتەک، سالوخدانەک ب مروڤی ڤە یێ گرێدایبیت. هوزانا مامکێ دهێتە ڤەهاندن ب کەلەک رەنگ وجوران.
هندە جاران مامک دهێت وەک پسیار یان ئاخڤتن وگوتنەکا لێکدای و دمینیت ل هیڤیا بەرسڤەکا راست ودرست ب تێگەهشتنی. مامک جورەکە ژفلکلوری کوردی. دەما دهێت وەک پسیار هەڤرکیەکا هزرینیێ دئێختە دناڤ بەرا وان کەسێت وەرگر وبەرانبەر، دا ئەو دیارکەن کا ئەو چیە و دبیت مەرام ژێ کەنین بیت گەلەک جاران. زوربەی جاران مامک نا هێتە زانین ژ چ لایاڤە و دمینن نەچار کەلەک دەم هژمێرا و نا گەهنە هەڤواتا درست. بەس ئەڤ رەنگە رێژە ومامک هزر وبیرا ڤەدکەن ل سەر زور پێزانینان.
جورێت مەتەلوکا : دوو رەنگێت سەرەکی نە.
ئێک وەک هەلبەست وهوزانان دهێت یا ب کێش وڤەکێشە یان یا ب سەنگ وپیڤانە. ئەڤ رەنگە دهێتە پێکهینان ودارێژتن وڤەهاندن ب شێوەکێ هوزانی یێ لێکدای ونەپەنی، پیدڤیێ هزرەکا هشیار ورەوانە تێدا بکەت دا ئەو کەس بگەهیتە بەرسڤەکا راست ودرست. هندەک ژی دکورتن ژ رێزەکێ یا پێکهاتی یە یا ئێکسەرە.
سود وقازانج ژ مامکێ
مامکا نڤێسای زوربەی جاران کەسێ بەرامبەر دخاپینیت ژبەر هەڤواتا نە دیار ونهێنی تێدا. چنکی ئەو رەنگە پسیارە دهێلیت هزرا خو کویر تێدا بکەت دزور تشتێت گرنگدا.
بەلێ مامکا زاردەڤ ئەوا ب دەڤی دهێتە پەیڤتن کارەکی هەڤرکیێ ورکداریێ پەیدادکەت دناڤ بەرا وان کەسێت بەشداردبن تێدا. ئەگەر هات وسەر هەڤواتا یان بەرسڤا وێ وێ هەلبون دبیتە جهێ شانازیێ وخوشیێ وکەیفێ ل دەف وان وحەزدکەن دوو بارەبن. ئەڤ رەنگە مامک رەوشتێ پترتر لێدکەت ل دەف وان بو پتر پێزانینان وهەر وەسان دا فێری زمانێ دەیکێ و رێزمانا کوردی بیت ب درستی.
مامک: الُلُغْز: riddle
بەرسڤا مامکێ: مِفْتَاح لحل اللغز: clue
الُلُغْز: أُلْغُوزَة، أُلْقِيَّة، أُحْجِيَّة، اِرْتِبَاك، حَيْرَة، خَافِيَة، عَمَه، سِرّ، سِرِّيَّة، مُعَمّى، مُشْكِل، مشكلة
حزوره، خباوة، فزورة، معماية
riddle, mystery, puzzle, puzzlement, conundrum, enigma, confusion, secret, bewilderment, problem, dilemma, stray
مەتەلوک : مامک
دخۆت ب سەرێ خۆ وەردکەت
بەرسڤ : موخلکە
مەتەلوک : مامک
مامکێت درێژ
ئەو چیە؟
دهێت وەک خانە دانەکێ
دئەوریت وەک سولتانەکێ
دپێچیت وەک حێسیلەکێ
دچیت وەک دێهلەکێ
بەرسڤ: بەفرە
مەتەلوک : مامک
چ دبێژنە ڤێ ؟
جومە سەر دارەکێ
دکەم هشکە هەوارەکێ
سەد مێر د هێن ب جارەکێ
مەلەیە سەر منارێ
بتەڤە نیس
بەرسڤ : ناڤێ مروڤی یە
چومە بەحرەکا شین
دو سویار پێدا خشین
ئێک هەسپە ، ئێک ماهین
بەرسڤ : ئەسمان ، روژ ، هەیڤ
عەبدێ رەشێ ب گوهارەکى
بەرسڤ :سێلکا نانی
ئەجیب ئەو ئەجیبە
ماهینا بشەش رکێبە
کوریەکا ب نیڤەکا پشتێ ڤە
بەرسڤ: تەرازیە، کێشەرە
هندى دکێشیت خلاس نابیت
بەرسڤ : تزبینە
لاوکێ ئەرمانا
تو دگەری ل سەر بانا
قوین تیژترە ژ ددانا
بەرسڤ : تویپشکە
چاڤ رەشێ دەشتێ
دو پێ گەهشتێ
ئێخستە سەر پشتێ
بەرسڤ : دەخل وگەنم دەمێ دورینێ
ستوینەکە سەرستونەکێ
لسەر پەحنە دەشتەکێ
دەشت لسەر بستەکێ
بست لسەر رستەکێ
رستە لسەر مستەکێ
بەرسڤ: تەشیکە
سەر ئاڤەنوز
بن ئاڤەنوز
چار چەنگی،
فێل و فەنگەنوز
بەرسڤ : کێڤژالە
هەڵ هەلەێ هارە
رەش وێلێ سیارە
بەرسڤ : مەنجەلا سەر ئاگری
ئەڵ ئەل لوهو دو بەرو دو مو
سنگێ شێرا ئەل ئەجیب ودرندەیە
بەرسڤ: چەک چەکیلە، شەڤ رەڤینکە
تەنیرا مەتێ
پەلەک کەتێ
دەستێ کەسێ نە گەهشتێ
بەرسڤ : تڤەنگ
مەنجەلا عەندەلى
پڕچ پڕچ دکەلى
نە ئاگرە ، نە خولى
بەرسڤ : وەرزێ هاڤینێ
چومە سەر هافرەکی
پێ من چو قولە بەرازەکی
حەفت کلیڵ دەڤێ بەرازەکی
بەرسڤ: سوارێ هەسپی یە
ماهینا مەلای
بەردا چییای
زلەک نەهێلای
بەرسڤ : گویزان ، دەف موزک
سینگێ شێرا
چاڤێت مارا
پر کەلەمە ، درندەیە
بەرسڤ : ماسىیە
ئێک پی
لدەستی دو
پێ گەهشتێ
ئێخستە سەر پشتێ
بەرسڤ: گوڵیا گەنمی
سمورە ، سکی سکی
سەر دارەکا پندکی
هزار و ئێک ل زکی
بەرسڤ : هنارە
مەزنێت وان مەزن نابن
بچیکێت وان بچیک نابن
بەرسڤ : چیانە
ئەز چومە دەشتێ
من دیت پیرەمێرەک
پشتیەکێ گوینیکا لسەر پشتێ
گوت من: ئەزێ دچمە بەحشتێ
بەرسڤ: ژوژی یە
تشتەکێ منو تشتانی
ل سەرمێزەرا سولتانی
ژ خودێ پێڤە نوزانی
بەرسڤ : بچیکێ د زکێ دەیکێدا
هەسپێ سورە
یێ ناڤ چاڤ بەلەکە
بەرسڤ : ستێنگە
هوڤە مل ، هوڤە مل
د ناڤدا میر کوڤل
بەرسڤ : سەر و هەر دو مل
ژبەفرێ سپی ترە
ژ تەنیێ رەش ترە
بەرسڤ : قەشقەلانکە
ئەلەک ، مەلەک
شمتی وگوندور کرن گەلەک
میر سویارێ هەسپێ بەلەک
ژێ تێربون گەلەک
بەرسڤ: گرکێت هەڤیری
چومە مێرگا چییا
ژوردا هاتمە دوو کانییا
پاشی زڤریم کون رویڤییا
بەرسڤ :ئەنی وهەردوو چاڤ ودفن
گاسمە
دیوار سمە
بەرسڤ : مشکە
ڤی رەخی دیوارە
وی رەخی دیوارە
دنیڤەکێدا سەیێ هارە
بەرسڤ: زمان ودەڤ وددان
ئێکێ رازایە
ئێکێ روینشتی یە
ئێکێ برێڤە دچیت
بەرسڤ : ماهین و سویار و جانیکا د زکیدا
ئەبا بەکرێ
ل بەر دیواری
بەرسڤ : بەفرە
تڕشە مزە، هنار نینە
دبەحرێدا غەواس نینە
ب حوکمە حاکم نینە
بەرسڤ: دلە
ب سێ لنگە
بارێ ژنکە
بەرسڤ : خانکێ نان پەحتنێ یە
شوات و شیت و شەندەر
کانوین و کیت و کەندەر
یا د هەلیت ، یا دادهێت
ئو یا پەزا مالا بابێ تێ دزێت
بەرسڤ : نەهن مەهێت ژنکا ب حال
باژێرە ، بازار نینە
سیبەرە ، حەتاڤ نینە
بەرسڤ : گورخانەیە
تەبەقا سەر تەبەقێ
یێ تێدا مارێ گەزەکێ
سەردا جوکێت بەنیانە
سەردا دەمارو دەریانە
بەرسڤ: سەرو چاڤن
ل خولوقینێ
لڤینێ ، ل بینێ
وەکی چویچکا سەر هێلینێ
بەرسڤ : بچیکە د زکێ ماکێدا
یا زەرە
دگوشتى را هاتە دەرە
یا ب پەرە
یا کێم سەرە
بەرسڤ : خزێمکا دفنێ یە
چومە رەخ شیڤەکێ
هەیڤەکا سەر هەیڤەکێ
کونا قوینی ل نیڤەکێ
بەرسڤ: ئاشە
سنگێ شێرا ، چاڤێت مارا
عەجایبە .. درندەیە
بەرسڤ : ماسیە
سێ تاسن
سێ بن تاسن
سێ نەینیکن
سێ رەقاسن
بەرسڤ : دەم هژمێرە ( سەعەتە )
ژ ڤێرێ حەتا بەغدایێ
د جانگی قوتایێ
بەرسڤ : جادەیە
شرینی ددارینی
گوه بەلو برێکەڤت
پی پەحنو ب دیف کەت
بەرسڤ: بارێ تری وکەر وخودان
نە ل ئەردى نە ل ئەسمانى
دخۆت لەشێ ئینسانى
بەرسڤ : خەمە
دارا دناڤ دارا
ژێ دهێت دەنگێ برین دارا
بەرسڤ : مێشا هنگڤینی
چومە سەرێ ملەکێ
دکەم حشکە هەوارەکێ
پێنج برا دهێن بجارەکێ
ل سەرپشتێ حەلانەکێ
بەرسڤ: تبڵ ونینوکن
مەنجەلا جفتێ
قرێن کەڤتێ
بەرسڤ :عەورن
تەنیرا زمزمی
تژی نانێ گەنمی
بەرسڤ : گویزە
یێ ل سەرێ زویرى
سەر مەزنترە ژعویرى
بەرسڤ : مێریە
چومە شکەفتەکا تاری
تژی تێدا مراری
بەرسڤ : دەڤ و ددان
دەهان دارو دو بەند
هەمی فێڵ وفەند
خلاسکرن ل چیای شاز بەند
بەرسڤ: سویتا کەوانە
خشت و پشت
چو وێراهە روینشت
جەریفکە یان گێزکێ مالینێ یە
سەبەتا ل سەر سەبەتێ
کلیلکا دەستێ مەتێ
بەرسڤ : دستارە
کەر زرى
پشکل فرى
بەرسڤ : تڤەنگە
گەرم دکەت سار دکەت
شینو شادی وەک هەڤ دکەت
قویناغا درێژ کورت دکەت
بەرسڤ: تمبێلە
شەش بەندکو بەندلک
دوو نان وکوتلکەک
بەرسڤ : تەرازیا داری یە
بەحرا شینە
ئاڤ تێ نینە
بەرسڤ : کەزوانە
نە ل ئەردی یە، نە ل ئەسمانی
هەر ساڵ دەستێ خودانی
ل گوندا دەمی زڤستانی
بەرسڤ: باگوردانە
من دیت و تە نە دیت
تە دیت و من نەدیت
بەرسڤ : ستافکا مروڤی یە
ل ئاڤێ بدەى تەر نابیت
ل بەرى بدەى کەر نابیت
بەرسڤ : سیتافکە
هێلینا شڤ شڤ ماری
نە ل بەروژێ، نە ل نزاری
میر وحاکما ئاڤا ژێ ڤەخاری
بەرسڤ: شیرێ دەیکێ یە
دور تە د هێت
تنێ تە نا مێت
بەرسڤ : شویتکە ئان قایێشە
سەر گڵ گەلە
بن گەڵ گەلە
چاڤ سورێ
سمبێڵ بەلە
بەرسڤ : کێڤریشکە
هیلینا شڤ شڤ داری نە
نە ل بەروژی نە ل نزاری
نە ل بن توێسی، نە ل بن کیڤاری
بەرسڤ: ماسیە
هینی مینی
یا رەشە ل بن کوینی
ئەز دبینم تو نابینی
بەرسڤ : چاڤە
قورئانا دنێ
نەدهێتە خواندنێ
نە دهێتە خوارنێ
بەرسڤ : کڤارکە
سەر ئاسنە بن دارە
بەرسڤ : درێژک
وی خودێ ل سەر مە
گارانەک دانا بەر مە
یا ژهەمیا ب چیک تر
یا حەفت جەرمە
بەرسڤ: پیڤازە
چوومە دنیڤا رێدا
عەجێب یەکا درێدا
چرک ، خۆ ل باقێ دا
بەرسڤ : تەڵهە
تشتانوک مشتانوک
لبن کەڤری خشتانوک
بەرسڤ : شەیتانوک ، قەشقیلک
کانیکا ل نزارى
خرا ئاڤ ژێ ڤەخارى
بەرسڤ : چچکێت ژنکێ نە
رەشە رەشە وەکی قیر
سپیە سپیە وەکی شیر
دچیت دچیت وەکی میر
بەرسڤ : قژک ، قەشقلانک
تەنیر ئاخین
دو کوچک دارین
بو بهێرک چەرمین
بەرسڤ: قەلوینە
خانیەکێ گروڤر وسپییە
پێ پەنجەرە ئو بێ دەری
تێدا روینشتی یە بیکەکا زەری
بەرسڤ : هێکە
سندریکا لسەر سندریکێ
کلیلا ددەستێ بیکێ
بەرسڤ : دستارە
سپیە نە کەشکە
گوهبەلە نە مشکە
بهارا تەرە، پائیزا حشکە
بەرسڤ: شەیتانوکە
تشتەکێ منێ هەی
بن ئاخە ، نیڤ شاخە ، سەر زێرە
بەرسڤ : بنا گەنمی یە
دارا لناف دارا
ژێ دهێت دەنگێ بریندارا
بەرسڤ : مێشا هنگڤینى یە
کالویە کەتی دەشتێ
بارێ ستریان ل پشتێ
بەرسڤ : ژژیە
هلندر وملندر
کور ژ بابێ مەزنتر
بەرسڤ : کولندە
ئاڤە نە ئاڤە
نانێ میری دناڤە
تەیرێ زێرین لهنداڤە
بەرسڤ: لەمپە
تشتەکێ منێ هەی
هەر دەم ل مالە
گەهە شرینە، گەهە تالە
بەرسڤ : زمانە
چیایێ بێ کەڤر
دەریایا بێ ئاڤ
دارستانا بێ دار
باژێرێ بێ مروڤ
بەرسڤ : نەخشە
حەتا تبلێت خو نەکەیە دچاڤێت گورگیرا
زکێ میهێ شەق ناکەت دنیڤێرا
بەرسڤ : مەقەسە
رەقە بەر نینە
هێکا دکەت مریشک نینە
گیای دخوت کار نینە
بەرسڤ: کیسەلەیە
باژارە ، باژار نینە
سیبەرە حەتاڤ نینە
بەرسڤ : سەرکولافکە
دارا دو تایە
تە هەلدایە
بەرسڤ : بەنتەرونە
نە پێ نە، نە دەستن
هەچیا بێژن ژێ تێتن
سەر بو گرارێ، بن بو کریارێ
بەرسڤ: ستێرکە
رەزێ بێ بەر
بەرسڤ : هێسترە
ل ماخا ب دیواری
چار چڤێ ب کێری
وهکی دهری
ڕۆژ ژێ دباری
تێدا دچیت تاری
بەرسڤ: پهنجهره
ژ فلکلورێ کوردی
Kurdish Folklorecollected and adapted :AHMED AL
تشتانوک
تشتهک خوشکوک ههیه
خوهدێ ئهو دایه
زانا و ڕۆنیه
ههفت دهر لێ یه
یێ نهزانیت بێ مێژی یه
بەرسڤ : سهرە
هوردا موردا
ب ژوردانیدا
دکەتە غاردا
بەرسڤ: بارانە
ژشەکرێ شرینترێ
ژئاسنی گرانرترێ
بەرسڤ : خەوە
هەڵ ڤادرا، هەڵ ڤادرا
باریت کویڤیا، گوهێت کەرا
دێ ژێ ئینمە دەرێ جەحشێت ماکەرا
بەرسڤ: کیڤریشکە
ئەگەر تە گرێدا دێ چیت
ئەگەر تە نە گرێدا ناچیت
بەرسڤ : پێلاڤە
ژ گۆشت وههستی یه
پێنج شاخ بدهستی یه
سهد وئێک هونهرلێ یه
ل حهیوانا پێ یه
بێژن ئهڤە چیه ؟
بەرسڤ : تل ودهست
ئاسن وبزن
پیرە کالی مەزن
هەمی پێگڤە د بەزن
چوت وچوتیار
ئەو رەخ گەلەک، ئەڤ رەخ گەلەک
یێ د نیڤەکێ دا فەلەک
بەرسڤ: ئەزمان
جێوینه ل کێلهکن
نه گۆشتن ، لێ نهرمکن
دهنگان کۆم دکن
ئهڤە چیه؟ دێ فام بکن
بەرسڤ: گوهە
هێڤە دارە، ویڤە دارە
د نیڤێدا گورگێ هارە
بەرسڤ : منشارە
نە خوینە، نە گوشتە
حەفت پەراسی ل پشتە
ئەو چ تشتە
بەرسڤ: بەلگێت چولی نە
نه دهستن، لێ وهک ههڤە
نه شه یه، وهک مهلێڤە
پههن دبه ب ئهردێ ڤه
مرۆڤ د پیڤه گاڤە
بەرسڤ : لنگە
یێ ب سێ لنگا
یاریێ ژنکا
بەرسڤ : خانکێ نانی
گوندەکێ کەسکە
ئاڤا وێ یا سۆرە
خەلکێ وێ یێ رەشە
کلیلکا وی ئاسنە
بەرسڤ : شمتیە – زەبەشە
وهک ستێرا دچرسکە
دهریێ وێ وهک بریسکە
ڕۆندکا دهاڤێت وهک نیسکە
لسهر دلهقیت بری وبسکە
ئەو کییە وێ ناسکه
بەرسڤ : چاڤ
کانیا نە ل بەروژ، نە ل نزاری
هەچیێ هات وئاڤ ژی ڤەخاری
بەسڤ: چچکێت دەیکێ
سەر گەل گەلە
بن گەل گەلە
چاڤ سۆرێ سمبێل بەلە
بەرسڤ : کیڤریشکە
خماڤ وخار
لاستیک و دار
تلی لێ ههوار
ل کاخزێ بار
تیپێن یار وهار
دگرن ڕێز وتار
بەرسڤ : قەلەمە
ئەو چ دیزکە من دانای لسەرچیای
گرێڵ کری دندکەک لێ نە رژیای
بەرسڤ: هنارە
ل ئاڤێ بدەی تەر نابیت
ل بەری بدەی کەر نابیت
بەرسڤ : سیتافکە
پر پهلێت سیس
ناڤێ وێ لێنڤیس
ژ بۆ پێنڤیس
دکهڤته کیس
بەرسڤ : دەفتەر
بابێ مری، دکنجرا وەرکری
دبن ئاخێرا کری
بەرسڤ: پیڤوکە
دەما سەر نشیڤ دکەی تژی دبیت
دەما سەر ئەڤراز دکەی خالی دبیت
بەرسڤ : کولاڤە
وهکی پرپهلە
نڤیس لێ به لە
ب بهند وبالە
ژ تهڕه ههڤالە
بەرسڤ : پەرتوکە
تشتانوک ومەتەلوک دگەلدا بەرسڤوک:
من تشتەکێ هەی:
پێنج برا دهێن ژدەشتێ
هەر ئێکی حەلانەکێ ل پشتێ
بەرسڤ : تبل ونینوکن
می زا. میهێ زا
„لاستیکهکا نهرمە
رادکەت چڤێ قهلهمە
بەرسڤ : ژێبر
سەر ئاڤێ را دچیت سیهێ نادەت
بەرسڤ : دەنگ
جوما، کاچو. جەهو ما لوێرێ، ئو چو کا
سێ پلا پانە، تەنگو تەنگە تەنگە. تەنگ
هەسپێ سپی بارێ کەسک
بەرسڤ : پیڤاز تەرک
نه ب ههست و گێژی
ب پیڤان و مێژی
قهلهما ڕادهێژی
ژ بۆ ڕاست به درێژی
بەرسڤ : راستکێش
پێچو، ماشین. پێ چو، ما ل وێرێ شین پێ
ئاخلنگ وئاخلنگ
چار دەستن شەش لنگ
ئەردی دکەنە حنگە حنگ
ئاڤا دکەت باژێر وگوندک
بەرسڤ : جوتیار
وهک شڤانێ بهرخکا
دنێره ل زارۆکا
فێردکه هێدی کا
زانین وتشتکا
بەرسڤ : مامۆستا یە
یێ بن کونە، سەر تیژە، گێژە بێژە شیژنە. شیژن
نە درێژکە گێژو درێژکە. وەک شیژنێ یە بو چێکرنا کالکا
ئاوایێ ماخ وهۆلێ
ژ زاروکانرا وهک مالێ
کورسی و مێزە ل بالێ
جیهێ فێربوونا سالێ
بەرسڤ : پۆلە
سەری تەسکە بنی پێلاڤە، گێژو بێژە کولاڤە. کولاڤ
یێ ب تەڤە ب تەڤە نینە
تو یێ ساخی ب تەڤە نینە
تو یێ مری ب تەڤە نینە
یێ ب تەڤە ب تەڤە نینە
بەرسڤ : ناڤ
دەری دارە، دناڤدا قورە، فامکە خشتبرە. مەلبەنە، قالبە
ل دبیستانە
هین جیوانە
ل بهندانە
دڤێ بزانه
دهو ودۆزانە
بەرسڤ : خویندهکار
کا نوکا نە، کا نوکا نە، چیێ نەزانی دێوانە! کایا نوکانە
قەسرا سپی یە، بێ دەری یە
بەرسڤ : هێکە
کا چو ما دان. کا دکەڤتە رەخەکی و دان دمینیت لوێرێ
کا چو ما نوک. کا دکەڤتە رەخەکی و نوک دمینیت لوێرێ
سەر بەرە بەر نینە
بن بەرە بەر نینە
هێکا دکەت مریشک نینە
گیای دخوت کارک نینە
بەرسڤ : کیسەلە
ل دیوارە
نه کهوارە
قۆر ب قۆرە
وهکی پهرە
تشت لسهرە
بەرسڤ : تهرگە
کەر سێ، تێر سێ، مێر سێ. کەر، تێر، مێرک( مروڤ) سێنە
ڤەگهوازتی: کهسکهسۆر
( تشتانوک )
مەتەلوکێت نویژەن
کارێ وی ل چول ودەشتە
کوریا گایا گەهشتە
خودانی ل دیڤدا پشتە پشتە
بەرسڤ : هنجارە
دەستک دارە، سەر بزمارە، سپی یە و درێژە. گێژو درێشکە. درێشکە
هولک مسولک
مامێ تە یێ دفن گولگ
بەرسڤ : چێڵ
پڕ تەعانە، پڕ تەعانە، چیێ نەزانی دێوانە! پرا هاتیە ئاڤاکرن ب تەعانی
پەزێ مام حەما
مال ناڤ چەما
هەتا سپێدێ کت ژێ نەما
بەرسڤ : ستێرن
یێ ب ئوشوی ڤە ...جوتە
بەلوی ڤە کورتو ...قوتە
ب مروڤی ڤە یێ ... مس متە
بەرسڤ : گوهن
تشتەکێ منو تشتوکە، یێ ب کولاڤ ودەرسوکە، ناڤێ وی زرچەپوکە، نە بێژە نوکە. نوکە
ئەو چ تشتە؟
دمززمیت وئەردی دسمیت
بەرسڤ : دلوپ
ددەستدا یا درێژە
ددەڤدا مێژە مێژە
دسێنگیدا پڕ قرێژە
بەرسڤ : جگارە
هەکو دهێت وەزیرە
هەکو درینیت حاکمە
هەکو دچیت فەقیرە
بەرسڤ : بەفر
زڤستانێ ئەو یارە، یێ دیارە
هاڤینێ گەرمە ئەو زور شەرمە
بەرسڤ : گلدەیە ( جلکێت ستویر)
ئاڤه .. نه ئاڤه
طهیرێ زێری ل هنداڤه
بەرسڤ : لەمپە، فانوس
ژێ دهێن روندکێت چاڤا
دکەتە تەقن وشێل بەر گاڤا
مشە دکەت ل ئەردی ئاڤا
بەرسڤ : عەورن
نه ل عهردی یه
نه ل عهسمانی
ناڤ میزەرا سولتانی
بەرسڤ : زاروک دزکێ ماکێدا
ل هەمی رەخا دەپ وتەختە
ل بن خەنجەر ورەختە
کومێ د کەتە ئارو پوختە
بەرسڤ : جەنجەرە
سەر ئاسنە نەژیژنە
بن دار نەگێسە
ئەو چییە؟
بەرسڤ : درێژک
خیزی چەما
سپێدێ رابوم کت ژێ نەما
بەرسڤ : ستێرن
ئەو چیە دڤێت مروڤ ژ دەستێ خو نە کەت؟
جار بەشی ، جار ب سور بەشی
بەرسڤ : دەلیڤە
دههژیێت، بەس نابژیێت
بەرسڤ : دونیا وڤەلەرزین
دو مەلا ب شاش کەکێ، دوانزدە ناعور دئاشە کێ، پێنجی وئێک پێ د پێلاڤەکێ
بەرسڤ: روژ وهەیڤ، دوانزدە هەیڤ دسالێدا، ئو پێنجی وئێک حەفتی دسالێدا
مامکێت کورت
ئەسمانێ تاری، ستێر لێ بارین
بەرسڤ: تەنیرە
هڕ وبا دمامکێت کوردیدا
گەرم بیت، ساربیت خراب نابیت
بەرسڤ: بایە
نە خارنە، نە ڤەخارنە
رەحەت نابیت چ جارا نە
بەرسڤ: بایە
کەسێ نابینیت
هەمی تشتا دهەژێنیت
بەرسڤ: بایە
قەسرا مالشتی، دو فەقی تێدا روینشتی
بەرسڤ: گویزە
نە دەستن، نە پێ نە
هەر ئەردێ حەزدکەت لێ نە
بەرسڤ: بایە
ئەگەر نە بیت بو دمریت
هندی هەبیت پێ تێر نابیت
بەرسڤ: بایە
ژڤێرێ حەتا خالکا، هەمی پنێت کالکا
بەرسڤ: بەلگێت چولی
دەمێ نەهێت مروڤ بو دمریت
دەمێ دهێت مروڤ ژبەر درەڤیت
بەرسڤ: بایە
رەشە رەش نینە
سپی یە سپی نینە
نە ل ئەردی یە
نە ل ئەسمانی یە
کەس ب چاڤا نابینیت
ژیانێ دگەل خو تینیت
بەرسڤ: بایە
نە خوینە، نە گوشتە
بارێ ژهەمیا گرانتر دهەگریت
بەرسڤ: بایە
بلند بفریت نزم بفریت
هەر دور تە دزڤریت
بەرسڤ: بایە
نە دەستن، نە پێنە
ژیان بێ وی نینە
بەرسڤ: بایە
نە دەستن، نە پێنە
ژێهەڵ وژوردا دهێت
کەس نابینیت
بەەسڤ: بایە
سێ برا ب شاشکەکێ نە
بەرسڤ: سێ پێبکە
تشتێ منو تشتو، کۆر ژبابێ مەزنترو
بەرسڤ: کولندە
سندوقا سلیمانی، نە ل ئەردی، نە ل ئەسمانی
بەرسڤ: هنارە
شەمامکو شەپ، ل دویواری کر شرەپ
بەرسڤ: کلمیشە
ماهین ل سەر بانی، کورک ل خانی
بەرسڤ: رۆژ وتیروژک
چومە گوندێ ژێری، ژنا ل سەر مێری
بەرسڤ: دستارە
بنیاد ئاسنە، دیوار گوشتە، سیڤاندە گەنم
بەرسڤ: ناڵ وهێستر وبارێ گەنمی
عەربێ لێڤ دەق دای، سەر دەیکا تە رازای
بەرسڤ: لحێفە، راکێشکە
ژشەکرێ شرینترە، ژمرنێ خراپ ترە
بەرسڤ: خەوە
هندی تبلەکێ، تژی خانیەکێ
بەرسڤ: چرایە
دحڕیت دنڕیت، بو سەدێت وەکی من وتە دریت
بەرسڤ: ئاشە
هو دونە، مودونە، چیچکا دەحلا زڕ چونە
بەرسڤ: چورکنەیە
بێ پێ، بێ پانی، سەر کەڤتە سەربانی
بەرسڤ: باگوردانە
چاڤێت مارا، سنگێ شێرا، عەجیبی ودرندە
بەرسڤ: ماسیە
هوم هومە، دیوار سمە
بەرسڤ: دوکێلە
ئارتیک بەروار تیک، شێخ حەسنێ دەڤ رویتک
بەرسڤ: سڤورە
نە دەستن، نە پێنە، ب ژوردانیدا دهێنە
بەرسڤ: بەفر وبارانە
حشکە نەشێم بکوژم، شرینە نەشێم پاڤێژم
بەرسڤ: دراڤ وپارەیە
ئێک توی، هزار توی، ب سانەهی تێ دچی
بەرسڤ: پیڤازە
سەرڤە ئێکە ژبن ڤە دو، ناڤ لنگێت بابێ تە هەلچو
بەرسڤ: شەلوالە
شکەفتەکا تژی گوپاڵ، چ وەسا نینە بدەمە لەپ وپاڵ
بەرسڤ: شاخێت بزنا
سەر مازیکێ ستو دەرزیک، ب چیاڤە هەڵ دبەزیت
بەرسڤ: کەوە
حەفت پەراسی ل پشتە، نە خوینە نە گوشتە
بەرسڤ: بەلگێت چولی
سێ سەدو شێست وشەش لەگلەگە، دوازدە هێلین وهەر هێکەکە
بەرسڤ: ساڵ ومەهو روژ
حەیدەر حەیدەرە ، دو کراس سپی ئێک زەرە
بەرسڤ: هێکە
درێژ دکەت نا گەهتێ، دچەمینیت دگەهتێ
بەرسڤ: دەست ودفن
چومە رەخێ گوندەکی، حەفت تبلێت ددەڤێ مارەکی
بەرسڤ: ملهێبە
بابێ تە ل دیوانی، گونێت وی ل کولانێ
بەرسڤ: کولندە
ئەز لڤی رەخی، تو لوی رەخی، یێ ل نیڤەکێ دا پەنخی
بەرسڤ: کوچک ودار ل سەرئاگری
نە دەڤە، نە ئەزمانە، بو ئاخڤتنێ لەب لەبانە
بەرسڤ: رادیو
دونیا خڕدچیتە تێدا،بەس قەفتەکا پیشی ناچیت تێدا
بەرسڤ: گوهن
سەرێ وێ دکوشاتە، گویێ وێ دڤەتە
بەرسڤ: مەشک ونیڤشکە
ئودا شویشتی وڤەشویشتی، دو بەگزادە تێدا روینشتی
بەرسڤ: گویزە
شمشاقا، دهاڤێتە تاقا
بەرسڤ: کلمیشە
پەزێ حەما، بەردا چەما، حەتا سپێدێ کت ژێ نەما
بەرسڤ: ستێرن
سوبحان ژوی خالقی، دار نەبو ژدارێ خولقی
بەرسڤ: بێوکانە
پڕتانە پڕتانە، هەچیێ نە زانیت حەیوانە
بەرسڤ: پڕە
من بابێ تە دیت درێدان، حەفت گرێ لێدان
بەرسڤ: شویتکە
ئەلەندەر ومەلەندەر، کور ژبابێ بلندتر
بەرسڤ: هاون ودەستک
بلند بیت، دبیتە چیا، نزم دبیت دبیتە گیا
بەرسڤ: کوینە
نە کەرە، نە هێسترە، بارێ وێ ژهەمیا مەزنترە
بەرسڤ: پێسترکە
تەیرەک هات، نانەک پات، نە شکرە ونە نەبات
بەرسڤ: مێشا هنگڤینی
سندریکا ل سەر سندریکێ، کلیلکا ل دەستێ بیکێ
بەرسڤ: دستارە
نە ل ئەردی یە، نە ل ئەسمانی، کەس ژخودێ پێڤەتر نزانی
بەرسڤ: ژنکا بحالە
کونجا تاری، بەفر لێ باری
بەرسڤ: دەڤ
کەڤلێ نێری ساخ دارە، هەلدە دراوستیت بە دارە
بەرسڤ: مەشکە