پەیڤ وپەند

دوو پەیڤێت جووت هەر دەم دگەل دهێن

چەند گوتن دگەڵ ڤان دوپەیڤان

دەست وپێ : ئەو یێ کەتیە سەر دەست وپێت خو

کور وکچ :  برەکا کور وکچا یێ هەی 

کێر وپەنیر : تو دبێژی یێت بوینە کێر وپەنیر

شەڤ وروژ : ل نک کورا شەڤ وروژ ئێکن

کتک وپشیک : یێ ل بەر ئێک راوستیاین وەک کتک وسا

تیر وکڤان : کارێ وی تیر وکڤانن

بەحشت وجەهنەم : کەسێ بەحشت وجەهنەم نە کرییە

ژیان ومرن : ژیان ومرن پێگڤە یا خاشە

ژن ومێر : دڤێت ئاسنێ ژن ومێرا ژێک بیت

چێڵ وگوڵ : بابێ وی چێڵ وگولا خودان دکەت

ئەڤین وکین : هەردوکێت ل دەف ئەڤین وکین

پرسیار وبەرسڤ : ئەو یێ ل هیڤیا پرسیار وبەرسڤا

خوێ وفلفل : خوێ وفلفلێت خو دکەتە هەمی گرارا

چەرم وهەستیک : یێ بو یە چەرم وهەستیک

رەعد وبەرق : دەنگێ رەعد وبەرقا یێ دهێت

جەنگ وتەناهی : یێ ل سەر بابەتێ جەنگ وتەناهیێ دئاخڤن

داوستاند  : مە ل گەڵ وان دا وستاند

گرت وپێڤەدا  : من دەرگەهـ گرت وپێڤەدا

پالدا وڤەکێشا : مە ئەو پالدا وڤەکێشا 

پێش وپاش : خو راگرە یێ پێش وپاش نەبە

مازن وبچیک : مرن مازن وبچیک ڤاڤێر ناکەت

رەش وسپی : فەرقا سەیێ رەش وسپی نینە

سار وگەرم : تە چ دڤێت سار وگەرم

لەز وهێدی : کارێ چاک نە ب لەز وهێدی یە

قەلەو وزەعیف : نە ب قەلەو وزەعیفیێ یە

باش وخراب: ئەو نە ژ باش وخرابا نە

چاک وپیچ : خودێ یێ داین چاک وپیچ

کەیف وعێجز : کەیف وعێجز نە ب مروڤی یە

بلند ونزم : تو یێ خو بلند ونزم دکەی

چەپ وراست : ئاخڤتن ژ چەپ وراست

نێزیک ودویر : خو ژ من نێزیک ودویر بێخە

ڤەکری وگرتی: من گرتی تە یێ هێلای ڤەکری وگرتی

 راست و خار :  راست ودستو، خارو شکەستو

کورت ودرێژ : کورت کە درێژ نەکە

سویر وتڕش  : وی چ خو سویر وتڕش کر

جحێل وپیر : دڤێت جحێل قەدرێ پیرا ب گرن

ژناڤ وژدەرڤە : کەنێت ژ ژناڤ وژدەرڤە من گرتن

سەرڤە وبنڤە : جار یێ ب سەرڤە جار یێ بنڤە

راهێلانا ئێش وژانا : كلمات الألم والحسرة

ئاخ : ئۆخ : ئۆخين: ئوخینک : ئاخینک :  ئوخە 

كلمات تدل على التألم أوالتحسر والتوجـع والألم

فلانکەسی ئاخێ ژێ دچن

ئەو یێ پەشیمانە یێ ئاخا رادهێلیت

ئوخینکێت وی یێ دهێن

یێ بویە چەنکەک، بەس ئاخ وئوخێت پێماین

یێ ل سەر قانا پشتی ئوخ ئوخێ دکەت

ژیانا وێ یا بویە ئاخینک وئوخینک

ئاه : ئاھین: ئاهینک : تأوه، أنين

یێ ئاها دراهێلیت

ئاهینکێت وی یێ دچنە بەر ئەسمانا

بەس ئاهینکا بکە

ئاهێت وی یێ ژ بنێ پێ دهێن

ئای:  ئۆی: تألم : توجع

چ ژێ ناهێت هەرێ دبێژیت ئای وئوی

ئف : ئوف: ئوفین: تأوه وحسرە

بەس ئوف ئوفێ بکە تە ئەم گێژکرن

ئەڤە چ ئوفینن تو دکەی

ئەڤە چیە تو یێ دبێژی ئف ئف؟

ئۆفئۆفی : شخص أفّاف

تو چەند مروڤەکێ ئوفئوفی

واخ : تدل على التحسر

واخ واخ چ بسەرێ من هات

چەند پەیڤێت دی ل سەر هندەک رەوشێت دژیانێدا:

ئەھـ : دهێتە کرن بو توند وتیژیێ وپینەخوشیێ : تبرم وإستياء وتأفف

هندی تو بینی هەر یێ ئەھـ ئەھـێ دکەت

تەحەم : ئەڤە دهێتە گوتن بو لێبورینێ وکەتنا تارێتا : کلمة تأسف ومواساة وفقدان

تەحەم من ئەڤ مزهەری شکاند

تەحەم ومەخابن بو کوری  هەوە ئەوێ هندێ باش

ئەڕ: ئەڕڕ: ئرەک: دهێتە گوتن ژبەر کارەکێ شاشین تێدا هەبیت :  للتعجب والأستغراب

ئه ڕ ئەڤە تە چکر؟ ئه ڕڕ  کێ ئەڤە کر؟

ئرەک تە ئەڤە چیە تە کری؟

ئاهۆ: ئۆھۆ: بکاردهێت بو دیارکرنا نە رازیبونێ ونەڤیانێ : للإستنکار

ئاهۆ کا تو ناچی 

ئوهۆ دێ بەس وەبکە

هەی هو: دهێتە راهێلان بو داخازێ وخوزیێ : للتمني والرجاء

هەی هو چو نا زڤریت

هەی هو بوری خالو

هەی هەی : دهێتە گوتن بو وی کاری یێ حێبەتی تێدا هەبیت. للدهشة

هەی هەی ئەڤە چیە؟ ئەڤە تە چکر.

هەی هەی ئەڤە تو دکیرێرا تە وەکر؟

وای: دهێتە گوتن دەما تارێتەک یان رویدانەک چێ دبیت سەر مروڤی :  للتأسف

وای ل من چ مالێ خرابو

وەخ : ئەڤە دهێتە گوتن دەما مروڤ دمینتە حێبەتی ل بەر کارەکی. للتعجب

وەخ ئەڤە تە چێ کر

وەخ بو وی کارێ تەکری

٢٩-٦-٢٠١٧ دهوک  

فێقی و زەرزەوات  ل دەمێ دەست پێکا چێبونێ ئو دەمێ گەهشتنێ

چەند گوتنێت مەزنا ل سەر ڤان درامەتا

§      هژیر : ئەگەر هەمی چیچکا هژیر خاربان ج بو خودانا نەدمان

§       تری : بهنا فرەهـ بێسیرە دبیتە دوشاڤ

§       بیهە : کەرچ ژبهنا بیهێ نوزانیت

§       سێڤ : هەر وەکی کەرێ سێڤێ نە

§       شتی : دوو شتی ب دەستەکی نا هێنە هەلگرتن

§       گوندور : گوندەکە ئو گوندورەکە

§       پیڤاز : تو پیڤازا رزی

§       خیار : خیارە ژ تیتکی دیارە

Body Parts Name: ناڤێت پارچێت گیانی 

A collection of name of all parts of the body with their meaning in Kurdish and English:  

ئەڤە ناڤێت پارچێت گیانێ مروڤی نە دگەل ئاخڤتن وگوتنا     

1. Hair –  می ، پرچ _ بای موی قەلەم دکرن         

2. Eyes –  چاڤ _  تیپشکا خو ل ناڤ چاڤادا گرێدا      

3. Mouth –    دەڤ _  دەڤێ خو دبای دوەرینیێت   

4. Arm –        زند _ برا زەندێ دەستی یە    

5. Tooth   –      ددان _ گرا ب دەستی ڤەبیت نە هەوجەی ددانانە

6. Back –  پشت _  پشتا ویا ل کەڤری       

7. Shoulder –     مل ، شان _   بار کەتە سەر شانێ وی، مروڤوکێ مل پەحنە

8. Stomach –     زک ، تڵ _ چ نەمایە ڤی زکی نەخاری

9. Knee –   چوک _  دێ کەڤیە سەر چوکا         

10. Throat –      گەری _  هەرێ گەری حشکە

11. Leg –  لنگ _ یێ ژ لنگا کەتی      

12. Hand – دەست _ هات دەست ژ پیا درێژتر     

13. Nose –       دفن _ وەک مروڤێ دفن بری

14. Ear –  گوهە _ من نان ب گوها نەخاریە       

15. Eye –   چاڤ _ دەست دەت چاڤ شەردکەن      

16. Foot –  پێ _  پێت خو ل دیڤ بەرکا خو درێژکە    

17. Head –  سەر _  حەتا ڤ ب سەری ب رێڤە نەچی ، قەدرێ پیا نوزانی    

18. Face –  روی _  شویشتن رەنگ وروی، خارن گەند وگی       

19. Belly –  زک، عویر، تڵ _  تو مروڤەکێ زکینی     

20. Neck –    هەفک _ ئەو چ وەریسە تە کریە هەفکا خو    

21. Beard –ریهن _  ریهێت خو نە کە دلەپێ ویدا           

22. Mustache _   سمبێل _ سمبێل ب زەلاماڤە دهێن

23. Hip –  کماخ _ ئاخ بو ئێکا ب کماخ       

24. Nail –  نینیک _ گوشت ونینیک ژێک ڤەنابن       

25. Skin –  چەرم _ چەرمێ وی یێ دخوریێت     

26. Fist –  مست ، کولم _  هێشتا چ مست ڤێ نەکەفتینە      

27. Lip –  لێڤ _ لێڤ پێش ترن ژ ددانا      

28. Blood –  خوین _  خوین نا بیتە ئاڤ  

29. Brow –  بری _ بریێت خو لێ کرنە گرێ  

30. Breast –  سنگ _کەس ل بەر سنگێ وی خو ناگریت

31. Elbow –   ئەنیشک _ ب ئەنیشکا دگەل دئاخڤیت  

32. Nipple –  بشکوژکێت مەمکی _ شیر هاتە بشکوژکا

33. Navel – ناڤک _ هەر وەکی تە ناڤکا لێ بری

34. Armpit – بن کەفش _ تەژی خو فێرکرە ترێت بن کەفشا

35. Chin –  چن - ئەرزنک _ من ل بەر چنا ویدا

36. Forehead – ئەنی _ ئەنیا خو ژعەردی ڤەناکەت

37. Cheek – سیرەت _شەرم نەمایە ل سەر سویرەتا   

38. Ankle – گوزەک _ دەستێ گوزەکێ یە

39. Brain –  مەژی _ مەژی دسەریدا نینە

40. Face – روی _ یێ روی رەشە دناڤ خرا

41. Eyebrow – بری _ بریێت خو لێ کرنە گرێ

42. Eyelid –مژیلانک _ پاشی مژیلانک نە کلداینە   

43. Tongue – زمان _ زمانێ درێژ دارکوکێ سەرێ خودانی یە

44. Heart –  دل _ چ دل ب ویڤە نینە، یێ بی دلە

45. Toe –تبڵا پێی _تبلا خو ل بەری دا 

46. Body –  گیان- لەش _ لەشێ وی یێ دخوریێت، یێ گیان سەیە

47. Fingers –  تبلێت دەستی _ تبلا بری خوناکەت

48. Thumb – تبلا بەرانی _تبلا بەرانیدانە سەر رانی  

49. Intestine – ریڤیک _ ریڤیکێت لێ حشکبوین  

50. Heel –  پەحنی _ یێ ل سەر پەحن یا خو ب رێڤەدچیت

51. Larynx – گەری _ زاد دگەریێ دا ناچیت  

52. Temple –جینیک _ جینیک جی یو   

53. Wrist –بازبەند _زەندو بازند بادان   

54. Skull – کلوخ _ کلوخێ خو ئێخستە بەر کنفێ  

55. Kidney –  گولچیسک _ گولچیسکێت وی راوستیان

56. Knee – چوک _ وی بەرەک ل چوکێت خودا  

57. Chest – سینگ _ دەستێ خو ل سینگی خودا  

58. Jaw – چەق چەقچەک _ چەق چەقچەکێت وی بادان    

59. Thigh – ران _ ئێش وژان کەتنە رانی  

60. Liver – جەرگ _ یێ جەرگ سوتی یە

61. Joint – گەهو وەرسەل _  یێ ژگەهو وەرسەلا بوی

62. Nostril –  هەستیک _  دێ هەستیکا ل تە بادەم

63. Nerve – دەمار _ ئەز ب دەمارێت وی دکەڤم  

64. Paw –  لەپ _ کەتە سەر لەپا

65. Rib – پەراسی _ پەراسیا وی یا خارە   

66. Lung – سیهە- پشە _ سیها وی بو دوو قەد  

67. Muscles – ماسولک _ژانا کەتیە ماسولکێت وێ  

68. Spine – ستوینا پشتێ _ ستوینا پشتێ یا پڕ گەهە  

69. Bone –  هەستی _ وان هەستی شکاند

70. Palm –نیڤا دەستی _ حەقێ وی کرە نیڤا دەستی

  رۆژهژمێرێت کوردیا ئاڤێستا

روژێت حەفتێ دکەڤندا ل نک کوردا بناڤێت ستێرا دهاتە هژمارتن، هەر وەسا وەکی ئورپییا:

١-  کەیوان شید = شەمبی

٢-  مێهر شید = ئێک شەمب

٣-  مانگ شید = دوشەمب

٤- بارام شید = سێ شەمب

٥- تیر شید = چار شەمب

٦-  هرمز شید = پێنج شەمب

٧- ناهید شید = ئەینی