Herkenrodeschans

HISTORISCH:

De Herkenrodeschans was een eerder kleine locatie waar allicht een tiendenschuur van de abdij van Herkenrode stond. De schans was mee voorgesteld in het kaartenboek van Averbode, samen met de Bolderbergse winning (Bovy).

In 1636 werd de schans overvallen door Jan van Weert en zijn troepen. Er werd onderhandeld, geld en vee werd afgestaan. Met paard en kar werden bieten, aardappelen en hooi vervoerd voor de hongerige soldaten. Hierop volgden hongerige dagen voor de bewoners van Bolderberg.

Op deze locatie was ook de schuttersgilde "de gulle broeders van Sint Job", in 1783 opgericht, actief.

Bij de oudere bevolking is de plaats bekend als de Jorisschans. De familie Joris woonde inderdaad jaren in de hoeve op deze schans.

Ter plaatse zijn er geen duidelijke sporen meer die verwijzen naar het verleden. Zelfs de oude naam 'Schansstraat' werd na de fusie gewijzigd in Sint Jobstraat, gezien de aanwezigheid van een Schansstraat in Zolder.

De vermelding Schans op het kadasterplan roept enige twijfel op naar de juiste site of de eigenlijke perceelsconfiguratie. Marcel Gijbels, heemkundige uit Bolderberg zegt hierover: De ophaalbrug lag op de eerste bouwplaats langs de Zandstraat. Van de grachten weet niemand nog iets, maar op de hoek van de zandstraat was er zeker een gracht, vermits we daar sporen gevonden hebben van de ophaalbrug. De foto van 1958 geeft best de werkelijkheid weer. Het schanshuis stond op de hoek van de Sint Jobstraat en de Zandstraat; daar staat het nu nog. Nog steeds in handen van dezelfde familie nl Joris.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• Kaart: Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen. Hier is wel de omgrachting nog aangeduid maar er is al duidelijk geen water en allicht zelfs geen echte gracht meer aanwezig.
• Satellietbeeld: situering van deze schans tussen Sint Jobstraat en Zandstraat.
• Overname kadasterplan 1998 + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
• Foto: stoet van de St-Jobgilde in 1958, vertrekkend op de schans
• Foto: zicht op de schanshoeve in 1958 (foto's Marcel Gijbels).
• Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012) met vermelding van 'De Schans'. De vermoedelijke schanssite beslaat de percelen: 557f, 554p, 556m, 556h, 554r.