De Nieuwe Schans

HISTORISCH:

Op 28.06.1638 werd een plaats toegewezen aan de 'Dame de Zeelhem' Catherina de Beaudequin, op de nieuwe schans "op die Vroente", waar ze een huis kreeg. Uit rekeningen van 02.06.1644 blijkt dat verplaatsingskosten naar Brussel aan de pastoor en Pauls Franken werden terug betaald. Beiden waren met Catherina de Beaudequin gaan spreken over de Capelrye. Zij schonk haar huis op de schans en 3 bunders heide om ze te verhuren en alzo aan de kapelanie van het St-Niklaasaltaar een inkomst te bezorgen. Deze goederen werden op 11.10.1644 door de meier gemeten.

Op 23.05.1644 werd een schansreglement uitgeschreven. Dit werd op 13.04.1654 door de schepenen goedgekeurd. De bepalingen waren van toepassing op de Nieuwe Schans, doch volgens art. 39 waren ze dezelfde als die van de andere schansen.

In 1654 werd een soldaat dood en onder het stro verborgen, aangetroffen waarvoor burgemeesters Bartholomeus Cuppens en Jacobus Puerters te Diest door kapitein-kommandant de la Foux werden aangehouden.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• Kaart: uittreksel uit archief van de raad van Brabant,Rijksarchief Anderlecht, Processen van de gemeenten, nr. 151.
• Voorstelling van de Nieuwe schans, in de legende benoemd als: P. De schans van Zeelhem.
• Kaart : Ferraris: De nieuwe schans - Karstaete
• Kaart: uittreksel uit kaart van met voorstel tot indijking van Herk en Demer tussen Diest en Lummen van A. Carront (1737-1759) met weergave van het Karthuizerklooster (St-Jansberg, met rode ommuring) en de Nieuwe Schans (met blauwe gracht).
• Kaart: uittreksel uit een kaart van 1769 met weergave van het stromingsgebied van de Demer. Links het St-Jansbergklooster, rechts boven de nieuwe schans.
• Kaart: detail-Uittreksel uit deze figuratieve kaart van het Demerbekken, 1769
• Kaart: detail uit: "Rivieren-Valey van de Demer" van 1817. Op deze kaart is het noorden wel schuin naar beneden.
• Kaart: de nieuwe schans is mooi weergegeven in de Atlas der Buurtwegen.
• Satellietbeeld: Ook hier herinnert de straatnaam aan de vroegere aanwezigheid van een schans.
• Overname kadasterplan 2001 + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
• Foto: heden is ter plaatse een doodlopende weg in L-vorm aangelegd op de schans met privéwoningen. Van de grachten is er geen spoor meer.
• Foto: vlak naast de schans bevindt zich een kapel toegewijd aan O.L.Vrouw van Smarten. Ze wordt echter benoemd als 'schanskapel'.
• Kaart: uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De verwijzing naar 'De Nieuwe Schans' is behouden. De voormalige schans besloeg de perceelsnummers: 486f, 485g, 471p, 471m, 468e, 468d.